İşin uzmanı akaryakıtta vatandaşın yediği büyük kazığı ifşa etti

Karar Gazetesinden OĞUZ BAKIR'ın haberi

Günlerdir motorine gelen peş peşe zamların ardı arkası kesilmiyor. Araç sahiplerinin takip edemediği fiyat artışlarına bir yenisi daha eklendi.

Dün yapılan 95 kuruşluk zammın ardından motorinin litre fiyatına bugünden geçerli olmak üzere 87 kuruş daha zam geldi. Böylece motorinin ortalama litre fiyatı İstanbul Avrupa yakasında 26.91 liraya yükseldi.

Benzine ise bugün zam gelmezken ortalama litre fiyatı 21.16 lirada kaldı.

Zamlara ve yaşanan tartışmalara ilişkin konuşan Enerji Uzmanı Necdet Pamir, 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 10’uncu maddesine değinerek ‘’Madem ekonomik olarak kırılıyoruz, sen burada belirli bir dönem için en azından, yasanın bu maddesini askıya al ya da değiştir. Orada rafineri çıkış fiyatını ham petrol girdisine göre belirle.’’ dedi.

''UCUZLUK' TÜKETİCİYE YANSITILMAYIP, ÖNEMLİ ORANDA RAFİNERİLERE KÂR OLARAK KALMAKTADIR'

KARAR’a konuşan Pamir’in açıklamaları şöyle:

‘’Türkiye hem birçok ülke gibi ham petrol ithal ediyor. Aynı zaman ürün de alıyor.

Motorini farklı kaynaklardan alabilirsin. Rusya'dan da alıyorsun. Ham petrolü de yüzde 44'ünü bu sene içinde Rusya'dan alıyorsun. Çünkü AB ve ABD ambargosu nedeniyle AB almıyor. ABD'de almıyor. Hindistan, Çin, Türkiye gibi ülkelerde fırsatı ganimet bilip alıyorlar. Çünkü hakikaten yüz dolar civarında seyrediyorsa ham petrol, bunu yaklaşık 65 dolara falan varilini alıyoruz. Ham petrolün yüzde 44'ünü böyle alıyorsun, bunu kendi rafinelerinde çeşitli ürünlere çevirirken bir kısım da motorine çeviriyorsun.

İki kaynaktan motorin alıyoruz demek ki; Birisi çeşitli ülkelerden ve çeşitli kaynaklardan doğrudan motorin ithal ediyoruz. Ama onun dışında da ithal ettiğimiz ham petrolden motorin de elde ediyoruz. Yani motorin, jet yakıtı, asfalt, benzin...

5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 10. Maddesi, ‘Petrol alım satımında fiyatlar en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa koşullarına göre oluşur. Yerli ham petrol için, teslim yeri olan en yakın liman veya rafineride teşekkül eden ‘Piyasa Fiyatı’, fiyat olarak kabul edilir.’ demektedir. Bu maddeye göre, ülkemizde rafineri çıkış fiyatı, Akdeniz havzası İtalya Lavera/Cenova’da oluşan “Piyasa Fiyatı” baz alınarak belirlenmektedir. Daha yalın bir ifade ile Rusya’dan dünya piyasalarına göre yaklaşık 35 dolar/varil daha ucuza alınan ham petrol kullanılarak elde edilen rafineri çıkış fiyatları da (benzin, motorin, vb.) çok daha düşük olmasına karşın, bu “ucuzluk” tüketiciye yansıtılmayıp, önemli oranda rafinerilere kâr olarak kalmaktadır.

‘BU UYGULAMA KALDIRILMALIDIR’

Ekonomik krizin geniş toplum kesimlerini çok olumsuz etkilediği mevcut koşullarda, hızla mevzuat değişikliğine gidilerek, Rusya’dan satın alınmaya devam edilen görece çok ucuz petrolün yarattığı avantaj, ağırlıklı olarak tüketiciye yansıtılmalıdır. Ayrıca rafineri çıkış fiyatının üzerine önce ÖTV, onun üzerine KDV bindirilmesi de gerek vergiden de vergi alma anlamına geldiğinden, gerekse tüketiciyi mağdur ettiğinden, bu uygulama kaldırılmalıdır.

Madem ekonomik olarak kırılıyoruz, sen burada belirli bir dönem için en azından, yasanın bu maddesini askıya al ya da değiştir. Orada rafineri çıkış fiyatını ham petrol girdisine göre belirle. Pahalıya alan Cenova ya da İtalya pahalıya üretiyor doğal olarak.

Bu kısmını en azından düzeltebilirsin.’’