'Depremzede belediyelerin kamu borçları silinsin'

Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), 6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş merkezli Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elâzığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde yıkımlara ve 50 bin 783 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan depremlerin 18’nci ayında mevcut duruma ilişkin kapsamlı bir rapor yayımladı.

Rapor, TBB ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu başkanlığında 27 Haziran'da gerçekleştirilen birliğin ilk encümen toplantısında, Deprem Bölgesi Araştırma Komisyonu kurulması kararı üzerine hazırlandı.  

TBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Şengül Altan Arslan başkanlığında oluşturulan Deprem Çalışma Grubu, 5 Ağustos'ta başladığı saha ziyaretlerinde Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya’da yerel yöneticiler, illerdeki ilgili kamu kurumlarının temsilcileri, sivil toplum kuruluşları, akademisyenler, meslek örgütleri, depremzede vatandaşlar ile şehrin diğer paydaşlarıyla görüşmeler yaparak çalıştaylar gerçekleştirdi. TBB Deprem Çalışma Grubu'nun hazırladığı rapora, TBB’nin Adıyaman’da yaptığı encümen toplantısında son şekli verildi.

“BELEDİYELER TASARRUF GENELGESİNİN DIŞINA ÇIKARILMALI”

Bölgenin tekrar ayağa kalkabilmesi için bir dizi önerinin sunulduğu raporda, belediyelerin de depremden olumsuz etkilendiğine bina, insan gücü ve ekipman kayıpları yaşadığına dikkat çekilerek “Belediyelerin kurumsal ve mali açıdan güçlendirilmesi gerekmektedir. Bu sağlanmadan belediyelerin kendi yetki ve kaynakları ile sorumluluklarını sağlıklı şekilde yerine getirmesi mümkün olmayacaktır” denildi. Depremden etkilenen belediyeler ile depremden doğrudan etkilenmemiş belediyelerin deprem bölgesine yapacağı harcamaların “Tasarruf Tedbirleri Genelgesi” kapsamının dışına çıkarılması istendi.

“SEÇİLMİŞ TÜM BELEDİYE BAŞKANLARI EŞİTTİR”

Partiler üstü bir yaklaşıma ihtiyaç  duyulduğu belirtilerek “Seçilmiş tüm belediye başkanları eşit bir şekilde değerlendirilmeli ve bu belediyelere yönelik adil bir politika üretilmelidir. Partiler üstü bir yaklaşım benimsenmeli ve etkin bir diyalog kurulmalıdır. Ötekileştirici politikaların terk edilip kucaklayıcı bir siyasi anlayışın benimsenmesi şehrin iyileşme sürecini hızlandıracaktır” denildi.

“BELEDİYELERE MERKEZİ HÜKÜMET DESTEĞİ”

Belediyelerin, önemli ölçüde finansal zorluk ve borçlarla karşı karşıya kaldığı kaydedilen TBB Raporunda, sorunlara yönelik çözüm önerilerinde bulunuldu.

Öneriler şöyle sıralandı:

- Belediyelerin kaçak veya plansız yapılaşma, riskli binaların tespiti gibi konularda güçlendirilerek, kaçak yapılaşmayı denetim altına almaları ve uzun vadede engelleyebilmeleri için kapasite, istişare ve iş birliği imkanları merkezi yönetim tarafından desteklenmeli.

- Belediyelerin personel açığını kapatacak programların yürütülmeli ve liyakatsiz kamu atamalarının engellenmesi için mekanizmalar geliştirilmeli. TBB tarafından belediyelerin personeline birçok alanda eğitim verebilir.

"KAMU BORÇLARI SİLİNMELİ, MÜCBİR SEBEP SÜRESİ UZATILMALI"

- Afet bölgesindeki belediyelerin kamu borçları (sosyal güvenlik, vergi vb.) silinmeli veya ertelenmelidir. Deprem bölgesinde mücbir sebep süresi uzatılmalı, ilgili vergi borçlarında kolaylıklar sağlanmalıdır.

GÜVENSİZ ORTAM YUMUŞATILMALI

- Belediyelerin şeffaflığı artırılmalı ve vatandaşlara bilgi akışı sağlanarak güvensiz ortam yumuşatılmalıdır. Belediyelerin hizmet kalitesini ve verimliliğini arttırmak için merkezi yönetim ve STK’ların verilerine ulaşmalarını sağlayacak platformlar kurulmalıdır.

- Belediyelerin başta valilik ve kaymakamlıklar olmak üzere bakanlıkların taşra kuruluşları, AFAD ve TOKİ gibi merkezi yönetim birimleri ile istişare ve iş birliği imkanları düzenlenmeli ve eş güdümün güçlendirilmeli.

BÜYÜKŞEHİRLERE LOJİSTİK MERKEZLER

- Belediyelerin afet birimlerinin kapasitesinin güçlendirilerek, sivil gönüllüler ve belediye personeli için düzenli afet eğitimleri verilmesi sağlanmalı. Büyükşehirlerde oluşturulacak lojistik merkezleri, olası afetlerde yardımların yönetimini kolaylaştıracaktır.

- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı afetzede belediyelere bu konuda destekler sunmalıdır. Belediyelerin kültür ve sanat faaliyetleri düzenlemesi, gerekli tesislerin kurulması ve personel istihdamı gibi konularda desteklenmesi faydalı olacaktır.

- Hem bölge genelini hem de yereli takip edecek çok paydaşlı bir “Afet Yönetimi ve Dayanıklılık Komisyonu” kurulmalı.