18 maddelik Torba Teklif kanunlaştı

Emekli bayram ikramiyesinin 4 bin liraya yükseltilmesi ile doğum yardımına ilişkin düzenlemeleri de içeren Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.

Yasayla emekli bayram ikramiyesi tutarı 3 bin liradan 4 bin liraya yükseltilecek. Bu hüküm, 20 Mart 2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Kanunla, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor.

Buna göre, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından her yaz ve kış olimpiyat, paralimpik ve deaflimpik oyunlarına hazırlanmak amacıyla olimpik, paralimpik ve deaflimpik spor dallarında 8 bin sporcu yetiştirilecek.

Yetiştirilecek sporcuların sportif amaçlı beslenme, barınma ve yol giderleri Bakanlık tarafından karşılanacak. Ayrıca bu sporculara asgari ücretin net tutarını geçmemek üzere yaş grupları, spor dalı farklılıkları, sporcuların karşılaması gereken kişisel giderler gibi hususlar da dikkate alınarak, gerektiğinde farklı tutarlarda belirleme yapılmak suretiyle her ay harçlık ödenecek.

Bunlardan bir önceki olimpiyat, paralimpik ve deaflimpik oyunları ile dünya şampiyonasında ilk üç dereceye girenlere verilecek harçlık miktarı, asgari ücretin net tutarının 2 katına kadar artırılabilecek. Bu giderler, yılı bütçesinin ilgili bütçe tertibinden karşılanacak.

Yapılacak ödemeler damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenecek ve bu ödemeler haczedilemeyecek. Bu düzenlemelere ilişkin usul ve esaslar, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

Serbest muhasebeci ve mali müşavirlere yönelik düzenlemeler

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, oda genel kurul toplantısının yeri, günü, saati ve gündemi ile ilk toplantıda yeterli çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantının yeri, günü, saati ve gündemi, ilk toplantı tarihinden en az 10 gün önceden genel kurul tarihine kadar yayımda kalacak şekilde resmi internet sitesinde ilan edilecek.

Birlik genel kurul toplantısının yeri, günü, saati ve gündemi ile ilk toplantıda yeterli çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantının yeri, günü, saati ve gündemi, ilk toplantı tarihinden en az 20 gün önce tirajı 100 binin üzerinde olan bir gazetede ilan edilecek ve genel kurul toplantısı tarihine kadar yayımda kalacak şekilde resmi internet sitesinde duyurulacak.

Meslek ruhsatnamesini bir başkasına bedelli veya bedelsiz olarak kullandırdıkları tespit edilen meslek mensupları ile başka meslek mensuplarının ad ve unvanları kullanılarak beyanname düzenleyen, imzalayan ya da gönderen meslek mensuplarına meslekten çıkarma cezası verilecek. Disiplin cezaları, cezanın kesinleştiğinin meslek mensubuna bildirilmesinden sonra uygulanacak.

Taşıma faaliyetinin engellenmesine 250 bin liraya kadar ceza

Kanunla, Karayolları Taşıma Kanunu'ndaki idari para cezaları yükseltiliyor.

Buna göre, yetki belgesi almadan veya yetki belgesi aldığı halde yetki belgesi kapsamına uygun olmayan faaliyetlerde bulunan taşımacılara, acentelik ve taşıma komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapanlara 17 bin liradan 170 bin liraya kadar para cezası verilecek.

Yetki belgesi olduğu halde taşıtını yetki belgesine kaydettirmeden kullananlara, yetki belgesinin haricinde ilgili yerlerden izin almadan tehlikeli yük taşıyanlara, taşıma hizmetini yapmaktan kaçınan taşımacılara 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.

Bir taşımacının, diğer bir taşımacının taşıma faaliyetini engellemesi halinde ise 25 bin liradan 250 bin liraya kadar para cezası uygulanacak.

Biletsiz yolcu taşıyanlar ile sözleşmesiz taşımacılık yapanlar 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar para cezasına çarptırılacak.

Yolcu ve eşyaların güvenlik içinde taşınmasını ihlal eden taşımacılara, taşımacının aldığı güvenlik önlemlerini uygulamayan yolcu ve göndericilere 5 bin liradan 50 bin liraya kadar para cezası verilecek. Ayrıca çevrenin korunmasına aykırı davranan taşımacılara da aynı miktarda ceza uygulanacak.

Yolcuların sağlıklı, rahat ve güvenli yolculuk yapmasına yönelik tedbirleri almayan, yolcuları taahhüt ettiği yere götürmeyen taşımacılara, 17 bin liradan 170 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.

Araç ve şoförlerle ilgili gerekli kuralları uygulamayan taşımacılara da 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar para cezası verilecek.

Ceza puanı yüksek şoförlerle ilgili önlemleri almayanlara ceza

Ceza puanı yüksek olan şoförleriyle ilgili eğitim ve iç denetim yönünden gerekli önlemleri almayan taşımacılar hakkında, 5 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezasına hükmedilecek.

Yetki belgesi almadan acente ve taşıma işleri komisyonculuğu yapanlara 25 bin liradan 250 bin liraya kadar para cezası uygulanacak.

Ücret ve zaman tarifesi düzenlemeyenlere, ücret ve zaman tarifelerine uymayanlara, kanuna aykırı ücret ve zaman tarifesi uygulayanlara 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar para cezası verilecek.

Ayrıca ücret ve zaman tarifelerini görülebilecek şekilde iş yeri, terminal ve bilet satış yerlerinde bulundurmayanlara 3 bin 500 liradan 35 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Taşıma yetkisine aykırı olarak yabancı plakalı taşıtların Türkiye sınırları dahilinde iki nokta arasında taşıma yapmaları veya yabancı plakalı taşıtların, uluslararası ikili ve çok taraflı kara yolu taşıma anlaşmalarına veya protokollerine uymamaları, taşıma yetkisi, özel izin belgesi veya bakanlıktan alınmış izni olmadan taşıma yapmaları, almış oldukları yetki, belge veya izne uygun faaliyette bulunmamaları, eksik, yanlış, yanıltıcı veya usulsüz belge kullanarak taşıma yapmaları halinde, taşıt sahibine veya şoförüne 5 bin liradan 500 bin liraya kadar ceza verilecek.

Terminal ve ara durak dışında yolcu indirip bindirenler hakkındaki cezalar

Kanunlara ve taşımacı ile yolcu arasındaki sözleşmelere aykırı olarak yolcuları veya eşyaları sınır kapılarına taşıyanlara, buralardan aktarma yapanlara 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Terminal ve ara durak dışında yolcu indirip bindiren taşımacılar, 5 bin liradan 50 bin liraya kadar para cezasına çarptırılacak.

Mesleki yeterlilik belgesine sahip olmadan faaliyet gösteren işletmecilere, 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar ceza verilecek.

Ayrıca mesleki yeterlilik belgesine sahip olmadan taşıt kullanan şoförler hakkında 3 bin 500 liradan 35 bin liraya kadar, işletmecisi hakkında ise 8 bin 500 liradan 85 bin liraya kadar idari cezasına hükmedilecek.

Belirlenen yetkililere denetim için gereken bilgi veya belgeleri ibraz etmeyenlere, 3 bin liradan 30 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.

Mesleki yeterlilik belgesi bulunmadan faaliyet gösterdiği gerekçesiyle idari para cezasına çarptırılan işletmeciler hakkında 3 ay geçmeden, aynı kabahatten dolayı ikinci kez ceza verilemeyecek.

Taşıma yasağına aykırı davrananlara, ücret ve zaman tarifesi düzenlemeyenlere, ilk cezanın kesildiği aynı takvim yılı içinde kabahatin üçüncü ve daha fazla tekrarı halinde bir kat daha fazla ceza verilecek.

Kanuna aykırılık teşkil eden kabahatlerin kapsamı, niteliği ile cezanın caydırıcılığı göz önünde bulundurularak, uygulanacak idari para cezalarına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca hazırlanan yönetmelikle belirlenecek.

Karayolları Taşıma Kanunu'nda değişiklik öngören hüküm, kanunun yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girecek.
Petrol Piyasası Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor

Kanunla, Petrol Piyasası Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor. Buna göre, belirlenen suçlara ilişkin vergi incelemesi görevi bulunduğunun Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna (EPDK) bildirilmesiyle söz konusu tesis için başka bir gerçek veya tüzel kişiye de lisans verilmemesi tedbiri uygulanacak.

Bu tedbirin kaldırılıp kaldırılamayacağı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığından temin edilecek bilgilere göre 3 ayda bir değerlendirilecek. Ancak bu tedbirin süresi EPDK'ye yapılan bildirimden itibaren 1 yılı geçemeyecek. Bu hüküm, 1 Temmuz 2025'te yürürlüğe girecek.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'ndaki değişiklikle, Cumhurbaşkanı iken bu görevinden herhangi bir nedenle ayrılanlara, istekleri üzerine, müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren 140.690 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda yaşlılık aylığı bağlanacak.

- Kariyer personelin maaşlarına yönelik düzenleme rafa kaldırldı

Kariyer uzmanlar, müfettişler ve üst düzey kamu görevlilerinin maaşlarında iyileştirme yapılması bekleniyordu. Ancak kamuoyundan gelen tepkiler nedeniyle düzenlemenin yapılacağı 13. madde teklifte çıkarıldı.

Yabancı plakalı araçlara ilişkin olarak tatbik edilen cezalar

Buna göre, sürücüsünün Türk vatandaşı olup olmadığına bakılmaksızın yabancı plakalı araçlara ilişkin olarak tatbik edilen cezalar ile geçiş ücretleri ödenmeden bu araçların ülkeyi terk etmesine izin verilmeyecek.

Söz konusu alacaklar, tebligat şartı aranmaksızın sürücüsü bilgilendirilmek suretiyle gümrük kapılarında yetkili birimlerce de tahsil edilebilecek.

Tahsil edilen tutarların yüzde 60'ı hizmet payı olarak genel bütçeye gelir kaydedilecek, yüzde 40'ı ise ilgili işleticiye aktarılmak üzere tahsilatı izleyen ayın sonuna kadar Genel Müdürlüğe aktarılacak.

Genel Müdürlük hesabına aktarılan tutar, takip eden 7 iş günü içinde ilgili işleticilerin hesabına aktarılacak. Bu düzenlemelere ilişkin usul ve esaslar Ticaret Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca müştereken belirlenecek, uluslararası sözleşme hükümleri saklı olacak.

Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da denetime ilişkin düzenlemeye gidilecek.

Bu kapsamda Cumhurbaşkanı tarafından görevlendirilen denetim elemanları tarafından hazırlanacak denetim raporları, kasım ayı sonuna kadar Cumhurbaşkanına sunulacak.

Bu raporlar, Cumhurbaşkanlığı tarafından TBMM'ye aralık ayı sonuna kadar sunulacak ve ilgili raporlar söz konusu ayı takip eden ocak ayı sonuna kadar TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek.

Yükseköğretim Kanunu'ndaki düzenlemeye göre de mülkiyeti Hazine'ye ait olup, faaliyet izni kaldırılan vakıf yükseköğretim kurumlarına bedelsiz olarak devredilmiş olan taşınır ve taşınmaz mallar ile haklar, tasfiye sürecine dahil edilmeyecek ve bunların Hazine'ye intikali sağlanacak.

Bu düzenleme 1 Nisan 2025'te yürürlüğe girecek.

Kanunla, "Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Ödenek ve Yollukları ile Temsil Ödenekleri Hakkında Kanun"un adı, "Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Ödenek ve Yollukları ile Temsil Ödenekleri Hakkında Kanun" şeklinde değiştirilecek.

Bu kanuna eklenecek maddeye göre, Cumhurbaşkanına, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanına mali ve sosyal haklar kapsamında yapılan her türlü ödemeler toplamının yüzde 5 fazlası aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödenek olarak verilecek.

DHMİ performans primi

Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü çalışanlarına, "Eurocontrol havacılık tazminatı verilmesi" için 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede (KHK) düzenlemeye gidilecek.

Buna göre, DHMİ Genel Müdürlüğü personeline, Türkiye'deki sivil havalimanlarında gerçekleşen giden uçak trafiği sayısının memur aylık katsayısının yüzde 40'ı ile çarpımı sonucu bulunacak miktar DHMİ performans primi olarak ödenecek.

Ayrıca KHK'nin 1 sayılı cetvelinde yer alanlar ile maliyetlerinin tamamı Avrupa Hava Seyrüsefer Teşkilatı tarafından karşılanan Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü personeline yapılan DHMİ performans primi ödemelerine ek olarak Türkiye'nin hava sahasını, Türkiye'deki herhangi bir havalimanına iniş/kalkış yapmaksızın, transit kullanan sivil hava araçları sayısının memur aylık katsayısının yüzde 120'si ile çarpımı sonucu bulunacak miktar kadar prim ödemesi yapılacak.

Aylık olarak gerçekleştirilecek prim ödemelerinde, bir önceki yılın aynı ayında gerçekleşen uçak trafiği sayısı esas alınacak.

Performans primi hesaplamasında baz alınan uçuş sayılarında birbirini takip eden yıllarda artış olması durumunda uçuş sayısı artış miktarına tekabül eden performans primi tutarı farkı, artış yılını takip eden ocak ayı içinde tek seferlik olarak personele ayrıca ödenecek.

DHMİ Genel Müdürlüğüne ait kadro veya pozisyonlara atanmaksızın, bu Genel Müdürlükte görevlendirilenler ile DHMİ personelinden diğer kamu kurum ve kuruluşlarında (Cumhurbaşkanlığı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, Eurocontrol Teşkilatı ve Ulaşım Emniyeti İnceleme Merkezi Başkanlığında geçici olarak görevlendirilenler hariç) görevlendirilenlere, görevlendirme süresince ödeme yapılmayacak.

Ödemeler, personele fiilen hizmete katkı sağladığı sürece bulunduğu asli kadro veya pozisyonuna göre yapılacak.

Sağlık raporu, ücretli izin, görevden uzaklaştırılma, tutuklanma, gözaltına alınma gibi durumlara isabet eden günler için ödeme yapılmayacak. Ödemeler, gelir ve damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın yapılacak.

İlgili hükümler kapsamında yapılan ödemeleri geçmemek üzere Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) personeline de bu kapsamda ödeme yapılacak. Bu hüküm kapsamında yapılan ödemeler, yürütülen görevin niteliği ile önem ve sorumluluk düzeyi, personelin ünvanı, hizmet yılı, birimi ile sivil havacılık faaliyetleri kapsamında denetime katılıp katılmadığı gibi kriterler dikkate alınmak suretiyle Cumhurbaşkanınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde gelir ve damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenecek.

Doğum yardımı düzenlemesi

Doğum yardımına ilişkin 633 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de değişikliğe gidiliyor.

Genel Kurulda kabul edilen önergeye göre, düzenlemeyle Türk vatandaşlarına 1 Ocak 2025 ve sonrasında canlı doğan çocukları için başvuru yapılması ve Türkiye'de ikamet ediyor olmaları koşuluyla birinci çocuk için tek seferlik 5 bin lira, ikinci çocuk için başvurunun yapıldığı ay itibarıyla 5 yaşını tamamlayana kadar aylık 1500 lira, üçüncü ve sonraki çocuklar için başvurunun yapıldığı ay itibarıyla 5 yaşını tamamlayana kadar aylık 5 bin lira doğum yardımı yapılacak.

Bu tutarları, Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranını geçmemek üzere belirlenecek oranda artırmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Doğum yardımı ödemeleri, muhtaçlık şartı aranmaksızın Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu'ndan yapılacak. Bu amaçla ihtiyaç duyulan kaynak, genel bütçeden Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu'na aktarılacak. Doğum yardımı, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenecek ve haczedilemeyecek.

Doğum yardımından yararlananların gerçek dışı beyanda bulunmaları nedeniyle yersiz ödemeye sebebiyet verilmesi halinde, bu ödemeler 1 ay içerisinde ödemenin yapıldığı tarihten tahsil edildiği tarihe kadar geçen süre dikkate alınarak Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un ilgili maddesinde belirtilen gecikme zammı oranında hesaplanacak faizle birlikte iade edilmesi, haksız yararlanana ödeme yapan kurum tarafından bir yazıyla bildirilecek.

Bu süre içerisinde ödeme yapılmaması halinde, bu alacaklar ilgili vergi dairesine bildirilmesi üzerine ilgili kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilecek. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Öte yandan Genel Kurulda kabul edilen önerge doğrultusunda, 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 38. maddesinde değişiklik öngören hüküm düzenlemeden çıkarıldı.