"Don afeti çiftçiyi vurdu, Ramazan öncesi fiyat artışları endişe verici"

 

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, düzenlediği basın toplantısında tarım sektörünü etkileyen gelişmeleri değerlendirdi. Özellikle son dönemde meydana gelen don afeti ve Ramazan ayı öncesinde yaşanan gıda fiyat artışlarına dikkat çeken Bayraktar, çiftçilerin desteklenmesi gerektiğini ve tüketicinin gıda enflasyonuna karşı korunmasının önemini vurguladı.

Don Afeti Çiftçiyi Zor Durumda Bıraktı

Bayraktar, Adana, Mersin ve Hatay başta olmak üzere Akdeniz Bölgesi’nde etkili olan don afetinin birçok tarım ürününü olumsuz etkilediğini belirtti. Şeftali, kayısı, erik, patates, karpuz ve narenciye üretiminde büyük kayıplar yaşandığını dile getiren Bayraktar, hasar tespit komisyonlarının bölgede çalışmalarına başladığını ancak çiftçilerin kayıplarının eksiksiz belirlenmesi için titiz davranılması gerektiğini söyledi.

“Üreticimizin emeği, alın teri bir gecede heba oldu. Tarım sigortası yaptıran üreticilerimiz kısmen korunurken, sigortası olmayan çiftçilerimiz büyük mağduriyet yaşadı. Devletimizin üreticilerimize acilen destek sağlaması gerekiyor. Çiftçilerimizin kredi borçları faizsiz ertelenmeli, düşük faizli kredi imkanları artırılmalı ve zararları karşılanmalıdır.” şeklinde konuşan Bayraktar, doğal afetlerin tarım sektörü üzerindeki olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi için devlet desteklerinin güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Ramazan Öncesi Fiyat Artışları Tüketiciyi Zorluyor

Bayraktar, yaklaşan Ramazan ayı öncesinde yaşanan fiyat artışlarına da değinerek, özellikle temel gıda ürünlerinde görülen yükselişin tüketicileri zor durumda bıraktığını ifade etti. Üretici fiyatları ile market fiyatları arasındaki farkın giderek arttığını belirten Bayraktar, tüketicinin uygun fiyatlarla sağlıklı gıdaya ulaşmasının sağlanması gerektiğini söyledi.

Son bir yıl içinde 39 temel gıda ürününden 36’sında fiyat artışı yaşandığını belirten Bayraktar, en yüksek fiyat artışlarının şu ürünlerde görüldüğünü açıkladı:

• Beyaz lahana %160,2
• Kabak %94,1
• Limon %80,9
• Yumurta %62,5

Üretici fiyatlarına da dikkat çeken Bayraktar, limon fiyatının %594,4, kabak fiyatının %201,6, beyaz lahana fiyatının %184,2 ve salatalık fiyatının %141,4 oranında arttığını belirtti.

Şubat ayında üretici-market fiyat farkına da değinen Bayraktar, kuru fasulyenin üreticide 33,29 TL iken markette 105,54 TL’ye satıldığını, aynı şekilde havuç, kuru kayısı ve Antep fıstığında da büyük fiyat farklarının olduğunu söyledi. “Bu fark kabul edilemez seviyelere ulaştı. Üreticiden çıkan fiyat ile market raflarına yansıyan fiyat arasındaki uçurum, aracıların piyasaya hakim olmasından kaynaklanıyor. Üreticinin hakkını alması ve tüketicinin uygun fiyatlarla gıdaya ulaşması için adil bir piyasa yapısı oluşturulmalıdır.” dedi.

Girdi Maliyetleri Artıyor, Çiftçi Destek Bekliyor

Bayraktar, tarım sektörünün sadece doğal afetlerle değil, aynı zamanda artan üretim maliyetleriyle de mücadele ettiğini belirtti. Son bir yılda tarımsal girdilerde büyük artış yaşandığını söyleyen Bayraktar, mazot, gübre, yem, ilaç ve sulama maliyetlerinin yükselmesiyle çiftçilerin üretim yapmakta zorlandığını dile getirdi.

“Girdi maliyetlerindeki bu yükseliş, çiftçimizi üretimden uzaklaştırıyor. Çiftçi üretemezse tüketici de yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalır. Özellikle mazot, gübre ve yem fiyatlarında sübvansiyonların artırılması şart. Çiftçimiz desteklenmezse, üretimde devamlılık sağlanamaz ve fiyat artışları önlenemez.” ifadelerini kullanan Bayraktar, tarımsal destekleme politikalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.

Üreticiye Destek, Tüketiciye Uygun Fiyat Politikası

Bayraktar, devletin çiftçiyi destekleyerek üretimi artırması ve tüketiciyi koruyacak önlemler alması gerektiğini belirtti. Ramazan ayının bolluk ve bereket getirmesini temenni eden Bayraktar, çiftçilere verilen desteklerin artırılması gerektiğini vurguladı.

Ayrıca, üretici ile tüketici arasındaki fiyat makasının daraltılması için aracıların kontrol altına alınması, kooperatiflerin güçlendirilmesi ve doğrudan üreticiden tüketiciye satış modellerinin yaygınlaştırılması gerektiğini ifade etti.

Son olarak, tarımsal üretimin sürdürülebilir olması için çiftçiye yönelik teşviklerin artırılmasının kaçınılmaz olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Eğer çiftçimizi desteklersek, hem üretim devam eder hem de tüketicimiz uygun fiyatlarla sağlıklı gıdaya erişir. Tarım sektörünü güçlendirmek, ülkemizin gıda güvenliği için en önemli adımlardan biridir.” dedi.

 

 

 

Seçilmiş Ürünlerde Geçen Yıl Ramazan Öncesine Göre Market Fiyatlarındaki Değişimler
MARKET	Market Fiyatı (TL/kg)		Değişim (Yüzde)
ÜRÜNLER	6 Mart 2024	1 Mart 2025	6 Mart 2024/ 1 Mart 2025
B. Lahana	11,88	30,91	160,2
Kabak	28,71	55,74	94,1
Limon	17,29	31,28	80,9
Yumurta (adet)	4,13	6,71	62,5
Sivri Biber	66,22	103,00	55,5
Havuç	25,92	39,96	54,2
Kuru Soğan	15,11	22,57	49,4
Salatalık	43,06	63,51	47,5
Kuru Üzüm	151,98	220,99	45,4
Kuru Fasulye	72,95	105,54	44,7
Domates	37,44	53,17	42,0
Pırasa	29,36	41,24	40,5
Fındık (iç)	422,89	593,24	40,3
Antep Fıstığı	529,64	741,48	40,0
Elma	32,54	45,40	39,5
Yeşil Soğan (Demet)	33,36	45,63	36,8
Nohut	67,48	92,08	36,5
Tavuk Eti	73,88	100,29	35,7
Patlıcan	64,83	85,38	31,7
Mısırözü yağı	65,29	85,30	30,6
Kuzu Eti	605,79	788,40	30,1
Dana Eti	496,62	644,37	29,8
Kırmızı Mercimek	47,93	62,02	29,4
Ayçiçek yağı	57,71	73,02	26,5
Ispanak	38,24	48,37	26,5
Beyaz peynir	224,45	281,38	25,4
Maydanoz (adet)	12,67	15,87	25,3
Tereyağı	332,47	413,02	24,2
Kaşar peyniri	292,91	359,61	22,8
Yoğurt	49,50	60,73	22,7
Toz şeker	35,40	42,94	21,3
Pirinç	65,09	74,89	15,1
Marul (adet)	34,04	37,43	10,0
Kuru İncir	462,38	489,15	5,8
Yeşil Mercimek	72,86	74,59	2,4
Kuru Kayısı	436,61	446,80	2,3
Zeytinyağı	341,94	342,06	0,0
Karnabahar	32,74	32,25	-1,5
Patates	21,80	17,86	-18,1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Seçilmiş Ürünlerde Geçen Yıl Ramazan Öncesine Göre Üretici Fiyatlarındaki Değişimler
ÜRETİCİ	Ramazan Öncesi Üretici Fiyatı (TL/kg)		Değişim (Yüzde)
ÜRÜNLER	6 Mart 2024	1 Mart 2025	6 Mart 2024/ 1 Mart 2025
Limon	2,16	15,00	594,4
Kabak	10,50	31,67	201,6
B. Lahana	5,58	15,86	184,2
Salatalık	13,67	33,00	141,4
Kuru Soğan	7,00	15,25	117,9
Pırasa	10,10	21,57	113,6
Yumurta (adet)	2,33	4,70	101,7
Kuru Üzüm	60,00	110,00	83,3
Elma	14,30	25,75	80,1
Domates	21,00	32,90	56,7
Ispanak	11,50	18,00	56,5
Maydanoz (adet)	4,63	7,17	54,9
Patlıcan	31,33	46,88	49,6
Kuru İncir	115,00	170,00	47,8
Sivri Biber	45,00	65,50	45,6
Havuç	9,00	13,00	44,4
Kırmızı Mercimek	17,50	22,94	31,1
Pirinç	35,00	45,00	28,6
Dana Eti	320,77	410,12	27,9
Kuzu Eti	391,63	490,00	25,1
Kuru Fasulye	29,10	33,29	14,4
Yeşil Mercimek	26,40	29,33	11,1
Marul (adet)	14,42	15,83	9,8
Yeşil Soğan (Demet)	18,40	20,00	8,7
Nohut	29,44	31,56	7,2
Karnabahar	16,70	17,30	3,6
Antep Fıstığı	250,00	250,00	0,0
Fındık (iç)	260,00	250,00	-3,8
Patates	11,75	10,00	-14,9
Kuru Kayısı	180,00	150,00	-16,7
Zeytinyağı	303,75	219,37	-27,8

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Seçilmiş Ürünlerde 24 Şubat 2025 Üretici, Hal, Pazar ve Market Fiyatları (TL/kg)
ÜRÜNLER	Fiyat (TL/kg)				Fiyat Farkı (Yüzde)
	Üretici	Hal	Pazar	Market	Hal/ Üretici	Pazar/ Üretici	Market/ Üretici
Kuru Fasulye	33,29	47,00	90,00	105,54	41,18	170,35	217,0
Havuç	13,00	21,20	29,66	39,96	63,08	128,15	207,4
Kuru Kayısı	150,00		400,00	446,80		166,67	197,9
Antep Fıstığı	250,00		650,00	741,48		160,00	196,6
Nohut	31,56	52,00	85,00	92,08	64,77	169,33	191,8
Kuru İncir	170,00		400,00	489,15		135,29	187,7
Kırmızı Mercimek	22,94	47,00	60,00	62,02	104,88	161,55	170,4
Ispanak	18,00	19,90	37,00	48,37	10,56	105,56	168,7
Yeşil Mercimek	29,33	50,00	70,00	74,59	70,47	138,66	154,3
Mandalina	16,33	28,00	35,20	41,35	71,46	115,55	153,2
Portakal	17,00	28,90	30,20	41,84	70,00	77,65	146,1
Fındık (iç)	250,00		500,00	593,24		100,00	137,3
Marul (adet)	15,83	23,60	28,33	37,43	49,08	78,96	136,4
Yeşil Soğan (Demet)	20,00	30,25	31,66	45,63	51,25	58,30	128,2
Maydanoz (adet)	7,16	7,30	13,08	15,87	1,96	82,68	121,6
Limon	15,00	17,70	24,58	31,28	18,00	63,87	108,5
Kuru Üzüm	110,00		200,00	220,99		81,82	100,9
B. Lahana	15,85	16,10	29,16	30,91	1,58	83,97	95,0
Salatalık	33,00	45,90	54,16	63,51	39,09	64,12	92,5
Pırasa	21,57	25,10	36,66	41,24	16,37	69,96	91,2
Karnabahar	17,30	17,45	31,66	32,25	0,87	83,01	86,4
Patlıcan	46,87	48,20	73,33	85,38	2,84	56,45	82,2
Patates	10,00	14,70	16,08	17,86	47,00	60,80	78,6
Elma	25,75	29,50	35,41	45,40	14,56	37,51	76,3
Kabak	31,66	35,60	47,50	55,74	12,44	50,03	76,1
Pirinç	45,00	52,00	70,00	74,89	15,56	55,56	66,4
Domates	32,90	39,50	46,25	53,17	20,06	40,58	61,6
Kuzu Eti	490,00			788,40			60,9
Sivri Biber	65,50	67,90	93,33	103,00	3,66	42,49	57,3
Dana Eti	410,12			644,37			57,1
Zeytinyağı	219,37			342,06			55,9
Kuru Soğan	15,25	16,40	19,33	22,57	7,54	26,75	48,0
Yumurta (adet)	4,70		5,50	6,71		17,02	42,8
Beyaz peynir				281,38
Kaşar peyniri				359,61
Yoğurt				60,73
Tereyağı				413,02
Mısırözü yağı				85,30
Ayçiçek yağı				73,02
Tavuk Eti				100,29
Toz şeker				42,94

 

 

 

 

Ay Sonu Market Fiyatları
MARKET	Market Fiyatı (TL/kg)		Değişim (Yüzde)
ÜRÜNLER	29 Ocak 2025	24 Şubat 2025	29 Ocak 2025/ 24 Şubat 2025
Patlıcan	62,87	85,38	35,8
Havuç	30,74	39,96	30,0
Portakal	32,86	41,84	27,3
Kabak	46,68	55,74	19,4
Sivri Biber	88,56	103,00	16,3
Salatalık	55,64	63,51	14,1
Limon	27,89	31,28	12,2
Kuru Soğan	20,82	22,57	8,4
Yumurta (adet)	6,20	6,71	8,2
Kuru Fasulye	97,72	105,54	8,0
Antep Fıstığı	687,32	741,48	7,9
Dana Eti	606,60	644,37	6,2
Elma	42,86	45,40	5,9
Yoğurt	57,36	60,73	5,9
Domates	50,30	53,17	5,7
Ayçiçek  yağı	69,28	73,02	5,4
Tavuk Eti	95,42	100,29	5,1
Ispanak	46,07	48,37	5,0
Kaşar peyniri	343,92	359,61	4,6
Beyaz peynir	269,14	281,38	4,5
Kırmızı Mercimek	59,63	62,02	4,0
Pirinç	72,29	74,89	3,6
Yeşil Mercimek	72,04	74,59	3,5
Kuzu Eti	762,25	788,40	3,4
Tereyağı	400,17	413,02	3,2
Nohut	89,26	92,08	3,2
Zeytinyağı	333,93	342,06	2,4
Mısırözü yağı	83,63	85,30	2,0
Kuru Kayısı	441,61	446,80	1,2
Fındık (iç)	589,07	593,24	0,7
Kuru Üzüm	219,99	220,99	0,5
Kuru İncir	487,48	489,15	0,3
Toz şeker	42,86	42,94	0,2
Maydanoz (adet)	15,87	15,87	0,0
Patates	18,23	17,86	-2,0
Mandalina	42,22	41,35	-2,1
B. Lahana	34,59	30,91	-10,6
Pırasa	46,15	41,24	-10,6
Marul (adet)	42,10	37,43	-11,1
Yeşil Soğan (Demet)	52,43	45,63	-13,0
Karnabahar	40,52	32,25	-20,4

 

 

 

 

 

 

 

 

Ay Sonu Üretici Fiyatları
ÜRETİCİ	Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg)		Değişim (Yüzde)
ÜRÜNLER	29 Ocak 2025	24 Şubat 2025	29 Ocak 2025/ 24 Şubat 2025
Limon	4,00	15,00	275,0
Patates	3,80	10,00	163,2
Kabak	17,33	31,66	82,7
Kuru Soğan	8,60	15,25	77,3
Patlıcan	32,00	46,87	46,5
Mandalina	11,50	16,33	42,0
Portakal	12,57	17,00	35,2
Sivri Biber	52,25	65,50	25,4
Salatalık	26,75	33,00	23,4
Pırasa	19,07	21,57	13,1
Elma	23,00	25,75	12,0
Dana Eti	375,85	410,12	9,1
Domates	30,50	32,90	7,9
Kuru Kayısı	140,00	150,00	7,1
Yumurta (adet)	4,46	4,70	5,4
Maydanoz (adet)	6,83	7,16	4,8
Kuzu Eti	473,46	490,00	3,5
Yeşil Soğan (Demet)	19,50	20,00	2,6
Pirinç	44,98	45,00	0,0
Kuru Fasulye	33,29	33,29	0,0
Nohut	31,56	31,56	0,0
Kırmızı Mercimek	22,94	22,94	0,0
Yeşil Mercimek	29,33	29,33	0,0
Kuru Üzüm	110,00	110,00	0,0
Kuru İncir	170,00	170,00	0,0
Antep Fıstığı	250,00	250,00	0,0
Zeytinyağı	227,50	219,37	-3,6
Havuç	13,50	13,00	-3,7
Fındık (iç)	260,00	250,00	-3,8
B. Lahana	16,57	15,85	-4,3
Marul (adet)	16,66	15,83	-5,0
Ispanak	19,25	18,00	-6,5
Karnabahar	22,16	17,30	-21,9