İBB'ye 150 bin liralık 'rehber köpek' cezası

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) işlettiği bir sosyal tesise rehber köpeğiyle girişine izin verilmeyen görme engelli bireyin başvurusunu değerlendirdi ve engellilik temelinde ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine karar verdi.

İstanbul'da yaşayan görme engelli M.K., İBB tarafından işletilen sosyal tesise rehber köpeğiyle girmek istemiş, ancak evcil hayvanların kabul edilmediği gerekçesiyle içeri alınmamıştı. M.K., rehber köpeği sayesinde bağımsız hareket edebildiğini belirterek, köpeğiyle birlikte içeri alınmamasının engellilik temelinde ayrımcılık olduğunu öne sürerek TİHEK'e başvurdu.

TİHEK'in Kararı ve Değerlendirmesi

İnceleme kapsamında İBB'den alınan yazılı görüşte, tesisin yalnızca açık alanda bulunan kafeterya bölümüne, taşıma kabında olması şartıyla evcil hayvanla giriş yapılabileceği, sosyal tesiste ayrımcılık yapılmadığı iddia edildi. Ancak başvuruyu değerlendiren TİHEK, İBB'nin engellilik temelinde ayrımcılık yasağını ihlal ettiğine karar vererek, belediyeye 150 bin lira idari para cezası uyguladı.

"Rehber köpekler, engelli bireyle bir bütün olarak düşünülmeli"

Kararda, rehber köpeklerin görme engelli kişilerin bağımsız ve güvenli şekilde hareket etmesini sağlayarak, engellilerin topluma tam katılımı açısından önemli bir fonksiyonu yerine getirdiği vurgulandı. Dosyaya sunulan bilgi ve belgelerden, başvurucunun rehber köpeğiyle birlikte tesise alınmadığı anlaşıldı.

"Rehber köpekler yerine getirdikleri işlev gereği engelli kişilerin güvenli ve bağımsız bir şekilde yaşamasını ve topluma katılımını sağlamaktadır. Bu niteliği itibarıyla rehber köpekler, evcil hayvanlardan ayrılmakta ve adeta yardımcı olduğu engelli birey ile bir bütün olarak düşünülmesi gereken bir canlıya dönüşmektedir. Rehber köpeklerin evcil hayvan gibi değerlendirilmesinin engelli bireylerin erişim hakkı açısından orantısız bir sonuç doğuracağı açıktır."

Tesisteki diğer kişilerin köpeğe alerjisi olması veya korkabileceği gibi durumlarda rehber köpeğin tesise alınmamasının anlaşılabileceği belirtildi; ancak bu yönde bir olayın varlığına dair belediye tarafından dosyaya herhangi bir bilgi sunulmadığı kaydedildi.