10 bin liraya bile % 51 faiz var

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu metinlerinde son iki ayda TL mevduat faizlerinde düşüt tutarlı tasarruf mevduatları ile yüksek tutarlı mevduatlara önerilen faiz farkına dikkat çekerek bu oranlarda dengelenme gerektiğine işaret ediyordu. Mart PPK toplantısında yapılan 5 puanlık faiz artışı, sadeleşme ve likidite çekme adımları sonrasında bankacılık sektöründe düşük ve yüksek tutarlı tasarruf mevduatları arasındaki faiz farkı azalmaya başladı. Öyle ki 3 aya kadar vadeli mevduat hesabında 10 bin liralık tasarrufa bile en düşük mevduat faizi yüzde 43’e geldi, bazı bankalarda bu faiz oranı yüzde 51’i aştı. Ve bu oranlar yeni müşteriye değil tüm müşterilere uygulanıyor. Yüksek tutarlı tasarruf mevduatları ile düşük tutarlı tasarruf mevduatları arasında 1 ay önce 8 puanı aşan fark bir ayda 4 puana geriledi.

Merkez Bankası PPK özetlerinde dikkat çekmişti

Merkez Bankası haftalık verilerinde kredi ve mevduat faiz oranlarını açıklıyor. Ancak buradaki mevduat faiz oranları hem KKM dönüşlü hesaplara verilen yüksek faiz oranlarını içerdiği için düşük tutarlı tasarrufl ara verilen TL mevduat faiz oranları Merkez Bankası verilerindekinden çok daha düşük seviyede bulunuyordu. Merkez Bankası da hem şubat ayındaki hem de mart ayındaki PPK toplantı özetlerinde şu ifade ile bu farka dikkat çekti: “Düşük tutarlı tasarruf mevduatları ile yüksek tutarlı mevduatlara önerilen faizler arasındaki farkın da devam ettiği gözlenmiştir. Söz konusu gelişmelerin yurt içi talepte dengelenme süreci üzerindeki etkileri yakından takip edilmektedir.”

Bu oranlarda bir dengelenme isteyen Merkez Bankası’nın talebi piyasada karşılık buldu. Uzun bayram tatili sonrasında bankalar TL mevduat faizlerini arttırdı ve düşük ve yüksek tutarlı tasarruf mevduatlarına uyguladıkları faiz oranlarını da yakınlaştırdı. Bir yabancı özel banka 19 Mart’ta 3 aya kadar vadeli TL mevduata 50 bin liraya kadar olan tasarrufa yüzde 43,5 faiz verirken bir diğer yerli özel banka ise yüzde 41 faiz öneriyordu. 5 milyon lira üzeri tasarrufa ise aynı bankaların verdiği 3 aya kadar vadeli mevduat faiz oranı yüzde 52 ile yüzde 48 seviyesinde idi. Yani aynı vadede düşük tutarlı ile yüksek tutarlı mevduat faizleri arasındaki fark 7-8.5 puana kadar çıkıyordu.

Yüksek tutarlı tasarrufa verilen faiz, sınırlı arttı

21 Mart’taki Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısının hemen ardından gelen haftada bankalar mevduat faizlerini yükseltti. Bayram tatili sonrası ise yükseliş daha belirginleşti ve yüksek ile düşük tutarlı tasarrufl ara uygulanan mevduat faiz oranları da yakınsadı. 19 Nisan itibariyle aynı yabancı özel mevduat bankasında bir ay önce yüzde 43,5 olan faiz oranı yüzde 51’e çıktı, diğer yerli özel mevduat bankasında ise yüzde 41 olan faiz yüzde 48,5’e çekildi. Bu oranlar 50 bin liraya kadar olan düşük tutarlı tasarruf mevduatlarına uygulanıyor. Yani bir ayda düşük tutarlı mevduatlara uygulanan faiz oranı 7.5 puan seviyesinde arttı. Ve 5 milyon üzerine verilen faiz oranı da yabancı özel mevduat bankasında yüzde 55’e yerli özel mevduat bankasında ise yüzde 51’e yükseldi. Yüksek tutarlı mevduatlara uygulanan faiz oranında ise 1 aylık artış daha sınırlı ve 3 puanda kaldı. Bu durumda düşük tutarlı mevduat ile yüksek tutarlı mevduat faizi arasındaki fark da 4 puana kadar indi. Bir ay önce bu fark iki katı seviyesinde bulunuyordu.

Mevduat faizi artışı sürecek beklentisi Merkez Bankası verileri hem KKM dönüşleri hem de yüksek tutarlı mevduatlara uygulanan yüksek faiz oranlarının etkisiyle 5 Nisan haftası itibariyle 3 aya kadar vadeli TL mevduat oranının yüzde 67,48 seviyesine çıktığını ortaya koyuyor. PPK öncesinde 15 Mart haftasında bu oran yüzde 55,66 seviyesinde bulunuyordu. 5 puanlık faiz artışının yapıldığı 21 Mart’taki PPK sonrasında 3 aya kadar vadeli TL mevduat faiz oranı ortalama Merkez Bankası verisine göre neredeyse 12 puan yükseldi. Bankacılık sektörü kaynakları TL mevduat faiz oranlarında hem yükselişin hem de düşük ile yüksek tutarlı tasarruf mevduatları arasındaki dengelenmenin önümüzdeki günlerde de devam edeceği görüşünde.

Standart TL mevduatın payı %43’e yükseldi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık verileri standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payının 21 Mart’taki Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısı sonrasında arttığını ortaya koyuyor. PPK öncesinde kur korumalı mevduat hariç sektörün standart TL mevduatı 6.4 trilyon lira seviyesine ve bunun toplam mevduat içindeki payı da yüzde 41,97’ye gerilemişti. PPK sonrasında hem standart TL mevduat hem de toplam içindeki payı arttı. 9 Nisan haftası itibariyle standart TL mevduat hacmi 6.7 trilyon liraya yükselirken toplam mevduat içindeki payı da %43’e çıktı.

45 bin lira tasarrufa 3 ayda net %12,2 faiz getirisi

Düşük tasarruf miktarıyla bir yabancı mevduat bankasında 45 bin liranızı 3 aya kadar vadeli mevduata yatırırsanız size yıllık yüzde 51 faiz önerirken net faiz getiriniz ise 5 bin 480,4 lira oluyor. Toplam faiz getirisi 5 bin 768,8 lira iken 288.44 lira stopaj kesintisi yapılıyor. Böylece 3 ayda aldığınız net faiz oranı da yüzde 12,2 oluyor. Önümüzdeki üç ayda enfl asyonun yüzde 12’nin altında kalması durumunda reel faiz getirisi sağlayacağınızı da ortaya koyuyor. Merkez Bankası ve ekonomistlerin beklentisine göre mayısta yıllık enfl asyonun yüzde 70-75 ile zirveyi görmesi ardından ise düşüş trendine girmesi bekleniyor.

Şebnem TURHAN /Ekonomim