Emekli ve işsizler ekonomide karamsar

İstanbul Ekonomi Araştırma ve Danışmanlık A.Ş.'nin her ay düzenlediği Türkiye Raporu, Ekim 2025 sonuçları belli oldu. Raporda, “Ekonomi Algısı ve Enflasyon Beklentileri” alanında ekim ayında ekonomik algının genel olarak karamsar seyrini sürdürdüğü belirtildi.

Katılımcıların yüzde 72’si ekonominin mevcut durumunu “kötü” veya “çok kötü” olarak tanımlarken, oranlara seçmen bazında bakıldığında, muhalefet seçmenlerinde bu oran yüzde 93–96 bandında, Cumhur İttifakı seçmenlerinde ise yüzde 46–53 aralığında oluştu.

Raporda, MHP seçmenleri arasında ekonominin “kötü” olduğunu düşünenlerin 16 puanlık önemli bir azalma göstermesi dikkat çekti. Bu düşüşün, “taban memnuniyetini kısmen toparlayan kısa vadeli ekonomik önlemlerin etkisine işaret ettiği” belirtildi.

Ekonominin bugününü nasıl değerlendiriyorsunuz?

“Ekonominin bugününü nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna verilen yanıtlarda yaş grubu bazında değişimler, gençlerde gerileme gösterse de yüksek kaldı.

35-54 yaş aralığındaki katılımcıların ekonomiye dair olumsuz değerlendirmede, bulunma oranı yüzde 57 olurken, aynı oran gençlerde yüzde 68, 55 yaş ve üzeri katılımcılarda ise yüzde 64 oldu. Ekim ayında ekonominin bugününü olumsuz değerlendirme oranı 55 yaş üstünde yüksek artış gösterirken, diğer yaş gruplarında azaldı.

Eğitime göre ekonominin bugünü nasıl?

Ekonominin bugününü yönelik değerlendirmelerde, eğitim seviyelerine göre değişme bakıldığında, en büyük değişim ilköğretim ve altı eğitim düzeyinde yaşandığı.

Mayıs 2023’te “İlköğretim ve altı” eğitim düzeyindeki katılımcılar arasında ekonominin güncel durumunu “Çok kötü/Kötü” olarak ifade edenlerin toplamı yüzde 54 olurken, Ekim 2025’te de aynı oran yüzde 67 oldu. Önceki aya göre lise ve altı eğitim seviyesindekiler arasında olumsuz değerlendirmelerin oranı azalırken, üniversite mezunlarında artış yaşandı.

Ekonomiden en çok etkilenen işsizler ve emekliler

İstihdama göre ekonominin bugününü “çok kötü/kötü” olarak değerlendirenlerde en yüksek gruplar; işsiz ve emekli kesim oldu.

Ekonominin bugününe dair olumsuz değerlendirme yapanların oranının en yüksek olduğu grup yüzde 77 ile işsizler olurken, bu oranı yüzde 76 ile emekliler takip etti. Özel sektör çalışanları ise bu iki grubu takip etti.

Çalışmayıp iş aramayanlar ise yüzde 64 ile ekonominin kötü olduğunu düşünenler içinde en düşük olan grup olurken, günlük/yevmiyeli çalışanlar da yüzde 69 ile ekonominin “daha az kötü” olduğunu düşünen en düşük ikinci kesim oldu.

Gelecek yıl ekonomi nasıl olacak?

Ekonominin geleceğine dair beklentilerde “Önümüzdeki bir yıl içerisinde ekonominin nasıl olacağını düşünüyorsunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 54’ü “daha kötü” veya “çok daha kötü” cevabını verdi. Bu oran önceki aya göre 4 puan azalsa da hâlen toplumun yarısından fazlası olduğu görüldü. Seçmen bazında MHP seçmenlerinde karamsarlık 16 puanlık azalırken, DEM Parti seçmenlerinde ise 8 puanlık artış olduğu belirtildi.

Enflasyonda beklenti sert yükseldi

Ekim ayı raporunun en çarpıcı sonuçlarından biri de enflasyon beklentisindeki sert bozulma oldu. 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentisi yüzde 54,1’den yüzde 61’e çıkarak bir önceki aya göre yaklaşık 7 puan arttı.

Kadınlar daha zor geçiniyor!

Gelir-gider dengesine yönelik sonuçlarda da olumsuz seyrin sürdüğü görüldü.

Tüm yaş gruplarında çoğunluk “geçinemediğini” belirtirken, makroekonomik göstergelere paralel olarak hane düzeyinde ekonomik baskının devam ettiği görüldü.

Geliri giderini karşılamayanların oranı kadınlarda erkeklerden 4 puan daha yüksek olurken, “Ucu ucuna geçindiğini” belirten kadınların da oranı erkeklerden 4 puan daha yüksek oldu. Erkek katılımcılar, yüzde 19 ile kadın katılımcılara göre 7 puan daha yüksek oranda gelirlerinin giderlerinin üzerinde olduğunu veya fazlasıyla karşıladığını söylüyor.

Tüm yaş gruplarında geliri giderini karşılamayanlar çoğunlukta olurken, “Gelirim giderimi ucu ucuna karşıladı” yanıtını verenlerin en yüksek olduğu grup yüzde 33 ile 18-24 yaş aralığındaki katılımcılar oldu.

Ekonomim