Düşük kurun acısı ücretten çıkıyor!

İş dünyasının düşük kur ile imtihanı bitmiyor. Özellikle son 2 yıldır baskılanan döviz kuru nedeniyle ihracatta rekabet gücü aşınan birçok sektörde pazar kaybının önüne geçilemezken, dolar bazında birçok Avrupa ülkesi ile yarışan ücretler de talebin daraldığı son dönemde işveren ile çalışanı karşı karşıya getiriyor.

EKONOMİ’nin iş dünyası kaynaklarından edindiği bilgiye göre, başta otomotiv olmak üzere önemli ihracatçı sektörlerde toplu iş sözleşmeleri (TİS) fabrikaları zor duruma soktu. Henüz resmi talep olmamasına rağmen, bazı fabrikaların mevcut toplu iş sözleşmelerinde öngörülen ücret artışlarıyla devam etmekte zorlandığı, bir ara formül geliştirmek için sendikalarla görüşme hazırlığında olduğu, bir diğer seçenek olarak da istihdam çıkışlarını hızlandırmayı değerlendirdiği öğrenildi.

Otomotiv sektöründen bir kaynağın aktardığına göre, geçmiş iki yılda toplu iş sözleşmelerinde olağandan farklı olarak yüksek oranlı artışların olduğunu, işverenlerin de o dönem ihracat talebinin canlı olması nedeniyle bu artışları karşılayabildiğini, ancak bugün gelinen noktada talebin daralmasından dolayı üretim maliyetlerinin karşılanamadığını, işverenin toplu iş sözleşmesindeki yükümlüklerini yerine getirmekte zorlandığını anlattı.

Bazı firmaların, ocak ayında yapması gereken ücret artışlarını haziran ayına ötelemek, bazılarının da bir dönemi pas geçmek için çözüm geliştirmeye çalıştığını aktaran sektör temsilcisi, fabrikaların işçi çıkarmamak adına birtakım formüller üzerinde yoğunlaştığını, bu konuda sendikalarla görüşme hazırlığında olduğunu dile getirdi. Şu anda otomotiv sektöründe servis ve yemek dahil edildiğini saatlik ücretlerin 14 Euro’yu bulduğu belirtiliyor. Bu tutar Bulgaristan’da 7 Euro iken Polonya’da 9,5 Euro civarında.

Grev ihtimali artıyor

EKONOMİ’nin ulaştığı işveren kesimi kaynakları da, ana problemin düşük kur olduğunda hemfikir... Türkiye’de işçiliğin yüksek olmadığını, ancak kurun düşük olduğunu savunan kaynaklar, toplu iş sözleşmesi olsun olmasın bu sorunun birçok işletmeyi zorlamaya başladığını ifade etti. Sadece sanayide değil hizmetler sektöründe de benzer sorunların olduğunu ifade eden kaynaklar, firmaların zam yapmakta zorlandığını, genel olarak birçok sektörde grev ihtimalinin arttığını, işverenin de artık “Gerekirse grev olsun” yaklaşımını benimsemeye başladığı uyarısında bulundu.

Büyük sanayiciler de yabancı işçiye kaldı

Yine önde gelen bir meslek örgütü temsilcisi de belli sektörlerde toplu iş sözleşmelerinden dolayı bazı fabrikaların sorun yaşamaya başladığına ilişkin bilgileri doğrularken, mevcut maliyetlerle işletmelerin ayakta kalmasının giderek zorlaştığını dile getirdi. Henüz çok yaygın olmamakla beraber bazı fabrikaların mevcut TİS’lerle işlerini sürdüremez hale geldiğini, bu nedenle kapanma tehlikesi ile karşı karşıya olanların ücret artışlarına bir formül bulmaya çalıştığını dile getiren kaynak, bunun yanında sanayicilerin yurtdışından işçi transferlerinin de arttığına, bu şekilde maliyetlerini düşürmeye çalıştığına işaret ediyor.

Bu noktada EKONOMİ’ye ulaşan bir bilgiye göre, Türkiye’nin köklü sanayi geçmişi olan gruplarından biri de 300 kadar Asyalı çalışanı Çalışma Bakanlığı’ndan izin alarak Türkiye’ye getirmiş durumda. Sadece sanayide değil tarımda ve turizmde de yabancı işçi transferinin hızlandığı da gelen bilgiler arasında.

Tüm kesimler bu dönemde hassas olmalı

Bu konuya yönelik sorularımızı yanıtlayan metal sektöründen bir ihracatçı da, gelişmeleri doğrularken sendikalı olsun olmasın bazı fabrikaların ocak zamlarını ötelemeyi düşündüğünü, bazılarının da zam yapacağını ancak çalışan kadrosunda yüzde 10-20 arası küçülmeye gitmeyi planladığını ifade etti. Bu dönemde patronların da, çalışanların da, sendikaların da hassas olması gerektiğini savunan sektör temsilcisi, “Tüm kesimler aynı gemideyiz” ifadelerini kullandı.

MERVE YİĞİTCAN