Facebook
Twitter
Whatsapp
Telegram
URL Kopyala
Sabah Gazetesinden Faruk ERDEM'in haberi...
Milyonlarca vatandaşın merakla beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemede artık sona yaklaşıldı. Bu ayın sonunda açıklanması beklenen düzenlemenin Ocak ayında da yasalaşması ve başvuruların başlaması bekleniyor. Ancak yasanın hangi şartlarda olacağı ise resmi olarak açıklanmadı.
8 Eylül 1999 öncesi şartlara bakıldığında erkekler için 25 kadınlar için 20 yıllık sürenin geçmesi ve SSK için 5000 gün prim yatırılması gerekiyor. Bu süreler Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'nda kadınlarda 7200 erkeklerde ise 9000 gün olarak uygulanıyor. Bu sürelerin mutlaka primle tamamlanması gerekiyor.
Eksik primi olan vatandaşlar açısından ise bunu tamamlamanın değişik yolları bulunuyor. En çok uygulama ise borçlanmalarda görülüyor. Doğum, askerlik, yurtdışı gibi borçlanmalarla prim satın alınarak eksikler tamamlanıyor.
TARTIŞILAN ASKERLİK BORÇLANMASI
Askerlik borçlanmaları iki türlü yapılıyor. Birincisinde sigortadan sonraki askerliklerde prim kazanılıyor. Ancak sigortadan önceki askerlikte ise borçlanma farklı avantajlar da getiriyor. Aslında son dönemde askerlik borçlanması üzerinden bir 'işe girişi geri çekme' tartışması sürdürülüyor. Oysa bu konuda yasa çok açık ve nasıl uygulanacağı da hüküm altına alınmış durumda.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 41. Maddesinde borçlanma imkanı olan süreler sıralandıktan sonra son fıkrada şu ifade yer alıyor:
"Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür..."
Görüldüğü gibi yasa çok açık bir şekilde sigortadan önceki borçlanma sürelerinin işe girişi geriye doğru çekeceğini belirtiyor. Peki bu geri götürme için hangi borçlanmaları yapmak gerekiyor? Bu noktada üç ayrı borçlanmada bu imkanın doğduğunu görüyoruz.
SİGORTALIYI EYT'Lİ YAPACAK 3 YOL VAR
3 borçlanma yöntemi yasada belirtildiği gibi sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için geçerli oluyor.
Birincisi sigortadan önceki askerlik borçlanmalarında yaşanıyor. Sigortadan önce yapılan askerlik süreleri borçlanıldığında bu fıkra hükmü gereği işe başlangıç tarihi borçlanılan askerlik süresi kadar geri çekiliyor. Örneğin 1 Ocak 2000 yılında sigortalı çalışmaya başlamış bir kişi eğer askerliği bu tarihten önce yapmışsa 123 aylık borçlanma ile işe giriş tarihini 1 Ocak 1999 tarihine geri çekebiliyor.
İkincisi ise yurtdışı borçlanmalarda gerçekleşiyor. Türkiye'deki sigorta başlangıcı yurtdışına gittikten sonra olanlar, yani önce yurtdışında çalışıp sonra Türkiye'de sigortalı olanlar, yurtdışı borçlanma yaptıklarında Türkiye'deki sigorta tarihlerini borçlandıkları gün kadar geri çekebiliyor.
Üçüncü konu ise annelerin sigortadan önceki doğumlarında gerçekleşiyor. Normalde sigortadan önceki doğumlar borçlanılamıyor. Ancak staj burada istisna sayılıyor ve staj sonrası yapılan doğumlar kabul ediliyor. Burada staj ile normal sigortası arasındaki doğumunu borçlanan bir anne işe giriş tarihini borçlandığı gün kadar geri çekebiliyor.
BAŞVURU ÖNCE ÖDEME SONRA
Yine 5510 sayılı yasanın 41. maddesinde başvuru sonrası ödeme için bir aylık bir süre tanınıyor. Bu da yasada şu ifadelerle yer alıyor:
"Primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılır. Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranır. Ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz…"
Bu hükme göre ise borçlanma başvurusunda hemen para yatırılmayacağını anlıyoruz. Bu yüzden Aralık bitmeden borçlanma başvurusunun yapılması asgari ücret artışından etkilenmemek için çok önemli oluyor.
Aralık bitmeden yapılacak başvuru bu günkü asgari a ücret üzerinden hesaplanacaktır. Ödeme ise daha sonra yapılacak. Ödeme yapma imkanı olmaz ise bu kez başvuru iptal olacağından bir borç da çıkmayacak. Yeniden başvuru yapmak gerekecek.
