Akaryakıt ucuzladı, döviz yerinde saydı, bahane bitti! Bu neyin zammı?

Fırsatçılar her dönem faaliyette. Yüksek enflasyon ortamını fırsat bilenler, dövizle hiçbir işleri olmadığı hâlde dövizin yükselmesini, akaryakıt fiyatlarını bahane etti, maaş artışlarına göre fiyatlarına zam yaptı. Hatta “suç” olmasına rağmen rafında, deposunda bulunan düşük maliyetli ürünlerin fiyatlarını artırarak fahiş kâr elde ettiler, beklentiye göre fiyat artırdılar. Ancak son dönemde enflasyon hem alınan kararlar hem baz etkisiyle düşme eğilimine girdi.

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek “Tepe noktasını gördük” dediği enflasyon için bu ay itibarıyla düşüş olacağını açıkladı. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) anketlerinde de yıl sonu için enflasyon beklentisi yüzde 38’e kadar geriledi. Yeni dönem zamları için ise hiçbir bahane yok. Yıl başından bu yana işçilik maliyetleri sabit. Elektrik giderleri yatay, dolar 30 liradan 32 liraya çıktı, akaryakıtın litre fiyatı 43 liradan 41 liraya çekildi. Buna rağmen yine birçok ürüne zam gelmeye başladı. Bu zamda ise bir taraftan Kurban Bayramı sebebiyle artacak talep, diğer yandan da temmuz başında yükselecek olan emekli ve memur maaşları kullanılmaya başlandı.

MALİYET ARTIŞI YOK ZAM VAR

Vatandaşın en temel gıdalarından ekmek, Balıkesir, Denizli, Karaman ve birkaç ilde yüzde 25 zamla 8 liradan 10 liraya yükseltildi. Giyim ve ayakkabı fiyatlarında yüzde 40’a varan ‘yeni sezon’ zammı söz konusu. Bursa Deniz Otobüsleri İşletmesi, Mudanya-İstanbul seferlerini 230 liradan 350 liraya çıkardı. Sigara fiyatlarına yüzde 8 civarı zam gelmişti, bu hafta yeni zam bekleniyor. Edirne ilinde toplu taşımaya yüzde 37, İstanbul’da suya yüzde 60 zam yapıldı.

Alkollü içecekler yüzde 14 artarken, yılın ilk çeyreğinde yüzde 40 yükselen kırmızı et fiyatında, bayrama rağmen yüzde 10-15’lik artışlar söz konusu. Bazı et çeşitlerinde 1000 lirayı bulan fiyatlar var. En büyük gideri ucuzlayan akaryakıt olan otobüs şirketlerinin zammı yüzde 25’i bulurken, tatil yörelerinde konaklama bedelleri yüzde 100’ü, araç kiralamalarda yüzde 150’yi aşan artışlar görüldü. Sebze ve meyvelerden bazıları dalında çürürken markete 10 kata varan fiyat artışıyla gelirken, son bir haftada 40’lı tuvalet kâğıdı 190 liradan 235 liraya, 500 gram Türk kahvesi 195 liradan 216 liraya, fındıklı 580 gramlık çikolata 139 liradan 180 liraya yükseldi. Bayramın gözdeleri kıyma makinesi 806 liradan 1268 liraya, küçük boy dondurucu ise 5900 liradan 6700 liraya yükseldi.

ENFLASYON DÜŞERKEN BU ZAMLAR YERSİZ

Ekonomist Zeki Akıllıoğlu, enflasyon artış beklentisinin düşmesinin beklendiği bu dönemde fahiş kâr hırsının zamları beraberinde getirdiğini belirterek “Fahiş fiyat artışlarının önlenmesi için çok ciddi adımlar atıldı. Bunların kısa sürede sonuç vermesini bekliyoruz. Kâr hırsı ne o şirkete ne ülkeye fayda sağlar. Yaz mevsimiyle birlikte enflasyonda düşüş görmemiz kuvvetle muhtemel” dedi.

ENFLASYONLA MÜCADELEYE DARBE VURUYORLAR

Perakendecilerin rafındaki, deposundaki düşük maliyetli ürünlere yüksek fiyat uygulamasının kanunen suç olduğunu, bunun “fahiş fiyat” suçuna girdiğini söyleyen Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkanı Aydın Ağaoğlu “Ayçiçek yağını raftan topladılar, sonra yeni fiyatla rafa koydular. Bunun için yapılacak tek şey Tavsiye Edilen Satış Fiyatı. Bunu Ticaret Bakanlığı yapmalı. Ayrıca Haksız Fiyat değerlendirme kurallarını harfiyen uygulamalı. Menşei aynı olan çileğin bir yerde 40 lira, diğer yerde 110 liraya satılması insafa sığmaz. 40’a satan da 20’ye almış, 110’a satan da. 5 kat fazlasına satıyor. Haksız fiyat artışı uygulayanlara cezalar artırıldı. 3 kez tekrarlandığında hapis cezası var. Bu kesinlikle paraya çevrilmemeli. Bir elmayı 3 liraya alıp 20 liraya satanlara bu cezalarla engel olunmalı. Tüketici de hakkını 175’i arayarak savunmalı. Bu fırsatçılar, ülkemizin enflasyonla mücadelesine de darbe vuruyor” dedi.

CANAN  ERARSLAN -