TBB: Belediye borcu yapılandırılsın faizi silinip takside bağlansın

Belediyelerin SGK borçlarıyla başlayan tartışmada, dış borçlanma imkanının neredeyse tamamen ortadan kaldırılması, arsa üretim ve diğer paylara yönelik uygulamalar nedeniyle sorunun derinleştiği belirtildi. EKONOMİ’nin edindiği bilgilere göre, Türkiye Belediyeler Birliği Başkan Vekili ve Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar, belediyelerin finansal sorunlarının çözümü için, iktidar ve muhalefet belediyeleri ile birlikte girişim başlattı. Bu çerçevede Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile ayrı ayrı görüşmeler gerçekleşti. Karalar, Cevdet Yılmaz ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada bir dizi tedbir önerisi sunduklarını vurguladı. Maliye’nin ilave gelir elde etmesini de sağlayacak önerilere iktidar partisi belediye başkanlarının da katıldığı vurgulandı.

“Enflasyonun şişirdiği tutarlar dikkate alınmıyor”

Son dönemde muhalefet belediyelerine yönelik “borç bu dönemde yükseldi” eleştirilerine karşılık, ücretler başta olmak üzere enflasyon nedeniyle her türlü tutarın artması nedeniyle şişen sayıların etkisinin dikkate alınmadığını belirten Karalar, borç yapılandırması için önerilerini geçmiş faizlerin silinmesi, düşük faizle yeniden yapılandırma veya ödemelerin önce ana paradan düşülerek faizlerin sonra alınması, faizlerin silinip kalan paranın 12 ay taksitle ödenmesi olarak sıralandı.

Normal yapılandırmalarda vadenin 46 aya kadar uzadığını hatırlatan Karalar, 12 ay vadenin devlet için hızlı ve ilave gelir anlamına geleceğini de kaydetti. Yeniden borç birikmesini önlemek için mevcut stokun çözülmesinin ardından merkezi yönetimin yetkisini kullanarak, gelir payları aktarılırken borcun kesilmesi yoluna gidilebileceğini söyledi.

Belediyeler “arsa üretme” yetkisinin alınmasından rahatsız

EKONOMİ’ye bilgi veren kaynaklar, Belediyeler Birliği’nin öncelikli taleplerine yönelik Cevdet Yılmaz’ın çözüm konusunda söz vermemekle birlikte, taleplere ılımlı yaklaştığı belirtildi. Öte yandan, belediyelerin borç ödemede ve gelir yaratmakta kullandığı arsa üretme modellerine yönelik yetkilerinin sınırlanmasının da son dönemdeki borcun birikmesinde etkili olduğu kaydedildi.

Finansal borç 5,5 milyar dolar

Ağırlığı Büyükşehirlerde olmak üzere Belediyelerin finansal kuruluşlara iç ve dış borçları yanında kamuya da olan borçları bulunuyor. Kamuya borçlar çeşitli projelerden ya da vergi vb. mali yükümlülüklerden kaynaklanıyor. Bunun dışında SGK’ya da sıklıkla borç yapılıyor. Bunların dışında dış ve iç borçlanma yoluyla da finansman sağlanıyor. Bunlara ilişkin konsolide bir özel borç stoku verisi açıklanmıyor. Prof. Dr. Hakkı Hakan Yılmaz’ın 2023 verilerine göre yaptığı bir çalışmada belediyelerin banka ve diğer finansal kuruluşlara borç stokunun 5 milyar 494 milyon dolar olduğunu hesaplamıştı. Yakın zamanda Çalışma ve Sosyal güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan da SGK’ya belediye borçlarının 167 milyar TL düzeyinde bulunduğunu duyurmuştu.

Mehmet KAYA / Ekonomim