Ekipler iki binadan birinde kapıdan dönüyor! Deprem testine 'komşu' engeli

Küçükçekmece Kartaltepe Mahallesi'nde geçen hafta bir binanın çökmesi sonrası art arda farklı ilçelerden balkon çökmesi ve ufak da olsa döküntü haberleri geldi. Bu haberler sonrası İstanbul'u bekleyen olası büyük İstanbul depremi ve bina sağlamlığı konusu tekrar gündem oldu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) yapılan 160 bin 'bina risk durumu' başvurusundan 35 binine analiz yapmış ve 1.556'sının 'yüksek riskli' ve 'çok riskli' olduğunu ortaya koymuştu. Başvuru sonrası inceleme yapmak için gidilen 80 bin binada ekiplerin kapıdan geri dönmek zorunda kaldığını anlatan İBB Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanı Murat Yün, şunları söyledi:

'10 BİNADAN 5'İ EKİPLERİN ANALİZİNİ KABUL EDİYOR'

“Kahramanmaraş depreminin hemen ardından gittiğimiz binaların tamamında yüzde 100 kabul alırken, son dönemde bu oran yarı yarıya azaldı. İnceleme talep edilen her 10 binadan 5’i ekiplerin analizini kabul ediyor. Deprem sonrası hızlıca yönetim kurulu kararı alınmadan vatandaşlar başvuru yapmış. Yerine gittiğimizde ise diğer komşular karşı çıkıyor. Bu nedenle inceleme gerçekleştiremedik. Şu anda yüzde 50 oranında bir inceleme oranımız var. Önceden aylık 300 başvuru alırken 1 günde 22 bin başvuru aldığımız zamanlar oldu. Başvurular azalsa da sürüyor ve taramalara hâlâ daha devam ediyoruz.”

17 ekiple tarama yapıldığını vurgulayan Yün, “İnceleme 2 saat sürüyor. Yapılan işlemler ise binaya herhangi bir zarar vermiyor” diye konuştu.

POLİS MÜDAHALESİYLE KAROT ALIMI

Milliyet'in haberine göre, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu’na yönelik yapılacak resmi başvurularda ise komşu engeli; yeni düzenlemeyle mülki idare amirinin onayı ve kolluk kuvvetinin desteğiyle aşılıyor. Bakanlığın lisans verdiği kurum ve kuruluşlardan yapılan başvuruları ise sadece kat maliği veya yapı sahipleri yapabiliyor.

Bu başvurulara yönelik komşu engelinin yeni bir yönetmelikle ortadan kaldırıldığını belirten Gayrimenkul Hukuku Derneği Kurucu Başkanı Ali Güvenç Kiraz, deprem testi sürecine ilişkin şunları anlattı:

“Mevcutta 3 adet rapor türü var. Bunlardan bir tanesi resmi rapor, yani eski yapı tespit başvurusu. Bu rapora başvurulduğu takdirde bu başvuru ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın lisans verdiği kuruluşlara yapılabiliyor. Son çıkan yönetmelikle binaya gelindiğinde engel çıkarılması halinde polis marifetiyle zorla karot alımı yapılabiliyor. Yönetmeliğe göre, risk tespiti için gelenler kapı açılmıyorsa, ilgili mülki amirine gidip yazılı izin ve gerekli kolluk kuvveti alarak rica değil zorla kapıyı açtırıp binadan karot örneği alımını yapacak.”

RESMİ RAPOR VE ÖZEL RAPORUN FARKI NE?

“İkinci rapor ise özel raporlar. Onlarda ikiye ayrılıyor. Birisi üniversitelerden veya ilgili teknik firmalardan alınan rapor. Diğer özel rapor ise belediyelerin hazırladığı rapor. Bu iki raporlama çalışmasında ortak alanlardan karot alımı veya sıyırma işlemi yapılacağı için tüm maliklerden onay alınıyor.”

Öte yandan resmi raporda binanın riskli çıkması durumunda tahliye şartı aranıyor ve tebligat kat maliklerinin e-devlet hesaplarından ulaştırılıyor. 15 gün içinde de bina için yıkım kararı alınıyor. Özel raporlarda ise tahliye şartı yok.

EN ÇOK RİSK TESPİTİ 5 İLÇEDE

Tarama yapılan binalar ilçe ilçe değerlendirilerek 7.5 büyüklüğündeki deprem senaryosuna göre hesaplanan Deprem Güvenliği Oranları ile karşılaştırıldığında incelenen binaların çoğunluğunun D ve E sınıfındaki 5 ilçe olduğu tespit edildi.

Bu ilçeler Avcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Zeytinburnu ve Esenyurt. Binaların deprem güvenliği oranları ise şu şekilde sınıflandırılıyor:

1. A sınıfı: 100 ve üzeri puan (Düşük Risk)
2. B sınıfı: 75-100 puan (Düşük Risk)
3. C sınıfı: 50-75 puan (Orta Risk)
4. D sınıfı: 25-50 puan (Yüksek Risk)
5. E sınıfı: 0-25 puan (Çok Yüksek Risk)