"Asgari ücretle yaşayan emekçiler perişan olacak"

Mustafa ÇAKIR -Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay’ın maaş ve ücret zamları konusunda, “Bir noktada ileriye dönük endekslemeye geçmek zorundayız. Geriye dönük endekslemeler aslında sürekli kendi kendini yaratan bir süreç doğuruyor. Bir noktada ileriye dönük endeksleme hem kamuda hem özel sektörde devreye girmek zorunda. Ben bu konjonktürün bunun için uygun olduğu kanaatindeyim” sözleri tartışma yarattı.

HEDEFLER TUTMUYOR

Merkez Bankası, şubatta bu yıl için yüzde 36, gelecek yıl yüzde 14 enflasyon tahmini yaptı. Mayısta bu yıl için hedef yüzde 38’e çıkarıldı. Ağustosta bu yıl ve gelecek yıl için hedefler aynen korundu. Merkez Bankası önceki günkü toplantıda ise enflasyon tahminini bu yıl için yüzde 44’e, gelecek yıl için de yüzde 21’e yükseltti. Merkez Bankası, 2026 için de tahmini de yüzde 9’dan yüzde 12’ye çıkardı. İktidarın geçen yılki Orta Vadeli Programı’nda (OVP) ise bu yıl için tahmin yüzde 33, gelecek yıl için de yüzde 15.2’ydi. Bu yıl yayınlanan OVP’de ise enflasyon hedefi bu yıl için yüzde 41.5’e, gelecek yıl için de yüzde 17.5’e çıkardı.

Ne Merkez Bankası’nın ne de iktidarın enflasyon hedefleri hiçbir zaman tutmuyor. TÜİK’in 4 Kasım’da açıkladığı verilere göre TÜFE yıllık yüzde 48.58 çıktı.

AÇIKLANDIĞINDA ‘AÇLIK’

İktidar ve Merkez Bankası ise ısrarla ücret artışlarının hedef enflasyona göre yapılmasını istiyor. Merkez Bankası’nın gelecek yılki hedefi yüzde 21. Eğer bu oranda zam yapılırsa asgari ücret 17 bin 2 TL’den 20 bin 573 TL’ye çıkacak. Oysa şu anda açlık sınırı 20 bin 432 TL. Buna göre yeni asgari ücret daha açıklandığında açlık sınırının altında kalacak.

Merkez Bankası’nın “hedef enflasyona göre artış” değerlendirmesi sendikaların da tepkisini çekti. Tez-Koop-İş Sendikası Genel Başkanı Haydar Özdemiroğlu, “Asgari ücret ve civarında ücretlerle yaşayan insanları perişan etme niyetindeler” dedi. İktidarın enflasyonda hiçbir hedefinin tutmadığına işaret eden Özdemiroğlu, şunları söyledi:

“2025’in 2024’ten daha kötü olacağına yönelik birçok ekonomik veri ortada. Bütün bunlar belli iken hükümet asgari ücretle çalışanları perişan etme ve onların ekmeklerinin birer dilimini alıp yine zengilere aktarma niyetinde.”

‘GÜVENİLMEYEN ENDEKS...’

Özdemiroğlu, böyle bir endeksleme yapabilmek için verilere güvenmek gerektiğini söyledi. Oysa TÜİK’in rakamları ile ENAG’ın rakamları arasında büyük fark olduğuna işaret eden Özdemiroğlu, “Güvenilmeyen verilere bakılarak geleceği yönelik fiyat endeklemesi yapılamaz. Enflasyon raporlarıyla yıl içinde açıklanan yeni rakam ve gerçekleşen rakam arasında dağlar kadar fark var. Bu yıl için yüzde 44 olarak revize ettiler ancak yıl sonu ne olur bilmiyoruz. Öngörülen, revzie edilen ve gerçekleşen arasında devasa farklar var. Bu şekilde sağlıklı endeksleme yapılamaz” dedi.

‘MERKEZ’İN GÖREVİ DEĞİL’

Aynı endekslemenin vergi dilimlerinin güncellenmesi sırasında yapılmadığına dikkat çeken Özdemiroğlu, “Endekslemeyi bir bütün olarak düşünmek lazım. Ayrıca asgari ücretle ilgili değer yargısında bulunmak da Merkez Bankası’nın görevi değil. Yüzde 21’e işaret ederek daha yüksek artışın önü kesiliyor. Bu senin görevin değil. Söylemlerinde tutarsızlık var” değerlendirmesini yaptı.