Asgari ücreti belirlemek için yeni bir komisyon mu kurulacak?

HAK-İŞ Konfederasyonu ve Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi iş birliğiyle düzenlenen "Hukuki, Ekonomik ve Sosyal Boyutuyla Asgari Ücret" sempozyumunda, Türkiye’deki asgari ücret politikaları ve tespit sürecindeki eksiklikler masaya yatırıldı. HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, asgari ücretin artık sadece bir istisna ücreti olmaktan çıktığını ve toplumun büyük bir kesimini etkilediğini belirterek, tespit komisyonunun mevcut yapısının yetersiz kaldığını vurguladı.

ASGARİ ÜCRET ARTIK ÇÖZÜM BEKLEYEN BİR SORUN

Sempozyumun açılış konuşmasını yapan HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, Türkiye’de asgari ücretin kapsamının giderek genişlediğine dikkat çekerek, bu konunun artık sadece düşük gelir gruplarını değil, geniş bir çalışan kitlesini ilgilendirdiğini belirtti. Avrupa’da asgari ücretin istisnai bir uygulama olduğunu hatırlatan Arslan, Türkiye’de ise asgari ücretin büyük bir kesimin temel maaşı haline geldiğini söyledi.

"Asgari ücret, gelişmiş ülkelerde çok az bir kesimi ilgilendirirken, Türkiye’de neredeyse genel ücret haline gelmiş durumda. Bu da gösteriyor ki, konu artık daha geniş çapta ele alınmalı ve çözüme kavuşturulmalıdır" ifadelerini kullanan Arslan, mevcut sistemin sürdürülebilir olmaktan çıktığını belirtti.

ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞANLARIN ORANI YÜZDE 50'YE ULAŞTI

Türkiye’de çalışan nüfusun önemli bir bölümünün asgari ücretle geçindiğini vurgulayan Arslan, TÜİK ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın farklı rakamlar sunduğunu ancak gerçek tablonun çok daha ağır olduğunu ifade etti.

"Bütün verileri incelediğimizde, asgari ücretle çalışanların toplam çalışanlara oranı yüzde 50 seviyelerine ulaşmış durumda. Türkiye’de asgari ücret, istisnai bir uygulama olmaktan çıkıp milyonlarca çalışanın temel geçim ücreti haline geldi. Bu yüzden asgari ücret tartışmaları, ülkenin en büyük toplu iş sözleşmesi niteliğini taşıyor" diye konuştu.

ASGARİ ÜCRET TESPİT KOMİSYONU DEĞİŞMELİ

Arslan, asgari ücretin belirlenme sürecinde en büyük sorunun komisyon yapısı olduğunu belirterek, mevcut sistemin günümüz ihtiyaçlarına cevap vermediğini dile getirdi.

"1970’li yılların mevzuatına göre oluşturulmuş bir sistemle günümüz Türkiye’sinin sorunlarını çözmemiz mümkün değil. Cumhuriyet’in ikinci yüzyılında bu dar kapsamlı yapının Türkiye’yi temsil etmediği ortada. Daha katılımcı, demokratik ve geniş kesimleri temsil eden bir yapı oluşturulmalı" diyerek, yeni bir komisyon sistemine duyulan ihtiyacı vurguladı.

ASGARİ ÜCRET BELİRLENİRKEN AİLELER DE DİKKATE ALINMALI

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) asgari ücretle ilgili imzaladığı 131 sayılı sözleşmeye de değinen Arslan, Türkiye’nin bu sözleşmeyi henüz imzalamadığını ancak içeriğindeki bazı prensiplerin uygulanması gerektiğini söyledi.

"ILO’nun 131 sayılı sözleşmesine göre, asgari ücret belirlenirken sadece işçinin değil, ailesinin de geçim şartları dikkate alınmalıdır. Bunun yanında bağımsız danışmanların katkı sunduğu bir sistem oluşturulmalı. Türkiye'de bu hususlar göz ardı ediliyor. Asgari ücretin belirlenme kriterleri yeniden düzenlenmeli" diye konuştu.

MEVCUT SİSTEM SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL

2024 yılı asgari ücret görüşmelerinde yaşanan gelişmelere de değinen Arslan, işçi kesiminin temsil sorunu nedeniyle 2025 yılında bazı sendikaların görüşmelere katılmayacağını duyurduğunu hatırlattı.

"Şu anki asgari ücret tespit komisyonu yapısıyla süreç sürdürülebilir olmaktan çıkmıştır. 2025 yılı için yapılacak görüşmelerde işçi temsilcilerinin bir kısmının yer almayacağını görüyoruz. Bu nedenle bugünden yeni bir model üzerinde düşünmek zorundayız" ifadelerini kullandı.

EMEKÇİLERİN TALEPLERİ KARŞILANMIYOR

Asgari ücretin belirlenme sürecinde çalışan kesimin beklentilerinin karşılanmadığını belirten Arslan, mevcut komisyonun işçilerin gerçek taleplerine cevap veremediğini söyledi.

"HAK-İŞ olarak bizim talebimiz, daha adil ve çalışanların yaşam standartlarını göz önünde bulunduran bir asgari ücret belirleme sürecinin oluşturulmasıdır. Bugünkü komisyon yapısı, ne Türkiye’nin gerçeklerine ne de emekçilerin ihtiyaçlarına uygun. Yeni bir model geliştirilmezse, milyonlarca çalışan için asgari ücret tartışmaları her yıl daha büyük bir sorun olarak karşımıza çıkacaktır" diyerek sözlerini tamamladı.

Büşra KAPAN