Faizin verdiği zarar derinleşiyor

Enflasyonu düşürmek amacıyla 2 yıldır uygulanan yüksek faize dayalı sıkı para politikasının sanayiye verdiği zarar iyice derinleşti. 25 Temmuz’da açıklanan kapasite kullanım oranı yüzde 74,1 ile pandeminin yaşandığı Ağustos 2020'den bu yana görülen en düşük seviyeye inerken şimdi de İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI’da bozulma giderek belirginleşti. İSO Türkiye İmalat PMI, temmuzda üst üste üçüncü ay gerileyerek 45,9 düzeyinde gerçekleşti. Endeks, sektörde Ekim 2024’ten beri en net yavaşlamaya işaret etti. Ayrıca temmuzla birlikte sektörün faaliyet koşullarında kesintisiz bozulma eğilimi 16’ncı aya ulaştı. Temmuz anketinin öne çıkan gelişmelerinden biri, müşteri talebindeki durgunluk oldu. Müşteri talebindeki durgunluk yeni siparişlerin üst üste 25’inci ay yavaşlamasına yol açtı.

YENİ SİPARİŞLER İVME KAYBETTİ

İSO Türkiye Sektörel PMI Temmuz 2025 raporuna göre takip edilen 10 sektörün tamamında yeni siparişler ivme kaybetti. Yeni siparişlerdeki ivme kaybı sebebiyle imalatçılar üretim hacmini azaltmak zorunda kaldı. Üretimdeki düşüş temmuzda hızlanarak son 10 ayın en yüksek oranına çıktı. Üretim sadece elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe son 17 aydır ilk defa ılımlı arttı. Üretimde en keskin düşüş Mayıs 2020’den beri olumsuz sinyal veren gıda ürünlerinde meydana geldi. İstihdam sektörlerin büyük bir kısmında, satın alma faaliyetleri ise imalat sanayii genelinde azaldı. Girdi maliyetlerinde süren keskin artışın etkisiyle, tekstil ürünleri hariç tüm sektörlerde satış fiyatları yükselmeye devam etti. En yüksek enflasyon elektrikli ve elektronik ürünlerde kaydedildi.

BEDEL ÖDEME SINIRLARINI AŞTIK

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’ın imalat sanayii performansına yönelik göstergelerin paylaşılmasının ardından ilk defa değerlendirme yapma ihtiyacı hissetmesi dikkat çekti. Bahçıvan, “Sanayimiz için alarm zilleri çok güçlü çalıyor. İmalat PMI verileri, uzun bir süredir eşik değer olan 50’nin altındaki seyriyle; sanayi ve üretim hayatımızdaki tahammül edilemez koşulları gösteriyordu. Temmuz PMI verisi de bu zorlu sürecin 16. aya uzanarak sanayi sektörümüzün içinde bulunduğu faaliyet koşullarının ciddiyetini ve vahametini bir kez daha ortaya koydu. Sektörel PMI verilerinde ise haziranın ardından temmuzda da; takip edilen 10 sektörün tamamının daraldığını, özellikle geleneksel emek yoğun sektörlerdeki durumun çok daha ağır olduğunu görüyoruz. Sanayiciler olarak ülkemizin enflasyonla mücadelesine en güçlü ve fedakar desteği verirken, bu sorumluluğun ağır bedelini ödemekte olduğumuzu daha önce ifade etmiştim. Son PMI verilerinin de ortaya koyduğu gibi bugün geldiğimiz noktaya bakarak; sanayimizin bedel ödeme sınırlarını aştığını artık görmeliyiz” dedi.

ÇÖZÜM İÇİN ACİL HAREKETE GEÇİLMELİ

Sanayicilerin sesine kulak verilmesi, çözüm için ivedilikle harekete geçilmesi gerektiğini vurgulayan Bahçıvan, şu ifadeleri kullandı: “Ezberlerle, alışılmış istek ve taleplerle üretim hayatımızdaki sorunların çözülemeyeceğini de artık herkes kabul etmeli. Biz İSO olarak sanayimizin ve üretim hayatımızın sorunlarına kalıcı, sürdürülebilir çözüm bulmak amacıyla yeni nesil anlayış ve bakış eşliğinde bir model ortaya çıkarmak amacıyla yoğun çalışmanın içindeyiz. Başta siyasi otorite olmak üzere tüm çözüm ortaklarımızla istişare ve diyalog halinde çalışmalarımızı yürüttüğümüz bu modeli en kısa sürede oluşturarak kamuoyuna açıklayacağız.”

Cabir TIRĞUT