KYK bursuyla 2005'te 275 simit alınabilirken, 2025'te 43’e düştü

İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) “İstanbul’da Gençliğin Demografik ve Sosyoekonomik Profili: 20 Yıllık Değişim” başlıklı raporu, İstanbul'da yaşayan gençlerin ekonomik, sosyal ve psikolojik açılardan ciddi bir darboğazdan geçtiğini ortaya koydu. Raporda, 18-30 yaş aralığındaki gençlerin geçmişe kıyasla daha düşük alım gücüne, artan yaşam maliyetlerine ve istikrarsız bir gelecek beklentisine sahip olduğu vurgulandı.

Rapor, KYK burslarının 20 yılda reel değerinin büyük ölçüde eridiğini ortaya koyuyor:

“KYK bursu 2005 yılında 5,67 gram altın alınabilirken, 2025 yılında sadece 0,88 gram altın alınabiliyor.”

“2005’te asgari ücretin yüzde 31,4’üne denk gelen burs oranı, 2025’te yüzde 13,6’ya geriledi.”

“2005 yılında KYK bursu ile ayda 275 adet simit ve çay alınabiliyorken, 2025 yılında bu sayı yalnızca 43’e düştü.”

Gençlerin temel yaşam giderlerini karşılamakta zorlanıyor

Ankete katılanların yüzde 77,6’sı günümüz gençlerinin geçmiş kuşaklara kıyasla daha zor koşullarda yaşadığını belirtti. 18-35 yaş grubunda bu oran yüzde 80,6’ya çıkıyor. Raporda, “Üniversiteli, çalışan veya ev genci fark etmeksizin, tüm gençlerin temel yaşam giderlerini karşılamakta zorlandığı” tespitine yer verildi.

Barınma krizinin gençleri şehir çeperlerine ittiği belirtilirken, “20 yıl önce İstanbul’da barınmanın kriz değil, bir tercih meselesi olduğu” vurgulandı. Gıda harcamalarına da dikkat çekilen çalışmada, “Kaliteli protein kaynaklarına erişimin zorlaşması, beslenme düzeninin bozulmasına ve gençlerde sağlıkla ilgili kaygıların artmasına yol açıyor” ifadesi kullanıldı.

Sosyal yaşama katılımın da ekonomik nedenlerle sınırlı hale geldiği raporda şöyle denildi: “Bir öğrenci 2005’te bursun yüzde 11,4’üyle bir konser günü yaşayabiliyordu. 2025’te ise aynı etkinlik bursun yüzde 46,5’ine denk geliyor.”

15-29 yaş arası her dört gençten biri ne eğitimde ne istihdamda yer alıyor

İPA’nın araştırması ayrıca gençlerin diplomaya rağmen işsiz kaldığını da gösterdi. “Üniversite mezunu olmanın artık istihdama geçiş anlamına gelmediğine dair yaygın bir kanı olduğu görülüyor” denildi. TÜİK verilerine göre 15-29 yaş arası her dört gençten biri ne eğitimde ne istihdamda yer alıyor.
Gelecek kaygısının arttığına dikkat çekilen raporda şu ifadeler yer aldı:

“Yirmi yıl önce genç olanların yüzde 62’si evlenme ve birikim yapmada, yüzde 61,6’sı bağımsız yaşam kurmada güçlük yaşadığını belirtirken; bugünkü gençlerin yüzde 81,8’i evlenmenin, yüzde 78,8’i ise tek başına eve çıkmanın maddi olarak zorlayıcı olduğunu ifade ediyor.”

Raporda yer alan bir diğer çarpıcı veri ise yurt dışına göç etme isteği: “20 yıl önce genç olan katılımcıların yüzde 35,1’i gençlik dönemlerinde yurt dışına gitmeyi düşünürken, bugün gençlerin yarısı (yüzde 50,4) yurt dışına taşınmayı düşünüyor.”

Ekonomim