Ülkenin yarısı 'kredi borçlusu'
Borçsuz geçinemez hale getirilen vatandaşlar ile darboğaza giren işletmeler krediye sığındı, geri ödeme krizi patladı. Ticari kredide tasfiye olunacak alacaklar yüzde 57,3 büyüdü. Bir yılda 2 milyon kişi daha kredi borçlusu haline geldi.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi’nin Nisan 2025 verileri, vatandaşların ve reel sektörün krediye olan bağımlılığı artarken, geri ödenemeyen borçlarda da tehlikeli bir tırmanış yaşandığını ortaya koydu. Son bir yılda tasfiye olunacak krediler yüzde 85 artarak 488 milyar TL’ye ulaştı.
Ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve gelirlerdeki reel düşüş hem bireyleri hem şirketleri krediyle ayakta durmaya zorlarken krediye bağımlı hayat teklemeye başladı.
HER 100 TL’LİK KREDİNİN 2’Sİ BATIK
Toplam nakdi kredi hacmi 19,3 trilyon TL’ye ulaşırken, aynı dönemde tasfiye olunacak kredilerin toplamı 463 milyar TL’ye çıktı. Tahsil edilemeyen krediler toplam kredilerin yüzde 2'sini oluşturdu. Ticari krediler de bu dönemde yüzde 35 artarak 14,8 trilyon TL oldu. Ticari kredilerin toplam içindeki payı yüzde 77 düzeyinde gerçekleşti. Ticari kredilerde tasfiye olunacak alacaklar da yüzde 57,3 oranında büyüdü. En yüksek risk ise inşaat sektöründe yaşanıyor. Sektörün kredi borcu son bir yılda yüzde 43 artarken geri ödenemeyen kredi oranı yüzde 4,8’e ulaştı. İnşaatı enerji, emlak ve turizm sektörleri izliyor.
Geçim şartları zorlaştıkça bireysel kredilerde de zorluk yaşanmaya başladı. Bireysel kredi borçlusu kişi sayısı, son bir yılda 2 milyon kişi artarak 42,3 milyona ulaştı. Bireysel kredi borç bakiyesi ise 4 trilyon 436 milyar TL oldu. Kişi başına düşen borç tutarı 104 bin 888 TL’ye ulaştı.
ÜLKENİN YARISI KREDİ BORÇLUSU
Geri ödenemeyen bireysel kredi oranı ise bir yılda yüzde 2’den yüzde 3,8’e sıçradı.
Bireysel borçlar içerisindeki en yüksek tehlikeyi ise kredi kartları ve kredili mevduatlar oluşturdu. Toplam kredi kartı borç bakiyesi 2,1 trilyon TL’ye dayandı. Kart sahibi kişi sayısı da 39,2 milyon, kişi başına düşen borç bakiyesi 54 bin 90 lirayı buldu.
Yüksek faizli kredi kartı borçlarındaki artış,, özellikle dar gelirli grupların geçinmek için borçlandığını gösterirken borçların geri ödenmesinde yaşanan krizin giderek büyüdüğü açığa çıktı. 2024 Nisan ayında yüzde 1,9 olan tasfiye olunacak kredi kartı borçlarının oranı yüzde 4 oldu.
Acil nakit kaynağı olarak görülen Kredili Mevduat Hesapları (KMH) da patladı. KMH kullanıcı sayısı 30,6 milyona ulaştı. KMH bakiyesi bir yılda yüzde 128,6 oranında büyüyerek 558 milyar TL’yi buldu. Aynı dönemde tasfiye olunacak KMH oranı ise yüzde 2’den yüzde 3,7’ye çıktı.
Yüksek faiz oranları nedeniyle ihtiyaç kredisi kullanıcısı sayısı azalırken tasfiye olunan kredi oranı arttı. İhtiyaç kredilerinde 2024 Nisan ayında yüzde 3,5 olan tasfiye olunacak kredi oranı yüzde 5,3’e ulaştı. İhtiyaç kredisi borçlusu 10,9 milyon kişinin ortalama borç tutarı 101 bin 532 lira oldu.
