Asgari ücrette hesap kavgası!

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 1 Ocak 2026’dan itibaren geçerli olacak asgari ücreti belirlemek için ilk toplantısını yarın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ev sahipliğinde yapacak.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, komisyonda işçi kesimini temsil eden TÜRK-İŞ ile işveren kesimini temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonunu toplantıya davet etti. Komisyonun yapısına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının önerisi gündemdeyken, sendikaların talepleri enflasyon, kayıplarını telafisi, refah payı eklenmesi etrafında birleşiyor.

TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ komisyonun yapısının değişmesi gerektiği konusunda ise ortak görüşte. Yeni asgari ücretin, gerçekleşen enflasyon mu, yoksa 2026 yılında hedeflenen enflasyon oranında mı yapılması yönündeki tartışmalar devam ederken, ortaya atılan rakamlar âdeta tarafların hesap kavgası olarak değerlendiriliyor.

SENDİKALAR NE DİYOR?

TÜRK-İŞ tarafı 29 bin 827 lira olan açlık sınırı endeksinin altında bir rakam düşünmüyor. TÜRK-İŞ’in ‘enflasyona ek olarak refah payı verilmesi’ beklentisi de bulunuyor. TÜRK-İŞ Başkanı Ergun Atalay geçen yıl enflasyonun yüksek olduğunu hatırlatarak, verilen zammın yeterli olmadığını ve asgari ücretlinin temel gider kalemleri olan kira, gıda, eğitim ve ulaşımın dikkate alınması gerektiğini söyledi. Komisyonun yapısının değişmesi gerektiğini vurgulayan Atalay, masada olmayacaklarını açıkladı. HAK-İŞ Başkanı Mahmut Arslan ise asgari ücrette geçmişteki enflasyon kayıplarının eklenmesini ve refah payının da buna eklenmesi gerektiğine dikkat çekerek “Türkiye’ye yakışan asgari ücreti böyle tespit etmiş olacağız. Bunlar olmadan, komisyon yapısı değişmeden mevcut sistemle devam ederse sağlıklı bir asgari ücret çıkmayacağı açık” diye konuştu.

TCMB’nin 2025 için yıl sonu tahmini yüzde 33, 2026 için yılsonu tahmini ise yüzde 16 olmuştu. Bu çerçevede eğer yüzde 33 oranı baz alınarak zam yapılırsa net asgari ücret 29 bin 398,54 liraya, yüzde 16 oranında zam yapılırsa da 25 bin 641,41 liraya yükselecek. Bu tahminlerin dışında kamuoyunda yüzde 25 ve yüzde 30 ihtimalleri tartışılıyor. Şayet asgari ücrete yüzde 25 zam yapılırsa yeni tutar 27 bin 630,83 lira, yüzde 30 yapılırsa 28 bin 736 liraya yükselecek. Öte yandan asgari ücret, hâlihazırda brüt 26 bin 5 lira olarak uygulanıyor. Bu tutardan yüzde 14 oranında (3 bin 640 lira) SGK primi ve yüzde 1 oranında (260 lira) İşsizlik Sigortası primi olmak üzere toplam 3 bin 900 liralık kesinti yapılıyor.

Böylece net asgari ücret, 22 bin 104 lira olarak ödeniyor. Asgari ücretin işverene toplam maliyeti ise bir işçi için 30 bin 621 lira 48 kuruş. Bunun 26 bin 5 lira 50 kuruşunu brüt asgari ücret, 4 bin 95 lira 87 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 520 lira 11 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor. 2025 yılına asgari ücret tespitine ilişkin yapılan görüşmelerde 2024 yıl sonu enflasyon beklentisinin altında yüzde 30 zam yapılmıştı. Komisyon 4 defa toplanmıştı.

NASIL BELİRLENİYOR?

Mevcut yönetmeliğe göre asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükûmetten 5’er temsilci olmak üzere toplam 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Bir diğer detay ise oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, mevcutta işçi, işveren ve hükûmet temsilcilerinden 5’er olmak üzere 15 kişiden oluşan Komisyonun yapısıyla ilgili çalışma başlatmış, hükûmetin temsilcisi sayısının 1’e düşürülmesini içeren formülü TÜRK-İŞ’e sunmuştu. Söz konusu düzenleme ile komisyonda hükûmeti temsil edecek üyelerin hakem rolünün güçlendirilmesi amaçlanıyor.