Üretici-tüketici arasındaki fiyat farkı yüzde 600'leri buldu
DEVA Partili Hasan Karal, bazı tarım ürünlerinde üreticiyle market arasındaki fiyat farkının yüzde 600’lere ulaşmasını Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne taşıdı. Karal, “Bu tablo yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal bir sorundur” diyerek adil ve sürdürülebilir bir tarım sistemi çağrısı yaptı.
DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Hasan Karal, bazı tarım ürünlerinde üretici ve market fiyatları arasında yüzde 600’lere varan farklara dikkat çekerek konuyu Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıdı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle hazırladığı yazılı soru önergesinde Karal, “Üretici ile tüketici arasındaki bu uçurumun temel nedenleri nelerdir?” sorusunu yöneltti.
Karal, özellikle son aylarda bazı temel gıda ürünlerinde yaşanan fiyat artışlarının yalnızca serbest piyasa koşullarıyla açıklanamayacağını vurguladı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) verilerini örnek göstererek, nisan ayında havuçta yüzde 256, marulda yüzde 230, kuru soğanda yüzde 222, kuru fasulyede yüzde 219 ve nohutta yüzde 216 oranında üretici-market fiyat farkı oluştuğunu hatırlattı. Ocak ayında ise bu farkın limonda yüzde 597, patateste ise yüzde 379’a kadar çıktığını belirtti.
“FIRSATÇILIK VE SPEKÜLASYON İHTİMALİ GÖZ ARDI EDİLEMEZ”
Tarım ürünlerinin tarladan raflara ulaşana kadar izlediği zincirde fırsatçılık ya da spekülatif fiyat artışlarının etkili olabileceğini dile getiren Karal, “Fiyat uçurumu sadece arz-talep dengesizliğiyle açıklanamaz. Zincirin bir yerinde sağlıksız bir işleyiş olduğu açık” dedi.
Karal, üreticiden düşük fiyatlarla alınan ürünlerin, raflarda kat kat fazlasına satılmasının kabul edilemez olduğunu belirterek, mevcut sistemin hem üreticiyi hem de tüketiciyi mağdur ettiğini ifade etti. Gıda enflasyonunun artık yalnızca ekonomik değil, toplumsal bir sorun haline geldiğini vurgulayan Karal, adil ve sürdürülebilir bir tarım-ticaret dengesi kurulmasının zorunlu hale geldiğini söyledi.
YEDİ SORULUK ÖNERGEYLE ÇÖZÜM ARAYIŞI
Soru önergesinde fiyat artışlarının hangi aşamalarda yoğunlaştığını ve aracılık faaliyetlerine dair bir denetim mekanizmasının işletilip işletilmediğini soran Karal, ayrıca doğrudan satış, kooperatifleşme, tavan fiyat uygulaması ve hal yasasına ilişkin olası düzenlemelere dair bilgi talep etti.
Karal, Bakan Yumaklı’dan şu sorulara yanıt verilmesini istedi:
Üretici ile market arasındaki fiyat farkının bu denli büyümesinin temel nedenleri nelerdir?
Tarım ürünleri tarladan sofraya ulaşırken hangi aşamalardan geçmektedir ve fiyatlar en çok hangi halkada katlanmaktadır?
Aracılık faaliyetleri ve spekülatif fiyat oluşumları arasında denetim mekanizmaları işletilmekte midir?
Üretici ve tüketiciyi korumaya yönelik yeni bir düzenleme ya da destek modeli planlanmakta mıdır?
Tarımsal ürünlerin kooperatifler ya da doğrudan satış noktaları aracılığıyla vatandaşa ulaştırılmasına dair yeni uygulamalarınız var mıdır?
Marketlerde fahiş fiyatların önlenmesi adına tavan fiyat veya kâr marjı sınırlaması gündemde midir?
Hal yasasında bir revizyon planlanmakta mıdır? Toptancı hallerindeki yapısal sorunlara yönelik hangi adımlar atılacaktır?
