Çakarlı araçların geçiş üstünlüğü hakkı var mı?

Trafikte geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlar 2918 sayılı Kanunun 71. maddesinde öncelik sırasına göre şu şekilde gösterilmiştir.

Trafikte geçiş üstünlüğüne sahip araçlar

1) Cankurtaran araçları, yaralı veya acil hasta taşıyan araçlar,

2) İtfaiye araçları, orman yangınlarıyla mücadele eden araçlar,

3) Hükümlü veya sanığı takip eden veya emniyet ve asayişi korumak için acele olay yerine giden zabıta araçları,

4) Bir trafik suçu işleyerek kaçan aracı takip eden veya trafik güvenliğini koruma veya trafik kazasına el koyma amacıyla olay veya kaza yerine gitmekte olan görevlilere ait araçlar,

5) Afet ve acil durum hallerinde afet ve acil durum hizmetlerinde görevli bulunan araçlar,

6) Devletin yasama, yürütme ve yargı organlarının üst makamlarına ait ekli (1) sayılı listede gösterilen araçlar,

7) Görev ve hizmet gerekleri veya güvenlik nedenleriyle geçiş üstünlüğüne sahip olduğu yönetmelikte belirlenen araçlar,

Trafikte geçiş üstünlüğüne sahip araçlar her durumda geçiş üstünlüğüne sahip midir?

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 71'nci maddesinde gösterilen araçlar sadece görev halinde iken geçiş üstünlüğü hakkına sahiptir. Eğer görevleri yoksa geçiş üstünlükleri bulunmamaktadır. Örneğin bir ambulans hasta almaya gitmiyorsa, görevini bitirmiş ve istasyonuna gidiyorsa görev halinde değil demektir. Bu halde geçiş üstünlüğü olmaz. Sadece bu nedenden dolayı ülkemizde bazen sürücüler ile ambulans şoförleri taşımaktadır ve bazen ambulanslar durdurularak içinde hasta olup olmadığı şeklinde örnek olaylar da yaşanabilmektedir.

Geçiş üstünlüğüne sahip makam sahipleri kimledir?

2918 sayılı Kanunun 71. maddesinin 6'ncı sırasında gösterilen makam sahipleri gazetememur.com'un yaptığı mevzuat araştırmasına göre şu şekildedir:

TBMM Başkanı
Cumhurbaşkanı yardımcıları
TBMM’de en çok üyeye sahip birinci siyasi parti grup başkanı
TBMM’de en çok üyeye sahip ikinci siyasi parti grup başkanı
Eski Cumhurbaşkanları
Anayasa Mahkemesi Başkanı, Yargıtay Birinci Başkanı, Danıştay Başkanı, Sayıştay Başkanı
Bakanlar
TBMM Başkanvekilleri
TBMM’de grubu bulunan siyasi partilerin genel başkanları
TBMM üyeleri (TBMM Kurumsal Protokol Listesi esas alınır.)
Yükseköğretim Kurulu Başkanı
Genelkurmay Başkanı
Diyanet İşleri Başkanı
Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı
Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı
TBMM Genel Sekreteri
Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluş yöneticileri (Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı, Savunma Sanayii Başkanı, Devlet Denetleme Kurulu Başkanı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, Strateji ve Bütçe Başkanı, İletişim Başkanı, Cumhurbaşkanı Özel Kalem Müdürü, Devlet Arşivleri Başkanı, Milli Saraylar İdaresi Başkanı)
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı
Anayasa Mahkemesi üyeleri
Bakan yardımcıları
İl Valileri
Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Emniyet Genel Müdürü, Sahil Güvenlik Komutanı
Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkanvekili

Kimler çakar takabilir?

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 71'nci maddesinin birinci fıkrasının 7. sırasında "Görev ve hizmet gerekleri veya güvenlik nedenleriyle geçiş üstünlüğüne sahip olduğu yönetmelikte belirlenen araçlar"ın geçiş üstünlüğüne sahip olduğu belirtilmiştir. Uygulamada bu durumdaki araçlar çakar takabilecek araçlar olarak bilinmektedir. Gazetememur.com'un 2918'in uygulamasını gösteren yönetmelikte yaptığı incelemeye göre, "Görev ve hizmet gerekleri veya güvenlik nedenleriyle geçiş üstünlüğüne sahip araçlar" şu şekildedir:

1) Organ, doku veya kan nakil araçları.
2) Doğalgaz dağıtımından sorumlu kuruluşlarca kullanılan doğalgaz acil müdahale araçları.
3) Yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluşlara ait kar ve buzla mücadele araçları ile acil müdahale gerektiren durumlarda görevliaraçlar.
4) Korunan ve koruyan araçlar.
5) Hükümlü veya tutuklu nakil araçları.
6) Üstlenilen veya geçmişte ifa edilen görevin niteliği, önemi veya kişiye yönelik güvenlik riskleri değerlendirilerek Bakanlık Onayıyla belirlenen kişilerin kullanımında olan araçlar.