Gençler 'harcamaları kısıp ev alırım' diyor

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER), ‘Konut talebini belirleyen mikro faktörler: İstanbul örneği’ başlıklı raporunu kamuoyu ile paylaştı. İstanbul’da 18-50 yaş arası 30 bin liranın üzerinde aylık geliri olan bin 69 kişiyle yaptığı araştırmaya göre, son iki yılda enflasyonun ardından yükselen kiralar, konut talebini tetikledi.

İstanbul Üniversitesi İktisat ve İletişim Fakültesi akademisyenlerinin araştırma sonucuna göre, katılımcıların yüzde 80’i kiracı olmaktan mutsuz, gençlerde ise bu oran yüzde 73. Alt kırılımlarına bakıldığında ise 40-49 yaş aralığında bu oran yüzde 85’i aşarken, 30-39 yaş arasında yüzde 81’i aştı.

Konut alamayan altına yatırım yapıyor

 Araştırmaya göre, katılımcıların yüzde 81,1’i konut yatırımının mantıklı olduğunu düşünürken, konutu tercih etmeyenlerin yüzde 46’sı altını yatırım aracı olarak görüyor. “Sizin için ev sahibi olmak ne kadar önemli” sorusuna, katılımcıların yüzde 36’sı, “Çok önemli” yanıtını verirken, bu konuda ortalama değer yüzde 8,18 oldu.

Araştırmada, “Ev alma hayaliniz var mı” sorusuna katılımcıların yüzde 55’ten fazlası beş yıldan sonra uzun vadede böyle bir hayalinin olduğunu, gençlerde ise bu oranın yüzde 65’ten fazla olduğu ortaya çıktı. Araştırmaya göre, tasarruf ederek ev alabileceğini düşünenlerin oranı yüzde 59’u bulurken, uygun ödeme koşulları taşıyan uzun vadeli kredi seçeneği ile harcamalarımdan (kıyafet, eğlence gibi) vazgeçerim diyenlerin oranı yüzde 72’yi aştı. Bu oranın gençlerde yüzde 71,4 olduğu, 40-49 yaş aralığında yüzde 73,7, 30- 39 yaş arasında yüzde 71,1 olduğu görüldü.

İstanbul’u terk etmek istemeyenler yüksek

İstanbul’u terk etmek istemeyenlerin oranı yüzde 83 ile yüksek seviyede yer alırken, başka bir şehre göç etmek isteyenlerin oranı da yüzde 17’de kaldı. Söz konusu göçün başlıca nedenleri arasında, yaşamın zor olması (trafik), pahalılık, yüksek kiraların ilk üçte yer aldığı, deprem endişesinin ise beşinci sırada geldiği ortaya çıktı. Araştırma sonuçlarına göre, tüm yaş gruplarında en çok “Altın birikimleriyle konut yatırımını içeren finansman modelleri ne ihtiyaç olduğu” vurgulandı.

“Dar gelirliler için, TOKİ ile özel sektör iş birliği şart”

Raporu değerlendiren KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova, kira artışlarına dikkat çekerek, “Enflasyon ortamında insanlar kira ödeyemez hale gelince ev sahibi olma isteğinin arttığını görüyoruz” dedi. Kumova, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sanki bütün yükü TOKİ yüklenmiş gibi. Bu, TOKİ’ye de haksızlık. Bu noktada aynı Emlak Konut modelindeki gibi dar gelirliler için farklı metotlar geliştirilmeli. Mesela, İstanbul’da kat karşılığı oranı yüzde 50. Oysa arsa maliyeti geliştirici için yüzde 10 olmalı. TOKİ araziyi geliştirsin, ihaleye çıksın. Satış fiyatını TOKİ belirlesin, kârını da dahil etsin. Proje geliştiriciler de ihaleye girsin ve biz bu gelir gruplarına daha fazla konut üretebilelim.” Kumova, ayrıca kiralık konut ihtiyacının karşılanması için faizlerin yüzde 2’lere gelmesi gerektiğini belirtti.

Z kuşağı ‘ters köşe’ yaptı

KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova, pandeminin harcama alışkanlıklarını değiştirdiğine işaret ederek, “Pandemiden sonra insanlar harcamaya yüklendi, ‘nasıl olsa konut alamıyoruz’ dedi. Gençler, bari hiç olmazsa paramızı harcayalım, bir daha mı geleceğiz dünyaya yiyelim içelim yönünde bir algı vardı. Biz de bu algının bir şeklide doğru olduğunu gözlemliyorduk. Gençlerin ‘bir konut alayım kendimi güvende hissedeyim’in dışında yaşadığını düşünüyorduk. Fakat burada bir ters köşe geldi. Gençler özellikle ev sahibi olmak istiyor.”

Hamide HANGÜL