Gebze faciası! Üç bakanın ihmali bir aileyi yok etti

Gebze’de aynı aileden dört kişinin hayatına mal olan facianın ardından, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin 2017’de Gebze–Darıca Metro Projesi’ne başlarken hazırlattığı ‘Akse Sapağı İstasyonu Kazı İksa Raporu’ gündeme geldi. Belediye bu rapor doğrultusunda inşaat çalışmasının zarar verebileceği 71 bina için istimlak kararı aldı. 16 bina istimlak edilip boşaltıldı. Ancak proje 2019’da Ulaştırma Bakanlığı’na devredilince çalışma durduruldu.

KALAN 55 BİNANIN 24'Ü BOŞALTILDI

Bakanlık, kalan 55 bina için herhangi bir çalışma yapmadı. Aradan geçen 6 yılda görevde bulunan Cahit Turan, Adil Karaismailoğlu ve Abdulkadir Uraloğlu dönemlerinde bu konuda adım atılmadı. Geçtiğimiz ay Bilir ailesinden dört kişiyi hayattan koparan olay gerçekleşti. Ortaya çıkan teknik rapor 'İstimlak çalışması tamamlansaydı facianın yaşanmayacağını' ortaya koydu. KARAR'ın ulaştığı bakanlık yetkilileri ise 'Çökme kötü zeminden' iddiasında bulundu.

GEBZE’DE BELEDİYENİN BAŞLATTIĞI KAMULAŞTIRMAYI BAKANLIK DURDURMUŞ: 4 CANIN SORUMLUSU KİM

Gebze’de bir ailenin yok olmasıyla sonuçlanan faciaya dair soruşturma sürerken, metro projesinin şartnamesine göre bölgede kamulaştırma yapılması gerektiği ortaya çıktı. Belediyenin 2017’de istimlak çalışması başlattığı ancak 2019’da proje Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına devredilince sürecin durduğu öğrenildi. 2019’dan bu yana görev yapan üç bakan döneminde de bu konuda adım atılmadı. Facianın ardından ise bölgede 24 bina boşaltıldı.

Gebze’de yedi katlı bir binanın çökmesi sonucu aynı aileden dört kişi hayatını kaybetmişti. Faciaya yönelik incelemeler sürerken, 2017 tarihli ‘Akse Sapağı İstasyonu Kazı İksa Raporu’nun varlığı ortaya çıktı. Özel bir mühendislik firması tarafından hazırlanan ve projenin şartnamesine dahil edilen raporda, metro güzergâhındaki bazı yapıların zemin riski nedeniyle kamulaştırılması gerektiği açıkça belirtiliyordu. Raporun kamuoyuna yansımasıyla birlikte gözler, yıllardır süren Gebze–Darıca Metro Hattı inşaatına çevrildi. KARAR, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin 2017’de bu uyarıyı dikkate alarak kamulaştırma çalışmalarına başladığını, ancak projenin 2019’da Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na devredilmesiyle sürecin durduğunu ortaya koydu.

BELEDİYE BAŞLATTI, BAKANLIK DURDU

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin 2017 yılı faaliyet raporunda, metro güzergâhında bulunan 71 bina ve 156 bin 626 metrekarelik alan için kamulaştırma çalışmalarının başlatıldığı bilgisi yer aldı. Belediye, 2018’de de çalışmalara devam etti. 2019 yılı faaliyet raporunda ise 16 binanın istimlak edildiği, kalan 55 binanın kamulaştırma sürecinin sürdüğü belirtildi. Ancak aynı yıl, 4 Ekim 2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla Gebze–Darıca Metro Hattı projesi Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na devredildi. Devrin ardından bölgede hiçbir kamulaştırma işlemi yapılmadı. Bugün dört canın hayatına mal olan çökme, 2017’deki raporda işaret edilen zemin risklerinin hiç dikkate alınmadığını gösterdi. Bölgedeki zemin riskleri, aradan geçen yıllara rağmen ortadan kaldırılmadı. Kamulaştırma sürecinin durmasından sonra güzergâhta 24 bina tahliye edildi, ancak bu sayı belediyenin ilk planında yer alan 71 binanın hâlâ gerisinde.

‘PROJEYİ DAHA SAĞLAM ZEMİNE TAŞIMAK İSTEDİLER’

KARAR’ın ulaştığı belediye kaynakları, metro projesinin 2019 yılında Bakanlığa devredildiğini ve Bakanlığın da projeyi değiştirme kararı aldığını söyledi. Projenin devri sebebiyle yapılan değişikliklerin tamamından haberdar olmadıklarını belirten yetkili, bu proje değişikliğinin sebebini Bakanlığın projeyi daha güçlü zeminde yapmak istemesi olarak açıkladı. “Biz büyükşehir belediyesi olarak ilk kez metro yapıyoruz, Bakanlık bu işte çok daha tecrübeli tabii. Çalıştıkları ekip bu işin daha ehli. Onlar devraldıktan sonra bizim projede bir tasarrufumuz kalmadı, projeyi değiştirip daha sağlam bir zeminde inşaata devam etmek istediler” dedi.

ULAŞTIRMA BAKANLIĞI: SUÇ ZEMİNDEKİ SU KUYUSUNDA

Gebze’de 7 katlı Arslan Apartmanı’nın çökmesiyle yaşanan faciaya ilişkin KARAR’ın ulaştığı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı kaynakları, topu binanın bulunduğu zemine attı. Çökme nedeninin binanın altında bulunan bir su kuyusu olabileceğini ileri sürdü. Yetkili, binanın enkazından su kuyusuna ait olduğu değerlendirilen bir tulumba kolunun çıkarıldığını, kuyunun zamanla zemini aşındırarak yapıyı yuttuğunu savundu. Ancak aynı yetkililer, raporda yer alan kamulaştırma uyarılarına, belediyenin başlattığı istimlak çalışmalarına ve projenin devrinden sonraki denetim sürecine ilişkin sorularımızı cevapsız bıraktı.

Büşra CEBECİ / KARAR