Vergi müfettişleri, özlük haklarındaki haksızlığın giderilmesini istiyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın vergi ve mali konulardaki denetimleri yanında, ekonomi yönetiminin diğer kurumlarında da denetim görevi üstlenen vergi müfettişleri, özlük hakları sorunlarında ilginç bir durumla karşılaştı. Vergi müfettişlerinin tamamındaki gelir düşüklüğü sorunu, unvan yükselmesiyle birlikte özlük haklarının da yükselmemesi uygulaması tepki çekti. Başta KURGAN olmak üzere sayısal uygulamalar, izaha davet, yanıltıcı ve sahte belgelerle mücadele gibi düzenlemelerin iş yükleri yanında; kara para aklama vb. gibi diğer alanlarda yürüttükleri görevlerin risklerini artırdığını hatırlatan müfettişler, EKONOMİ’ye, diğer kurumlar ve farklı statülerdeki çalışanlardan daha düşük ücret yanında, meslekleriyle uyumlu bir statü oluşturulmamasının denetim birimlerinde motivasyonu etkilediğini vurguladılar.

Müfettişler ekonominin görünmeyen gücü

EKONOMİ’nin görüştüğü vergi müfettişleri, o dönem Başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın girişimleriyle 2011’de oluşturulan Vergi Denetim Kurulu’nun bünyesinde güçlü ve uzman bir denetim kapasitesi olduğunu, vergi müfettişlerinin klasik vergi incelemeleri dışında; kara para, yasa dışı bahis, terör finansmanı, organize suçla mücadele gibi alanlarda da görev yaptıklarını, ilgili kurumların incelemelerinin ve raporlarının bazılarının maliye müfettişlerince hazırlandığını; FATF raporlarında, maliye müfettişlerinin performansına olumlu atıflar olduğunu hatırlattılar.

KURGAN projesiyle maliye müfettişlerinin teknik kapasitesinin görüldüğünü, buradan çıkan riskli işlem bilgilerinin müfettişlerin iş yükünü artırdığını, ayrıca izaha davet müessesesi ile verimsiz incelemelerin azaldığı ancak denetimin çok daha büyük ve riskli alanlara kaydığını belirten müfettişler, sahte belge kullanımıyla mücadelede getirilen yeni düzenlemenin (VUK 14/A) yürürlüğe girmesiyle iş yoğunluğunun arttığı yeni bir dönemin başlayacağını belirttiler.

Unvan var, özlük hakkı artışı yok, risk artıyor

Vergi müfettişlerinin iş yükü yanında, yaptıkları stratejik önemdeki denetimler nedeniyle risklerinin arttığını, moral ve motivasyon, kurumsal aidiyetin öneminin arttığı bir dönemde özlük hakları ve statülerinin ele alınmasının ertelenemez ihtiyaç haline geldiğini belirten müfettişler, kamu denetim birimlerinde başmüfettişlik atamalarında sadece unvan değil, özlük haklarının da yükseltilmesi uygulamasına karşılık, yapılan son düzenlemeyle unvan verilmesine karşılık özlük haklarının değişmemesine imkan sağladığını, deneyimli müfettişlerin emek ve kıdemlerinin karşılık bulamadığı bir durumun ortaya çıktığını anlattılar.

Güvenilir bir mali sistem açısından zorunluluk

Bu durumun düzeltilmesinin güçlü bir beklenti haline geldiğini belirten müfettişler, “Türkiye’nin ekonomik güvenliğinin sürdürülebilirliği, suç ekonomilerine karşı güçlü, bağımsız ve yüksek nitelikli bir denetim mekanizmasına bağlıdır. Bu nedenle vergi müfettişlerinin özlük haklarının güçlendirilmesi, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, bağımsız bir denetim hizmetleri sınıfına kavuşturulması ve kıdeme dayalı kurumsal uygulamaların korunması; yalnızca mesleğin geleceği açısından değil, adil, güvenilir ve sürdürülebilir bir mali sistemin devamı açısından da zorunluluktur” yorumunu yaptılar.

Temel çözüm önerisi: Denetim Hizmetleri Sınıfı

Denetimle ilgili benzer sorunların çözümünde, kamu yönetiminde çok sayıda meslek grubu için yapılmış kendi görevlerine uygun, genel idare hizmetlerinden ayrı, özel hizmet sınıfları uygulamasının denetim görevindekiler için de yapılmasını öneren müfettişler, oluşturulacak “Denetim Hizmetleri Sınıfı” ile mali güvenliğinin ve kayıt dışılıkla mücadelenin merkezinde yer alan vergi müfettişlerinin başta özlük hakları olmak üzere belirtilen sorunların çözümünü sağlayacağını kaydettiler.

Mehmet KAYA / Ekonomim