Türkiye Kömür İşletmelerinden dev zarar!

Türkiye Kömür İşletmeleri’nin (TKİ) mali hesaplarına tutulan mercek, kurumun içinde bulunduğu derin batağı gözler önüne serdi. Kamu kaynaklarının kullanımı ve idari tercihlerin yanı sıra ölümlü maden kazalarıyla da tartışılan kurumun rekor tutarda zarara imza attığı öğrenildi.

TKİ 1957 yılında, “Linyit kaynaklarını işletmek, ülkenin enerji ihtiyacına katkı sağlamak ve yerli kömür üretimini artırmak” amacıyla kuruldu. Enerji arz güvenliği açısından stratejik öneme sahip kurum, yıllar boyunca termik santrallere yakıt temini ve istihdam yaratma görevini üstlendi. Ancak TKİ, AKP hükümetleri döneminde üretimden çok ölümlü maden kazaları, yanlış harcama ve yönetim tercihleri ile kamuoyunun gündemine geldi.

ZARAR REKORU

TKİ’nin geride kalan hesap dönemine yönelik mali bilançoları da kötü yönetime ayna tuttu. 2022 yılında 2 milyar 344 milyon TL, 2023 yılında ise 2 milyar 293 milyon TL kâr açıklayan TKİ’nin, 2024 yılını fahiş zarar ile kapattığı tespit edildi. Buna göre, TKİ’nin 2024 yılı sonu itibarıyla zararı, 6 milyar 416 milyon TL olarak kayıtlara geçti. TKİ’nin 6,4 milyar TL’lik zararı, “Kurum tarihinin zarar rekoru” olarak nitelendirildi.

KAN KAYBI

2024’ü rekor zarar ile kapatan kurumun, 2024 yılındaki brüt satışlarını 2023 yılına göre artırması, “Zarar neden kaynaklanıyor?” sorusunu da beraberinde getirdi. Öte yandan kurumun istihdam verileri de kurumdaki kan kaybını ortaya koydu. Kurumun 2022’de ortalama 4 bin 33 olan personel sayısı, 2023 ve 2024 yıllarında sırasıyla 3 bin 943’e ve 3 bin 767’ye geriledi.

ÇÖKÜŞÜN SOMUT BELGESİ

TKİ’nin içinde bulunduğu ekonomik batağa yönelik BirGün’e değerlendirmelerde bulunan TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi ve CHP Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, şunlar söyledi:

"Bu tablo ne piyasa şartlarıyla ne de enerji politikalarıyla açıklanabilir. Bu, açık bir kötü yönetim ve hesap vermezliğin sonucudur. 2024’e 2,2 milyar lira karla başlayan bir kurumun, yılı 6,4 milyar lira zararla kapatması tesadüf değildir. Bu, kamu işletmeciliğinin nasıl çökertildiğinin somut belgesidir. Satışlar artıyor ama zarar katlanıyor. O zaman sormak zorundayız, bu zarar nereden kaynaklanıyor? Yanlış sözleşmeler mi, kontrolsüz harcamalar mı, yandaş ihaleler mi? Güvenlik yatırımı yok, denetim yok ama fatura yine emekçiye ve halka kesiliyor. Bu tablo, verimlilik değil, yönetim zaafıdır."

Mustafa Bildircin / Birgün