Facebook
Twitter
Whatsapp
Telegram
URL Kopyala
Emeklilikte Yaşa Takılanlar yani EYT düzenlemesinde teknik detaylar ortaya çıkıyor. Yıl şartının dışında, primi eksik olanların primlerini tamamlamasının yolu açılıyor. Yapılacak düzenlemede süre sınırının olmayacağı tahmin ediliyor. Böylelikle yaklaşık 4 milyon kişi emeklilik kapsamına alınacak. Eksik primi tamamlamak için ise 6 alternatif bulunuyor.
EYT’DE YIL DETAYI
Prim ve yılını dolduran EYT’liler öncelikli emekli edilecek. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan kişiler, o dönemki şartlara göre 5000 gün prim sayısına ihtiyaç duyuyordu. Kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl çalışmak yetiyordu.
Sabah'tan Faruk Erdem'in haberine göre; eğer bu yasa olduğu gibi uygulanırsa, SSK’dan sigortası olanlar için yine 5.000 gün şartı geçerli olacak. Bağ-Kur'lularda ise kadınlar 7.200 erkekler 9.000 gün prim şartı bulunuyor. Düzenlemeyle Bağ-Kurluların şartlarının SSK ile eşit olup olmayacağı şu an için belirsiz.
PRİM YA DA YAŞ EKSİKSE…
Prim ya da yaş şartı eksik olan çalışanların durumları ise kafa karıştırıcı. Daha önce Meclis’e getirilen önerilerde; EYT’lilerin emekli olabilmeleri için 3 ay içerisinde başvuru şartı öne sürülüyordu. Bu durumda da prim ya da yıl eksiği olan milyonlarca kişi düzenlemeden faydalanamıyordu.
Yeni yapılan çalışmada süre sınırının olmayacağı tahmin ediliyor. Böylelikle prim veya yaş şartı bulunan kişilerin de kapsam altına alınması bekleniyor.
Hükümet kanadından yapılan açıklamalarla, ilk etapta 1,5 milyona yakın kişinin emekli olacağı, sonrasında kapsamın yaklaşık 4 milyona çıkarılacağı belirtiliyor. Böylelikle eksikleri olan EYT’liler eksiklerini tamamladıktan sonra sisteme girebilecek.
KADINLAR İÇİN SÜRE TAMAM
Yıl süresi kadınlar için 2019 yılında zaten tamamlanmış durumda. Erkekler için konulan 25 yıllık süre birçok sigorta grubu için henüz tamamlanmış değil. 1997, 1998 ve 1999 yıllarında işe girenler 2022, 2023 ve 2024 yıllarında süre şartını karşılayabilecek. Süresini tamamlayan kişiler prim şartı yerine gelmişse kademeli olarak emekli olabilecek.
EKSİK PRİMİ OLAN NE YAPACAK?
Eksik primi olan kişiler için ise 6 alternatif bulunuyor. Bu uygulamalardan faydalanarak eksik primi tamamlayabiliyorsunuz.
3600 günle kısmi emeklilik EYT ile emekli olmak için yetebiliyor. EYT kapsamındaki vatandaşların 3600 günle yani 1 yıllık primle emekli olma imkanları bulunuyor. Eğer yeterli prim tamamlama imkanı yoksa 360/0 gün de emeklilik için yeterli oluyor.
15 yıl, 3600 prim günü, kadınlarda 50 erkeklerde ise 55 yaş şartlarının tamamlanması halinde kısmi emeklilik sağlanabiliyor.
Askerlik borçlanması; erkek sigortalılar için süreyi kısaltan bir yöntem oluyor. Erkekler askerde geçen tüm günlerini satın alarak emeklilik primlerine dahil edebiliyor.
Doğum borçlanması; prim günü eksik olan kadınların yapabileceği bir borçlanma yöntemi oluyor. Sigortalı olduktan sonra dünyaya gelen 3 çocuk için toplamda 2160 gün prim günü azalıyor.
İhya ile prim sisteminde; farklı kurumlardan sigortası olan çalışanlar değerlendirmeye alınıyor. Bağ-Kur’lu birisi işyeri açmış ya da şirket ortağı olmuş vatandaşlar geçmişte eğer primlerini ödememişlerse günleri donduruluyor, borçları da siliniyor. Dondurulan günler ihya sistemi ile yeniden prim gününe dahil edilebiliyor. Asgari ücret üzerinden ödeme yapılarak ihya ile prim sisteminden faydalanılıyor.
İsteğe bağlı sigorta; SGK'ya verilecek bir dilekçe ile yapılabiliyor. Çalışma imkanı bulamayan sigortalılar eksik primlerini bu şekilde karşılayabiliyor.
Hizmet tespiti ile tescil; primi eksik olan EYT’lilerin kullanabileceği bir başka yöntem oluyor. Geçmişte sigortası yapılmış ancak primi eksik ya da hiç yatırılmamış olanlar ya da sigortasız çalıştırılanlar geçmişe dönük hizmet tespiti yaptırarak kayıp günlerini primlerine dahil ettirebiliyor.
