Emekli maaşı farkı için hangi rakam öne çıkıyor?

Faruk ERDEM - Emekli maaşı tutarını etkileyen güncelleme katsayısından dolayı oluşan fark için hükümet harekete geçti. Buna göre ilk emekli maaşı ödemesini 2025'te alacak vatandaşlar yüzde 30'luk farkı maaşlarında görecek mi belli olacak. Peki çalışmanın detayları nasıl olacak? Öne çıkan rakam ne? İşte detaylar...

EMEKLİ MAAŞI HESABINDA GÜNCELLEME KATSAYILARI ÖNEMLİ

Emekli maaşları hesaplanırken birçok yöntem kullanılıyor. Öncelikle emekli maaşları üç dönem için ayrı ayrı aylık bağlama oranlarıyla çarpılarak ödenen primlere göre tespit ediliyor. Ardından da bir önceki yılın enflasyon ve büyüme rakamlarıyla güncelleniyor.

Aylık bağlama sistem tüm emekliler için aynı şekilde yapılırken güncelleme katsayıları da her yıl değişiyor.

EMEKLİ MAAŞI ÖDEMELERİ BU YIL BAŞLAYANLAR DAHA AVANTAJLI

Dolayısıyla 2024 yılında emekli olacaklar ile 2025 yılında emekli olacaklar arasında yüzde 30'u bulan bir fark ortaya çıkıyor.

Böylece 2024 yılında emekli olmak daha avantajlı hale geliyor. Çünkü 2024'de dilekçe verecekler için kullanılan 2023 yılı enflasyonu ve büyüme rakamı, 2025 yılında emekli olacaklar için kullanılacak 2024 yılı enflasyon ve büyüme oranından yüksek.

EMEKLİ MAAŞLARI DÜŞMÜYOR

Bu konuyu biz ilk kez gündeme getirdikten sonra bir 'yalan haber' dolaşıma sokuldu. '2025 yılında tüm emekli maaşları yüzde 30 düşecek' yalanı yayıldı. Oysa konunun mevcut emekli aylıklarıyla hiçbir ilgisi yok. Tamamen yeni emekli olacakları ilgilendiren bir hesaplama yöntemi.

MAAŞ FARKI İÇİN ÇÖZÜM ARANIYOR

Bu konuyu gündeme getirdikten sonra aradaki farkın ortadan kalkması ve önümüzdeki dönemlerde de bu tür bir fark oluşmaması için kalıcı bir çözüm arayışına girildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı bu konuda çalışmalarını sürdürüyor. Ortaya çıkacak rakamlardan sonra konu TBMM'ye gelecek ve bir düzenleme ile sorun çözülecek. Peki çözüm nasıl bulunacak?

SABİTLENME GÜNDEMDE

Konunun çözümü öncelikli olarak güncelleme katsayısının yıldan yıla değişimini önleyecek bir sabit rakam olarak belirlenmesi. Böylece tüm emekli maaşları güncellenirken yıldan yıla farklılık ortaya çıkmayacak. Bu tür tartışmalar da yaşanmayacak.

HANGİ RAKAM ÖNE ÇIKIYOR?

Bakıldığı zaman hesaplamalara göre 2024 yılında emekli olacaklar için güncelleme katsayısı yıllık zamlar hariç 1.6612 oluyor. 2025'de emekli olacaklar için ise enflasyon ve büyüme öngörülerinden yola çıkarak hesaplandığında 1.4255 oluyor. İki rakamın ortalaması ise 1.5433. Bu iki yıl için bu ortalama dikkate alınabilir ancak bundan sonraki yıllar için yeni bir rakam belirlenmesi gerekiyor. Burada öne çıkan çözüm olarak en yüksek güncelleme katsayısının alınması olarak görülüyor. yapılacak etki analizi sonuçlarına göre TBMM'de bu konuda yapılacak düzenlemenin de içeriği netleşmiş olacak.

EYT'LİLER AĞIRLIKTA

Bu yıl emekli olacakların büyük çoğunluğunu EYT'liler oluşturuyor. Sadece yıl şartına bakıldığında bile 1999 yılı içinde ilkkez sigortalı olan erkekler için 25 yıl süresi bu sene doluyor. Bunun dışında eksik primi olup bu yıl dolduranlar ya da emeklilik için bekleyenler de bu kesimin içinde. Ancak yıl şartını tamamlamasına rağmen primi eksik olanlar, ya da 18 yaşından küçük sigortalı olduğu için yıl şartını henüz tamamlayamayanlar için 2025 yılı ve sonrası görünüyor.

AK PARTİ'DEN AÇIKLAMA GELDİ

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler bu konuda yasal düzenleme için yapılan çalışmanın sonuçlarını beklediklerini belirterek, "Etki analizini iyi ortaya koyalım, kaç kişi etkileniyor? 2024'te emekliliği hak etmiş kaç kişi var? Aralarındaki maaş bağlama oranlarından kaynaklı olarak enflasyon farkı yansıtılmasından mı farklılık var, yoksa kanun düzenleme ile beraber başka bir durum mu söz konusu? Şu an arkadaşlarımız çalışıyor. Sayısal veriler ortaya çıktıktan sonra yol haritası çıkaracağız. Hakkaniyetli, adil, sürdürülebilir, kimseye haksızlık etmeden Çalışma Bakanlığımız ve Hazine ve Maliye Bakanlığımız beraber çalışıyorlar. Önümüzdeki haftalarda rapor ortaya çıkar. Bir kişi bile olsa ne ise durumu görelim. Mevcut emeklilerle alakalı değil, 2024 itibarıyla emekliliği hak etmiş, çalışma hayatına devam ediyor. Bu 2025'e 2026'ya 2027'de sonraki yıllarda emeklilik söz konusu olduğunda farklılık arz edebilir mi? Farklılık arz etse bile bir mağduriyete sebebiyet verebilir mi? Bunu göreceğiz. Makul bir çözümü yasal düzenleme gerekirse bakacağız" dedi.