Taklit ve tağşiş cezalarını 10 kat artıracak teklif

Tarım ve Orman Bakanlı­ğı’nın vatandaşların ha­yatını ve sağlığını tehlike­ye düşürecek şekilde bozulmuş ve değiştirilmiş gıdalar ile taklit veya tağşiş yapıldığı kesinleşmiş Ürün­ler Listesi her geçen gün genişliyor.

Bakanlık, en son geçtiğimiz hafta, boyalı pul biber, tohum yağı kulla­nılan zeytinyağı, kanatlı et ve sa­katat içeren pide/köfte ve benzeri birçok üründe de sahtecilik tespit etti. Gıda güvenliğinin toplum sağ­lığı, sürdürülebilir ekonomik kal­kınma ve sosyal refah için temel bir unsur olduğu biliniyor. Son yıllarda gıda güvenliği ihlal­lerinde görülen artış, mevcut yap­tırımların caydırıcılığım yitirdiği­ni gösteriyor.

Kurunun yanında yaş da yanıyor

Tüketici örgütleri ve birlikleri, güncel ekonomik koşullar dikkate alındığında, 5996 sayılı Kanunda öngörülen idari para cezalarının, ihlalleri önlemede yetersiz kaldı­ğına dikkat çekiyor. Özellikle tak­lit ve tağşiş vakaları, güvenli olma­yan gıda üretimi, etiket yanıltma­ları ve hijyen kurallarına aykırılık gibi ihlallerin sayısındaki artışın, halk sağlığını tehdit ettiğinin ve gı­da sektöründe haksız rekabete yol açtığının altı çiziliyor.

CHP Ma­nisa Milletvekili Selma Aliye Ka­vaf’ın sunduğu ve komisyonda gö­rüşülmeye başlanan Kanun Teklifi ile, gıda güvenliğini tehdit eden ih­lallere ilişkin idari para cezalarının on kat artırılması amaçlanıyor. Ge­rekçede ise, “Denetim mekanizma­larının etkinliğini artırmak ve gı­da güvenliğini sağlamak amacıyla, idari para cezalarının günün koşul­larına uygun olarak güncellenmesi zorunlu hale gelmiştir.

Bu kanun teklifiyle, caydırıcı nitelikte yaptı­rımlar getirilerek gıda ve yem gü­venilirliğinin sağlanması, tüketici sağlığının korunması ve sektörde adil rekabetin tesis edilmesi hedef­lenmektedir. Yapılan düzenleme­lerle, gıda ve yem sektöründe faa­liyet gösteren işletmelerin, insan sağlığını ve güvenliğini ön planda tutarak üretim yapmalarının teş­vik edilmesi, kayıt dişiliğin önlen­mesi ve düzenli denetim mekaniz­malarının güçlendirilmesi amaç­lanmaktadır” denildi.

5 yıla kadar hapis cezası

Kanun teklifi kabul edilirse, “Ki­şilerin hayatını ve sağlığını tehli­keye sokacak gıdalar, masrafları sorumlusuna ait olmak üzere pi­yasadan toplatılır ve mülkiyeti ka­muya geçirilerek imha edilir. Bu gı­daları üreten, ithal eden, kendi adı veya ticari unvanı altında piyasa­ya arz eden gıda işletmecilerine bir yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden beş bin güne kadar adli pa­ra cezası verilir” şeklindeki mad­dede yer alan “bin günden beş bin güne kadar” ibaresi “on bin günden elli bin güne kadar” olarak değişe­cek.

Kanun teklifine göre, “Hay­van sağlığı için tehlike oluşturan ve tüketime uygun olmayan yem­ler, masrafları sorumlusuna ait ol­mak üzere piyasadan toplatılır ve mülkiyetinin kamuya geçirilmesi­ne karar verilir. Bu ürünleri üreten veya piyasaya arz edenlere beşbin Türk Lirası idarî para cezası veri­lir.” ve “Bakanlıkça belirlenen kı­sıtlama veya yasaklamalara aykırı hareket edenlere onbin Türk Lirası idarî para cezası verilir” şeklindeki maddelerde yer alan “beşbin” iba­resinin “ellibin”, “onbin” ibareleri “yüzbin” olarak değiştirilecek.

En yüksek ceza 20 milyon liraya yükselecek

Teklifin genel kurulda kabulü halinde, “Taklit veya tağşiş yapılan gıda veya yemleri üreten, ithal eden veya kendi adı veya ticari unvanı altında piyasaya arz eden gıda veya yem işletmecisine ellibin Türk lirasından aşağı olmamak ve beşyüzbin Türk lirasını geçmemek kaydıyla, fiilden bir önceki mali yıl sonunda oluşan veya bunun hesaplanması mümkün olmazsa fiil tarihine en yakın mali yıl sonunda oluşan yıllık gayri safi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası verilir.

Fiilin üç yıl içinde birinci kez tekrarlanması durumunda üreten, ithal eden veya kendi adı veya ticari unvanı altında piyasaya arz eden gıda veya yem işletmecisine yukarıda belirtilen idari para cezalarının alt ve üst sınırları bir katı artırılarak uygulanır. Fiilin aynı süre içinde ikinci kez tekrarlanması durumunda, üreten veya ithal eden gıda veya yem işletmecisine bin günden üçbin güne kadar adli para cezası verilir ve gıda veya yem işletmecisi beş yıldan on yıla kadar bu sektördeki faaliyetinden men edilir.

Fiili üç yıl içinde ikinci kez tekrarlayan kendi adı veya ticari unvanı altında piyasaya arz eden gıda veya yem işletmecisine ise ikiyüzbin Türk lirasından az olmamak ve iki milyon Türk lirasını geçmemek kaydıyla, fiilden bir önceki mali yıl sonunda oluşan veya bunun hesaplanması mümkün olmazsa fiil tarihine en yakın mali yıl sonunda oluşan yıllık gayri safi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası verilir.” şeklindeki maddede yer alan “ellibin” ibaresi “beşyüzbin” olarak, “ikiyüzbin” ibaresi “iki milyon” olarak, “beşyüzbin” ibaresi “beş miyon” olarak ve “iki milyon” ibaresi “yirmi milyon” olarak değiştirilecek.

Ferit PARLAK