MB'nin tahminlerine göre artış yapılsa bile emekli aylıkları açlık sınırının altında kalıyor

Milyonlarca Emekli yıllardır açlık sınırının altındaki aylıklarla geçinmeye çalışıyor. İşçi ve Bağ-Kur emekli aylıkları 6 aylık geçmiş enflasyona göre artırılıyor. Memur ile memur emeklilerinin maaş ve aylıklarındaki artışlar ise toplu sözleşmeye göre yapılıyor. 6 aylık enflasyon, toplu sözleşmedeki zam oranını aşarsa aradaki fark da “enflasyon farkı” olarak memur ile memur emeklisine yansıtılıyor. 3 Kasım’da açıklanan ekim enflasyonu ile birlikte işçi ve Bağ-Kur emeklileri şimdiden yüzde 10.25 oranında zamma hak kazandı. Kasım ve aralık enflasyonu ile birlikte işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin zamları netleşecek. 

Memur ile memur emeklilerinin de şimdiden yüzde 5 enflasyon farkı kesinleşti. Yılbaşında memur ile memur emeklisine yüzde 11 oranında toplu sözleşme zammı verilecek. Memur ve memur emeklisi için yüzde 5 enflasyon farkıyla birlikte en az yüzde 16.55 oranında artış da şimdiden kesinleşmiş oldu. Ancak net oran için kasım ve aralık enflasyonlarının da açıklanması gerekiyor.   

CHP TBMM Grubu’nun Haftalık Ekonomi Raporu’na göre, eğer TÜİK yıl sonu enflasyonunu Merkez Bankası’nın yüzde 31-33 tahmin aralığında açıklarsa, 2026 yılı başında işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıklarına yüzde 12.3 ile yüzde 14 oranları arasında zam gelecek. Son birkaç dönemdir iktidar yasa değişikliği gerektiren en düşük emekli aylığını da diğer emeklilere yapılan zam oranında artırıyor. Eğer bu eğilim yıl başında da devam ederse en düşük emekli aylığı 18 bin 957 lira ile 19 bin 244 lira arasında bir noktaya çıkacak.

YÜZDE 35 OLSA BİLE...

Memur ile memur emeklilerinin maaş ve aylıklarına yapılacak zam oranı ise yüzde 18.7 ile yüzde 20.5 oranı arasında kalacak. Rapora göre, eğer yıllık enflasyon yüzde 35 olursa, işçi ve Bağ-Kur emeklileri yıl başında yüzde 15.8, memur ve memur emeklileri ise yüzde 22.5 oranında zam alacak. Eğer bu beklenti gerçekleşirse en düşük emekli aylığı 19 bin 548 liraya çıkacak. 

ŞİMDİDEN ‘AÇLIK SINIRININ’ ALTINDA

Türk-İş’in araştırmasına göre ekim itibariyle açlık sınırı 28 bin 412 lira. En yüksek enflasyon tahminine göre yapılan hesaplamada bile milyonlarca emeklinin aylığı daha şimdiden açlık sınırının altında kalıyor. Ocak ayına kadar açlık sırınının daha da artacağı dikkate alındığında, yeni yılda yapılacak artışlara karşın emekli aylıkları yine çok düşük kalacak. En düşük emekli aylığı 20 bin liraya ulaşamayacak.   

10 AYDA 6 BİN 330 LİRA ERİDİ

Asgari ücrete geçen yıl sonunda yüzde 30 oranında zam yapılmıştı. Yüksek enflasyona karşın Temmuz 2025’te de da artırılmayan asgari ücretin alım gücü 10 ayda 6 bin 330 lira azaldı. CHP’nin raporuna göre, asgari ücretin alım gücü şu anda geçen yıl aralık ayındaki asgari ücretin alım gücünün altında seyrediyor. Geçen yıl aralıkta asgari ücret 17 bin 2 liraydı. Şu anda asgari ücretin alım gücü Aralık 2024 ayına göre 15 bin 771 lira. Yani bugünkü 22 bin 104 lirayla geçen yıl aralık ayındaki 15 bin 770 liranın alabileceği kadar mal ve hizmet alınabiliyor. Raporda, “Bu hesaplamalar TÜİK’in çok da inandırıcı olmayan, çarşıya, pazara pek de uymayan enflasyon oranlarıyla yapılıyor. Türkiye’de 10 milyon kişi asgari ücretle, 17 milyon kişi de asgari ücret ve yakın ücretlerle çalışıyor” denildi. Temmuzda 16 bin 881 liraya çıkarılan en düşük emekli aylığının bin 730 lirası daha temmuz, ağustos, eylül ve ekim aylarında yaşanan enflasyonla eridi.

Mustafa ÇAKIR