'Emeklilik yaşı çok düşük' açıklaması reform sinyali mi?

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Nihat Zeybekci'nin "Emeklilik yaşı çok düşük. Emeklilik yaşıyla ilgili bir düzenleme orada yok. Ve bir daha dokunulmamalı" açıklaması gündem oldu.

2016-2018 yılları arasında Ekonomi Bakanı olarak görev yapan Nihat Zeybekci ayrıca "Bu konuda, 'gelecek nesillere ihanet’ denebilecek kadar iddialı bir söz söyleyebiliriz" ifadesini kullandı.

Zeybekci'nin sözlerini değerlendiren Dünya Gazetesi yazarı ve sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun, "Peki gerçekten öyle mi? Türkiye’de emeklilik yaşı düşük mü? Birlikte bakalım" diyerek, şu analizi yaptı.

- Türkiye’de emeklilik yaşı 9 Eylül 1999 ve sonrasında değişti.
- Bu tarihten 30 Nisan 2008’e kadar sigortalı olanlar için:
- Kadın: 58 yaş
- Erkek: 60 yaş
- Prim ve sigortalılık süresi şartları geçerliydi.
- Yani o dönemde bile “erken emeklilik” sistemi yoktu.

65 yaşına kadar uzuyor

- 1 Mayıs 2008 sonrası sigortalı olanlar için sistem tamamen değişti.
- Yaş kademeli olarak yükseliyor ve 65 yaşına kadar uzuyor.
- Bu kişiler, prim gününü ne zaman tamamlarsa, o tarihe göre 58–65 yaş arası emekli olabiliyorlar.
- Yani yeni sistem zaten 65 yaşa gidiyor.

Düşük değil yükseltilmiş durumda

- Bugün Türkiye’de son 17 yıldır sigortalı olanların emeklilik yaşı, prim tamamlanma tarihine göre kadınlarda 58–65, erkeklerde 60–65 aralığında.
- Yani sistem zaten “düşük” değil, kademeli olarak yükseltilmiş durumda.

Sınıra dayanmış durumda

- Emeklilik yaşı düşük” demek, Avrupa ile kıyaslandığında tartışmalı.
- Ama Türkiye’deki çalışma koşulları, kayıt dışılık, ortalama yaşam süresi ve iş gücü yapısı düşünüldüğünde: Bugünkü 65 yaş bandı zaten yüksek ve sürdürülebilir sınıra dayanmış durumda.

Gerçek tablo bu

- Özetle: Nihat Zeybekci’nin “emeklilik yaşı çok düşük” açıklaması, mali sürdürülebilirlik veya yeni reform sinyali olabilir. Ama mevcut sistem zaten 2008’de değişti ve 65 yaşa doğru gidiyor. Gerçek tablo bu.