,

Erdoğan 3. defa aday olabilir mi? Özbudun ve Kanadoğlu siyasi yorum mu yapıyor?

Recep Tayyip Erdoğan, Cumhur ittifakı tarafından Cumhurbaşkanı adayı olarak gösterildi. Muhalefet, Anayasa'nı 101. maddesi gereğince Erdoğan'ın 3. kez aday olamayacağını söylüyor. İşte iki tarafın görüşleri

Erdoğan 3. defa aday olabilir mi? Özbudun ve Kanadoğlu siyasi yorum mu yapıyor?

Ak Parti Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın adaylığı hakkında ne söylüyor?

AK Parti Grup Başkanvekili Yılmaz Tunç “Cumhurbaşkanımız, 2017 Anayasa değişikliği sonrası 2018'de birinci dönemine başladı, 14 Mayıs seçimleri ikinci dönemi olacak.” demişti.

Sabih Kanadoğlu ne söylemişti?

Geçtiğimiz ay hayata gözlerini yuman Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu ne söylemişi?

“Anayasa’nın 101'inci maddesi açık… 2017'deki Anayasa değişikliğinde hiç dokunulmamış bir madde bu… Yani herhangi bir değişikliğe uğramamış, ikiden fazla seçime giremeyeceği hükmünü taşıyan bir madde… Bu yine uygulanması gereken bir hüküm. Bu itibarla Cumhurbaşkanı'nın 2014'te ve 2018'de seçilmesinden sonra bir daha aday olması sadece TBMM'nin herhangi bir şekilde seçimin yenilenmesine karar vermesi halinde mümkün. Yani Meclis'te öyle bir karar alınabilirse evet aday olabilir. Onun dışında bu mümkün değil. Böyle bir ihtimal de yok şu anda…”

Ergun Özbudun ne söylüyor?

Anayasa Hukuk ve Siyaset Bilimi Uzmanı Prof. Ergun Özbudun, konuyla ilgili olarak “Durum çok net. Tartışılacak birtarafı yok. Gayet açık. Meclis 5'te 3 çoğunlukla seçimlerin yenilenmesine karar vermedikçe üçüncü defa aday olamaz. Yani aksine yapılacak her türlü yorum gayet yapay bir yorum olur. Çünkü Anayasa'nın hükmü açık. O değişmedi duruyor. Anayasa bir tek istisna getirmiş o da Meclis'in seçimlerin yenilenmesine karar vermesi” değerlendirmesini yapıyor.

Anayasa'nın tartışma konusu olan 101. maddesi 2017 yılında bütünüyle değiştirildi.

Eski Hali (2017 öncesi) Yeni Hali (2017 sonrası)

A. Nitelikleri ve tarafsızlığı
Madde 101- Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilir.

Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.

Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi yirmi milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündür. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilir.

Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.

 

Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer usul ve esaslar kanunla düzenlenir.

A. Adaylık ve seçimi

Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilir.

Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.

Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde beşini almış olan siyasi partiler ile en az yüzbin seçmen aday gösterebilir.

Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, Cumhurbaşkanı seçilir. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday, Cumhurbaşkanı seçilir.

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilir. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde, sadece Cumhurbaşkanı seçimi yenilenir.

Seçimlerin tamamlanamaması halinde, yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut Cumhurbaşkanının görevi devam eder.

Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer usul ve esaslar kanunla düzenlenir.

Anayasa'nın 101. maddesine yönelik değerlendirme

Anayasa'nın 2709 sayılı Kanunun 101 inci maddesi, 2017 yılında başlığıyla birlikte bütünüyle değiştirilmiştir. Değişiklik 11 Şubat 2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine geçilmiştir. Dolaysıyla gerek Ergün Özbudun gerekse de Sabih Kanadoğlu'nun maddede hiçbir değişiklik olmadı şeklindeki açıklamaları doğru değildir.

101. madde, madde başlığı ile birlikte bütünüyle değiştirilmiş olduğundan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2007 yılındaki madde esas alınarak 3. defa aday olmayacağı şeklinde değerlendirme kanaatimizce doğru değildir. "Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir." şeklindeki 2. fıkra hükmü her ne kadar 2007 yılındaki düzenlemede de yer alıyor olsa da, 101. madde bütünüyle değiştirilmiş olduğundan 2017 yılında yürürlüğe konulan olan 2. fıkra hükmü esas alınarak değerlendirme yapılması daha uygun olacaktır.

Kaynak : Gazete Memur

İlişkili Haberler

Manşetler