Asgari ücretli açlığa, memur yoksulluğa mahkum

Türk-İş 'Açlık ve Yoksulluk Sınırı' araştırmasının kasım ayı sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. Araştırmaya göre, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir aile için açlık sınırı 14 bin 25 TL’ye yükseldi. Yoksulluk sınırı ise 45 bin 686 TL’ye çıktı. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 18 bin 239 TL’ye yükseldi.

Gıda enflasyonunda yavaşlama

Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 2,49 oranında gerçekleşti. Yıllık gıda enflasyonu ise yüzde 80,12 oldu. 

TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan derlenen fiyatlara göre, gıda ürünlerinde Kasım 2023 itibariyle gözlemlenen değişim harcama gruplarına göre şu şekilde oldu:

Süt, yoğurt, peynir grubunda;

Süt fiyatları geçen aya göre yüzde 8,5 artarak marketlerde ortalama litresi 34,5 TL’den satılıyor. Peynir ve yoğurt fiyatları ise geçen ayki seviyesini korudu.

Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, yağlı tohum ürünlerinin bulunduğu grupta;

Et fiyatlarında geçen aya göre ciddi bir değişiklik görünmüyor; marketlerin pek çoğunda dana kıyma ortalama 331 TL’den, dana kuşbaşı ise ortalama 356 TL’den reyonlardaki yerini aldı.

Tavuk fiyatları kasım ayında kg fiyatı ortalama 69 TL ile marketlerde yer alırken, yumurtanın tanesi ortalama 3,77 TL’den satılarak geçen aya göre bir miktar düştü.

Geçen ayda olduğu gibi bu ay da hamsi tezgahlarda kg fiyatı 100 TL’den satılmaya devam ediyor. Kış mevsimine girdiğimiz bugünlerde balık çeşitliliğinin artması sebebiyle tezgahlarda en çok talep gören deniz balıkları bu ay ortalama 172 TL’den satıldı.

Kuru baklagillerin tamamında artış yaşandı. Bu grupta en yüksek artış nohutta görüldü. Nohut geçen aya göre ortalama yüzde 21 artış gösterdi. Kasım ayında nohut fiyatları marketlerde ortalama kg fiyatı 85 TL’den yerini aldı.

Ekmek ve tahıllar grubunda;

Ankara’da 200 gramlık ekmek fiyatı 7 TL’den satılmaya devam ediyor. 4 kişilik ailenin aylık sadece ekmek masrafı 735 TL.

Tahıllar grubunda geçen aya göre az da olsa bir artış yaşanıyor. Kasım ayı içinde pirinç fiyatları ortalama kg fiyatı marketlerde 71 TL’den satılıyor; bulgur, un ve irmik fiyatları ise geçen aya göre sınırlı seviyede arttı.

Taze sebze-meyve grubunda;

Bu ay sebze fiyatlarında karnabahar ve köy biberinde yüksek fiyat düşüşü gözlemlendi. Geçen ay köy biberi pazar tezgahlarında ortalama 35 TL’den satılırken bu ay ortalama 20 TL’den satıldı. Karnabaharda geçen ay kg fiyatı ortalama 37,5 TL’den satılırken bu ay ortalama 20 TL’den satıldı.

Ispanak, semizotu, yeşil soğan, kabak, patlıcan, salatalık ve kara lahana fiyatları tezgahlarda geçen ayki fiyatlarını korudu.

Meyve tezgahlarında üzüm ve hurma ortalama kg fiyatı 50 TL olarak dikkatleri üzerine çekerken, sezonundan kaynaklı portakal ortalama 35 TL fiyatla tezgahlarda yerini aldı. Geçen ayda olduğu gibi bu ay da en düşük fiyatlı meyve mandalina oldu. Mandalina kg fiyatı 12,5 TL’den satılıyor.

Ortalama sebze (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık vb. salata yeşillikleri dâhil değil) kg fiyatı 24,40 TL, ortalama meyve kg fiyatı 36,41 TL oldu. Hesaplamada -bu ay- 25’i sebze ve 8’i meyve olmak üzere toplam 33 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 25,64 TL olarak tespit edildi (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık gibi salata yeşillikleri bu hesaplamada “Ortalama Meyve-Sebze Fiyatı”na dâhil edilmektedir).

Temel yağ ürünlerinin bulunduğu grupta;

Avrupa’daki kuraklık ve buna bağlı olarak İspanya ve İtalya’daki zeytin ve zeytinyağı üretiminin düşmesi dünya üretimine de yansıdı. Ülkemizdeki zeytinyağı fiyatlarındaki artışın önemli faktörlerinden birisi de dış talebin artması. Avrupa’da yaşanan kuraklık nedeniyle zeytinyağı üretiminin düşmesi sonucu bu ülkelerin Türkiye’deki zeytinyağına olan talepleri arttı. Üreticinin artan maliyetleri ve dışarıdan gelen talep nedeniyle zeytinyağı fiyatları diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de artmaya devam ediyor.

Zeytinyağı fiyatlarındaki artış bu ay da devam ediyor. Zeytinyağı fiyatları marketlerde ortalama litresi 300 TL’den satılıyor. Ayçiçek yağında ise fiyatlar geçen aya göre aynı kaldı. Tereyağı fiyatları ise bu ay yüzde 6 arttı.

Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden;

Zeytinyağı fiyatlarının artmasına sebep olan etkenler, zeytin fiyatlarının da artmasına sebep oldu. Siyah zeytinin kilosu ortalama 223 TL’den, yeşil zeytinin kilosu da ortalama 168 TL’den satılıyor.

Bu grupta yer alan şeker, reçel, çay, ıhlamur ve bal fiyatları geçen ayki seviyelerini korurken, pekmez de ise kısmi düşüş gerçekleşti."