Asrın ihmali! 2022 yılında hazırlanan rapor ortaya çıktı

Mustafa BİLDİRCİN / Birgün

Türkiye’nin depreme hazır olmadığı gerçeği, 6 Şubat ve 20 Şubat’ta yaşanan depremler ile bir kez daha göze çarptı. Toplam 11 kentte büyük yıkıma yol açan depremlerin ardından gözler, iktidarın depreme hazırlığı öncelemeyen politikalarına çevrildi. BirGün, 6 Şubat depreminde adeta yerle bir olan Gaziantep'in Nurdağı ilçesinin yapı stokuna yönelik hazırlanan rapora ulaştı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Gaziantep İl Müdürlüğü’nde 2022 yılında şube müdürü olarak görev yapan bir yönetici tarafından hazırlanan raporun dikkate alınmadığı öne sürüldü. İlçelerde yaşanan yıkım, iddiaların haklılığını ortaya koyarken raporda imzası bulunan yöneticinin de raporun il müdürlüğüne sunulmasının hemen ardından pasif göreve çekildiği iddia edildi.

DEPREM ANALİZİ UYARISI

27 Aralık 2022 tarihinde hazırlanan rapora göre, 1963-2022 döneminde İslahiye ilçesinde toplam 3 bin 215 binaya ruhsat verildi. 2018 yılından önce ruhsat verilen bina sayısı 2 bin 999, 2018 yılından sonra ruhsat verilen bina sayısı ise 216 oldu. Raporda, ruhsatlı yapı miktarının yalnızca ilçe merkezini kapsadığı Altınüzüm, Boğaziçi ve köy yerleşimlerindeki yapılar ile ilgili bilgi alınamadığı belirtildi.

Nurdağı’ndaki toplam ruhsatlı yapı sayısı ise 11 bin 225 olarak kaydedildi. Toplam 144 yapının 2018 yılından önce ruhsat aldığı, 165 yapının ruhsatının ise 2018 yılı ve sonrasına ait olduğu bildirildi. Raporda, Deprem Yönetmeliği’nin 2018 yılında revize edildiği ifade edilerek, “2018 yılı ruhsatlı betonarme binaların 2017 yılı deprem yönetmeliğine göre projelendirildiği düşünülerek, 2018 ve öncesi betonarme yapıların deprem risk analizinin yapılması gerekmektedir” denildi.

YAPILAR İNCELENMELİ

Raporun en çarpıcı bölümü ise ilçelerin yapı stokuna yönelik tavsiyeler içeren bölümü oldu. Dikkate alınsaydı yüzlerce insanın ölümünün önüne geçileceği belirtilen bölümde, şu ifadelere yer verildi:

“Boşluklu briket olarak şehir merkezi veya köylerde yapılmış olan her türlü yapının, taşıyıcı sisteme sahip olmamaları nedeniyle riskli yapı olarak değerlendirilerek yıkılması gerekmektedir. İslahiye ve Nurdağı bölgesinde bulunan yapıların yapı karakteristikleri, yapım tekniği ve malzemelerinin detaylı olarak incelenmesi için yeterli miktarda ekip oluşturularak yerinde inceleme ile risk durumu analiz edilmelidir.”

“CİNAYETE TEŞEBBÜS”

Depremin yerle bir ettiği ilçelere yönelik kritik uyarları içeren raporda imzası bulunan şube müdürünün, pasif göreve çekildiğini iddia eden Gaziantep Şahinbey Belediye Meclis Üyesi CHP’li Hasan Şencan, BirGün’e konuştu. Riskli yapıların acilen yıkılması gerektiğini içeren raporda altı çizilen ilçelerin tamamının yerle bir olduğunu ifade eden Şencan, “Tespit var, önlem yok. Rapor sümen altı ediliyor” dedi. Şencan, raporu dikkate almayan yetkililerin tavrını, “Cinayete teşebbüs” olarak değerlendirdi.

‘HESAP VERECEKLER’

Raporu dikkate almayanların yargılanması gerektiğinin altını çizen Şencan, şunları söyledi:

“Ölümler göz göre göre geliyorum demiş ama herkes üç maymunu oynamış. Elimize geçen raporda, yapılar sayı olarak tek tek tespit edilmiş. Raporu okurken saç baş yolabilirsiniz. Biz bunları dosyamıza koyuyoruz, tek tek notunu alıyoruz. Bağımsız yargıda herkes hesap verecek. Bu bir asrın felaketi değil, asrın cinayeti olarak tarihe geçecektir. Raporu sümen altı edenler, yargılanacaksınız, az kaldı.”

***

İlçede 22 kişi tutuklu

Gaziantep Valisi Davut Gül, 23 Şubat’ta yaptığı açıklamada, Nurdağı ve İslahiye’de yıkılan binalarla ilgili kusurlu olduğu değerlendirilen Nurdağı'nın AKP'li Belediye Başkanı Ökkeş Kavak ile birlikte 22 kişinin tutuklandığını belirtti. Müteahhit ve yapı denetim görevlilerinin de arasında olduğu 80 kişinin aranmasının devam ettiği de bildirildi.