EPDK: Karanlık tehlikesi yok, elektrik depoları dolu

Geçtiğimiz günlerde İspanya ve Portekiz'de yaşanan elektrik kesintilerinin yankıları devam ederken, gözler Türkiye'ye çevrildi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkan Yardımcısı Hacı Ali Ulutaş, Türkiye'nin enerji yapısının kendi ayakları üzerinde durabilecek sistemlere sahip olduğunu belirterek muhtemel risklere karşı ülke olarak hazırlıklı olduklarını söyledi.

Elektrik Kesintilerinin Sebebi ve Halay Sistemi

İspanya ve Portekiz'deki elektrik kesintilerinin sebebinin hala net olarak açıklanmadığını dile getiren Ulutaş, "Elektrik kesintileri 'halay' sistemine benziyor. Halayda ortada iseniz ve sürüye ayak uyduruyorsanız aslında ayak hareketleriniz, el-kol hareketleriniz, vücut hareketleriniz çok göze batmaz. Ama halayın başında ve sonundaysanız, ya siz halaya uyacaksınız ya da halay size uymak zorunda. Böyle olduğunda halayın baş ve son tarafındaki zayıflar daha net görünmeye başlar. Halayda zayıf olan nokta İspanya, Portekiz, Türkiye ve İtalya. Bu taraflarda interkoneksiyon daha küçük, daha kapasitesi az ve sayıca daha az bağlantılarıyla yapılmıştır. Fransa ve Almanya'nın çevre ülkelerle interkoneksiyonu ise çok güçlü. Fransa'nın anında sistemini korumak için İspanya'ya giden hatları devre dışı bırakması, İspanya'yı yalnız başına bırakırken, Fransa, Almanya ve Avrupa Yarımadası, Orta Avrupa'da herhangi bir sistemsel sıkıntı oluşmamıştır. Çünkü sistemde bir arıza çıktığı anda Fransa, interkoneksiyon sisteminden İspanya'yı koparmıştır. Orta Avrupa kendisini korumuştur. Zaten olayın olduğu andaki datalara baktığımız zaman özellikle İspanya'nın olaydan 10 dakika önceki enerji datalarında birden bir düşüş yaşanırken, Fransa hiçbir şekilde etkilenmemiş. Almanya'nın ise hiç umurunda bile olmamıştır. Bu nedenle halayın ucundaki uçtaki ülkeler olan İtalya, İspanya ve Türkiye olarak konuya daha hassas yaklaşmamız gerekiyor," dedi.

Türkiye'nin 31 Mart 2015 Deneyimi

Ulutaş, Türkiye olarak 31 Mart 2015 benzer bir tecrübe yaşadıklarını belirterek "Yaklaşık 8 saatlik bir elektrik kesintisi sonucunda sistemi ayağa kaldırmıştık. Burada İspanya örneği de bize çok güzel bir ders oldu. Çünkü Avrupa kendisini korumak için Orta Avrupa sistemi, ENTSO-E sistemi sizi devre dışı bırakıyor. Bu ne demektir? Kendi ayaklarınızın üzerinde durabileceğiniz bir sistemi oturtmanız gerekiyor. Bizim şu anda gerek TEİAŞ'ın gerekse enerji sisteminin kendi ayakları üzerinde durabilecek doneleri ve sistemlerimiz mevcuttur. Siz sistemin dışına çıktınız veya ENTSO-E sizi sistemin dışına attı; kendi ayaklarınızın üzerinde durabilecek bir üretim portföyüne sahipseniz herhangi bir problem çıkmaz," açıklamasını yaptı.

Depolamada 32 Bin 957 Megavatlık Ön Lisans

Depolamalı enerjinin önemine dikkat çeken Ulutaş, depolamanın anlık olarak refleks verebilen ve röleler vasıtasıyla şebekedeki frekans ve gerilime göre hızlı tepki verebilecek şekilde ayarlanabilen bir sistem olduğunu ifade etti. Ulutaş "Verdiğimiz ön lisanslar 673 adet. 32 bin 957 megavatlık ön lisansımız var ve 154 megavatlık üç projeye lisans vermiş durumdayız. Şu anda daha izin dönemi ve inşaat döneminde olan depolama tesislerinden bahsediyoruz. Bunlar hayata geçtiğinde, sistemde anlık reaksiyon verecek yaklaşık 33 bin megavatlık bir depolama olduğunu düşünün. Elektrik kesintisi artık bizim için konuşulacak bir şey olmaktan çıkacaktır," dedi.

Cevdet Fırat AYDOĞMUŞ