Türkiye genelinde konut satışları ocak-kasım döneminde 1 milyon 265 bin adedi aşarak geçen yılın tamamını geride bıraktı.
Yılsonunda toplam pazarın 1 milyon 400 binin üzerinde tamamlanması bekleniyor. Rakamlar iyi gibi gözükse de sektör adına tatminkar bir yıl olmadı, keza uluslararası konut piyasalarında da aynı tabloyu gördük. 2024 yılını konut sektörü için iki dönemde değerlendirmek gerekiyor. Yılın ilk yarısı ‘zorlu ve meşakkatli’, ikinci yarısı için ise ‘umutlu ve hareketli’ demek doğru olur. Temmuz ayı itibarıyla sektörde başlayan canlanma bugüne kadar devam etti. Finansmana erişimin kısıtlı olduğu bu süreçte müteahhitlerin taşın altına ellerini koymaları piyasayı ayakta tuttu. Ancak bu ivmenin 2025 yılında da sürmesi için etkenlerin oluşması gerekiyor. Öncelikle Merkez Bankasının faizleri 22 ay sonra 2,5 puan düşürmesi satışları direkt olarak etkileyen bir durum değil. Birincisi kredi maliyetleri hâlâ çok yüksek, ikincisi ise faiz düşmese dahi, kredi muslukları henüz açılmadı. Peki 2025 yılında bizi ne bekliyor?
YILIN İKİNCİ YARISI KRİTİK
Bütün bu veriler ışığında, 2025’in konut sektörü için bir toparlanma ve büyüme yılı olacağı yönünde güçlü sinyaller var. Faizlerin düşmesi ve kredilerin erişilebilir hâle gelmesiyle birlikte konut sektöründe ciddi bir hareketlilik yaşanabilir. Bu minvalde faiz oranlarının ‘konut alınabilir’ seviyeye gelmesinin mayıs-haziran aylarında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Ancak, sektörün bu fırsatları sürdürülebilir bir şekilde yönetebilmesi için maliyet kontrolü, müşteri memnuniyeti ve yenilikçi projelere odaklanması şart. Müteahhitlerimizin satış yönlü çabalarına finans sektörünün de eşlik etmesi, hükûmetin sektörü desteklemesi, ekonominin OVP planlarına sadık kalması ve arz-talep dengesinin doğru yönetilmesi ile 2025 “konutun yılı” olabilir.
EN BÜYÜK TEBRİK MÜTEAHHİTLERE…
Hem sektör hem de ekonomi açısından zor bir yılı geride bırakırken, 260 alt sektörü destekleyen ve ev sahibi olmak isteyenlerin hayallerine dokunan müteahhitlik sektörüne bir tebriki çok görmemek gerekiyor. Son altı ayda yaşanan satış performansında en büyük etkiye sahip olan müteahhitler, tüm imkansızlıklara rağmen âdeta kampanya rüzgârı estirdi. Faizsiz taksitlendirme, uzun vadeli ödeme planları ve düşük peşinat seçenekleri, konut alıcılarının yükünü ciddi şekilde hafifletti. Birçok inşaat firması, banka kredisi bile kullanmadan, doğrudan ödeme planları ile müşterilerine alternatif çözümler sundu. Şimdi sektöre destek zamanı… Sektör oyuncuları, yeni projeler üretilmesi ve ev sahipliği oranının artırılması için hükûmetten destek bekliyor.
KONUT FİYATLARI YÜKSELECEK Mİ?
Hem yatırımcılar hem de ev sahibi olmak isteyenlerin kafasında tek soru var… ‘Fiyatlar artacak mı?’ Bu sorunun cevabını net şekilde vermek mümkün değil. Normal şartlarda piyasada fiyatları ‘arz talep dengesi’ belirler. Ancak ülkemizde konut fiyatlarının değişimi birçok faktöre bağlı durumda… Ancak sektör oyuncuları, bugünleri ‘alım fırsatı’ olarak nitelendiriyor. Yapılan araştırmalarda, satılık konut fiyatlarındaki artışın durması, hatta düşüş eğilimine girmesi bu tezi doğruluyor. Basit bir mantıkla ilerlediğimizde 2025 yılında kredi probleminin çözülmesi ile satışların artması sonucu fiyatlar bir yukarı yönlü hareket edecektir. Bu nedenle konut almak için geç kalınmaması gerektiği ifade ediliyor.
ALIM TALEBİ NEDEN ARTAR?
Türkiye’nin yıllık 800-900 bin adet konut üretimine ihtiyacı bulunuyor. Ancak şu anda 500-600 bin üretim yapılıyor. Artan nüfus, evlilikler, barınma ihtiyacı ve yatırım talepleri konuta olan iştahı her geçen gün artırıyor. Kira fiyatlarındaki artışlar da ev alımını cazip hâle getiriyor. Yatırımcı tarafında da konut ‘güvenli liman’ ünvanını koruyor. Özellikle 2025 yılında Merkez Bankasının daha sakin bir politika izleyeceği yönünde sinyaller vermesi, banka mevduatlarına olan ilgiyi azaltacağa benziyor. Altın ve dolar gibi yatırım araçlarının kaygan bir zeminde olması, borsanın ise istenilen geri dönüşü sağlayamaması, yatırımcıyı konuta yönlendirecek gibi duruyor.
KONUT SATIŞLARI TABLOSU
2018 1.375.398
2019 1.348.729
2020 1.499.316
2021 1.491.856
2022 1.485.622
2023 1.225.926
2024 1.265.388
Not: 2024 yılının ilk 11 ayı dikkate alınmıştır
NECMİ ÇİÇEKÇİ