Çin malı ürünlerin ithalatı, ek vergi ile sınırlandırıldı

Türkiye uzun yıllardır ucuz ve sağlıksız ürün ithalatı sebebiyle âdeta Çin istilasına uğradı. Tekstilden sanayi ürününe, beyaz eşyadan kozmetiğe, küçük ev aletlerinden oyuncak ve ayakkabıya kadar binlerce çeşit ürün piyasaya girdi.

Zaman zaman oyuncak ve kırtasiye ürünleri ‘sağlığa zararlı’ olduğu için toplatılan, ucuz ayakkabıları ciltte yara yaptığı için geri gönderilen Çin malı ürünlere nihayet sınır getirildi.

Özellikle Çin merkezli AliBaba, AliExpress, DHgate, GeekBuying ve Temu gibi e-Ticaret siteleri son günlerde bahsedilen istilanın kaynağı oldu. Yaşanan bu durum yerli üreticiyi zora soktu. Girdi maliyetlerinin artışıyla güç kaybeden üretici bir de kalitesiz ama ucuz Çin mallarıyla mücadelede zayıf düşünce harekete geçen Ticaret Bakanlığı, şikâyetleri de dikkate alarak e-Ticaret yoluyla getirilen Çin mallarına ek vergi ve belli kriterler getirdi.

AVRUPA’YA %30, ÇİN’E %60 VERGİ

Resmî Gazete’de yayımlanan ve 15 gün içinde yürürlüğe girecek düzenleme ile, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden getirilen ürünlere yüzde 30, Çin ve diğer ülkelerden gelenlere yüzde 60 gümrük vergisi uygulanacak. Ayrıca 1.500 avroyu aşmayan ilaç cinsi ürünlerde de bu oranlar geçerli olacak. Öte yandan kozmetik, parfüm, kaşık-çatal, bardak gibi mutfak malzemeleri, klima, buzdolabı, çamaşır-bulaşık makinesi, küçük ev aletleri, telsiz telefonlar, kamera, radyo, video ve oyun konsollarının yurt dışından alınması hâlinde ek yüzde 20 vergi daha alınacak.

İTHALAT ZİNCİRLERİ OLUŞTU

Çin mallarının ithalatını bireysel olarak yapanların dışında bunu ticarete döken firmalar da mantar gibi çoğaldı. Bazı AVM ve alışveriş caddelerinde Çin malı satan zincir mağalar açılmaya başladı. Geçmişte ‘1 milyoncu’ olarak adlandırılanların benzeri olan bu mağazalar hem vergisel anlamda hem de üretimin sekteye uğraması açısından büyük zarar vermeye başladı

Çin’den getirilen ürünlerin diğer bir yanı da sağlıksız olması. Ucuz iş gücüyle kalitesiz üretim yapan birçok Çinli firma, dünyanın hemen hemen her ülkesine bu ürünleri gönderiyor. Avrupa Birliği, geçen yıl Çin’den ithal edilen ürünlerde yüksek miktarda ‘Formaldehit’ bileşeni, sağlıksız boya, kanserojen yapıştırıcı belirleyince çok sayıda ürünü geri göndermiş, ardından ek vergi uygulaması başlatmıştı.

3 LİRAYA OYUNCAK FABRİKAYA KİLİT

Hadımköy’de üretim tesisi olan bir oyuncak fabrikasının müdürü gazetemize yaptığı açıklamada şunları söyledi:

"Son yıllarda girdi maliyetlerimiz çok yükseldi. Buna rağmen işi döndürmeye çalışıyoruz. Bununla savaşabiliriz ama Çin’den 3-5 liraya oyuncak geldiğinde fabrikaya kilit vurmak zorunda kalırız. Bazı arkadaşlarımız sektörden çıktı, onlar da üretim yapmak yerine fabrikayı kapattı, işçisini çıkardı, bir depo kiralayıp Çin’den getirdiği malları satmaya başladı. Sadece oyuncak değil, tekstil, mutfak malzemesi, bahçe ekipmanları ve daha birçok şey..."

SATIŞLARI 6 AYDA 100 KAT BİRDEN ARTTI

Ticaret Bakanlığının kararlar ile ilgili yaptığı açıklamada “Son aylarda yurt dışından posta veya hızlı kargo yoluyla ülkemize gelen, gerçekte ticari faaliyet amaçlı eşyalarda gerek kalite düşüklüğü sebebiyle tüketicilerden, gerekse de bu ithalatın çok hızlı artması nedeniyle imalatçı, esnaf, KOBİ’lerden; esnaf odalarından ticaret ve sanayi odalarından, satış, üretim ve istihdam kaybı şeklinde yoğun şikâyetler gelmesi üzerine, bu konuda aksiyon alınması gereği doğmuştur” denildi.

Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan “Ocak 2023’te ‘Temu’nun Türkiye’deki işlem adedi 96’ydı. Shein adlı firmanın artışlarını biz de gözlemliyoruz. Özellikle yılbaşında, 6 bin 544 satış yapan firma, haziran ayında 600 bin civarında satış yaptı. Temu üzerinden satış yapan firmaların tamamı Çinli küçük firmalar. Türkiye’deki KOBİ’lere savaş açılmış durumda” değerlendirmesini yapmıştı.

Kaan ZENGİNLİ