Maliye ekipleri kasaya oturdu!

Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışılığı önleyerek vergi gelirlerini artırma çalışmaları kapsamında hayata geçirdiği önlemlere bir yenisini daha ekledi. Bakan Mehmet Şimşek, işletmelerin kasasına oturarak günlük hasılatı tespit edeceklerini, hasılat ile beyan arasındaki farkın yüzde 20’yi aşması halinde mükellefi izaha davet edeceklerini belirtmişti. Buna ilişkin yasal düzenleme de 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girmek üzere 2 Ağustos 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. Yasal düzenlemede öngörülen amaç doğrultusunda; Gelir İdaresi Başkanlığı 81 ilin defterdarlığına yazı göndererek 3 Şubat-31 Temmuz arasında mükellefler nezdinde toplu hasılat ve toplu denetim çalışması yapılmasını istedi.

Maliye Bakanlığı, başta hiç beyanname düzenlemeyenler dahil olmak üzere, vergi mükellefi olup da hasılat beyanını düzgün vermeyen mükelleflere yönelik denetim çalışmalarını hızlandırdı. Bu kapsamda ilk olarak kira geliri elde edenlere yönelik saha denetimi yapan Bakanlık, ardından büyük mükelleflere yönelik incelemeler yaptı. Son olarak elde ettiği geliri beyan etmeyen veya eksik beyan eden sanatçıları incelemeye alan Maliye, sorun gördüklerini izaha davet etmeye başladı. Hatta Bakan Mehmet Şimşek yaptığı bir açıklamada, sadece bir sanatçının 100 milyon liralık gelirini beyan etmediğinin tespit edildiğini söyledi.

İlk denetim lokantalarda başladı

Bu kapsamadaki denetimlerin sonuncusu ise geçtiğimiz yıl çok tartışılan ‘hasılat denetimi’ oldu. Gelir İdaresi Başkanlığı 81 ilin defterdarlığına bir yazı göndererek, işletmelerde hasılat denetimi çalışmalarına başlanması ve buna uygun personelin görevlendirilmesini istedi.

EKONOMİ’nin edindiği bilgilere göre Maliye elemanları, ilk etapta yeme içme yerlerinde denetime başladılar. İşletmelerin kasasına oturan denetim elemanları, bir yandan Z raporlarını talep ederken, diğer yandan da günlük hasılatları tespit ediyorlar.

Maliye Bakanlığı denetim elemanlarının lokantalarla işe başlamış olmasına rağmen, denetimlerin hangi sektörlerde devam edeceği çok net değil. Ancak 27 Eylül 2024’te yayımlanan 326 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde aralarında restoran işletmeciliği, kuyumculuk ve diş hekimliği dahil 10 sektöre ilişkin örnekler yer alıyor. Tebliğde yer alan mesleki faaliyetler restoran işletmeciliği, kuyumculuk, güzellik salonu işletmeciliği, plastik cerrahi, kuaförlük, turizm amaçlı su sporları faaliyeti, plaj işletmesi, diş hekimi, araç bakım servisleri, adi ortaklık.

Yüzde 20 fark nasıl hesaplanacak?

Hasılat tespiti, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 69’uncu maddesinde yapılan düzenlemeyle mevzuata girdi. Değişikliğe göre, mükelleflerin günlük hasılatının tespiti için bir ayda üç kez olmak üzere bir takvim yılında 12 kez yoklama yapılacak.

Yoklamada tespit edilen günlük hasılatlardan aylık hasılat hesaplanacak. Aylık hasılatların toplamı, tespit yapılan ay sayısına bölünerek aylık ortalama hasılat tutarı belirlenecek. Aylık ortalama hasılat da faaliyette bulunulan ay sayısıyla çarpılarak, toplam yıllık hasılat tespit edilecek. Bu şekilde ulaşılan rakam ile beyan edilen miktar arasındaki fark yüzde 20’den fazla olursa mükellef izaha davet edilecek.

Hüseyin GÖKÇE / Ekonomim