Başvuranın, Sakarya Meslek Yüksek Okulu Elektronik ve Otomasyon Bölümü Mekatronik Programı için yayınlanan öğretim görevlisi alım ilanında “Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar konularında çalışmalar yapmış olmak” özel şartını yerine getirdiğini ve söz konusu ilanın kişiye özel nitelik taşıdığını iddia ettiği anlaşıldığından, Kurumumuzca bilirkişi görevlendirmesi yoluna gidilmiştir. Konuyla ilgili alanında uzman Öğretim Üyesince hazırlanan bilirkişi raporunda; müracaatı kabul edilmeyen başvuranın ilandaki şartı sağlayamadığı, bu alanda çalışmaları olduğunu kanıtlamak için sunmuş olduğu “Hibrit Chaotic A* Search Algorithm for Unmanned Autonomous Vehicles” başlıklı 4 sayfalık eserinin Conlusion bölümünde ise belirgin bir şekilde ilana referans gösterircesine ilan ile ilgili cümlelerin sarf edildiği, ancak ilgili çalışmanın yayınlandığı belirtilen konferansın 14/01/2023-17/01/2023 tarihleri arasında Konya'da düzenlendiği, dolayısı ile müracaatın son tarihi olan 29/12/2022 tarihinden 15 gün sonra başlayan bir konferans makalesinin müracaat süresi içerisinde yayınlanarak akademik değer kazanmış olmasının mümkün olmadığı, bununla birlikte Üniversite için aynı sayı ve tarihli ve hatta aynı sayfada yer alan farklı birimler için verilen ilanın özel şartlarında asgari “4 yıl, 5 yıl veya 10 yıl gibi farklı sürelerde öğretim deneyimine sahip olmak.” şartları koyulmuşken bahsi geçen Mekatronik Programında böyle bir şartın aranmadığı, mekatronik alanında doktora yapmış ancak doktora tez başlığında ilanda geçen yapılar konusunda çalışmaları olmasa bile belirtilen alanda Meslek Yüksek Okulunda, Fakültede veya Enstitüde Dr. Öğretim Üyesi olarak her seviyede ders verme yeterliliğine sahip olmasının beklendiği, böyle bir alanda doktora yapmış bir adayın bile yüksek lisans değil doktora yaptığı için bu ilandaki müracaat şartlarını sağlayamadığı, doktoranın akademik anlamda dünyadaki her üniversitede ve bölümde yeterliliği sorgulanmayan ve kabul gören bir akademik unvan olduğu, sonuç olarak bahsi geçen ilanın kişiye özel bir ilan olarak yayınlandığı, başvuranın ise ilanda belirtilen şartları sağlamadığı belirtilmiştir.
Bilindiği üzere, idarelerin, atama yapacağı kadrolar için ifa edilecek görevin ve görev yerinin özelliği dikkate alınarak hangi nitelik ve şartlarda personel alınması konusunda takdir yetkisi bulunmakla birlikte; idarelere tanınan bu takdir yetkisi, hukuken kabul edilebilir koşulların varlığı halinde tanınmış bir karar alma serbestisidir.
Diğer taraftan, ilgili idare tarafından söz konusu ilan şartının güncel gereksinimler çerçevesinde belirlendiği ifade edilmekle birlikte, “Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar konularında çalışmalar yapmış olmak” niteliğinin ilgili akademik birimin ihtiyaçlarının karşılanması amacına yönelik olarak belirlendiğine dair herhangi bir somut bilgi ve belge sunulamadığı, ayrıca söz konusu niteliğin ilan edilen kadroya özgü bir nitelik olarak da değerlendirilemeyeceği, yukarıda yer verilen alanında yetkin bir kişi olan bilirkişi tarafından ortaya konulan değerlendirmelerden de görüleceği üzere, söz konusu niteliğin ilgili Yönetmeliğe aykırılık teşkil edecek şekilde belirli bir adayı tanımlar nitelikte olduğu değerlendirilmiş olup, başvuruya konu ilanın ve bu ilan sonucunda yapılan atamanın hukuken yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır.
Yukarı anlatılan hususlar, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Sakarya Meslek Yüksek Okulu Elektronik ve Otomasyon Bölümü Mekatronik Programı için yayınlanan öğretim görevlisi alım ilanında yer verilen bahse konu niteliğin, ihtiyaç ve hizmet gereği getirildiğine dair somut bilgi ve belgelerin sunulamaması ve belirli bir adayı tanımlar nitelikte olması nedenleriyle söz konusu ilanın ve bu kapsamda yapılan atamanın hukuka ve hakkaniyet ilkelerine aykırı olduğu değerlendirildiğinden, idareye söz konusu atamanın geri alınması ve hukuka uygun olarak yeniden ilana çıkılması yönünde tavsiyede bulunulması gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
SAYI : 2023/7589-S.23.12406
BAŞVURU NO : 2023/1630
KARAR TARİHİ:16/06/2023
TAVSİYE KARARI
BAŞVURUYA KONU İDARE : SAKARYA UYGULAMALI BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ
BAŞVURUNUN KONUSU: Hukuka aykırı ilanın ve atamanın geri alınması talebi hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ: 30/01/2023
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran, Sakarya Meslek Yüksekokulu Elektronik ve Otomasyon Bölümü Mekatronik Programı bölümü için yayınlanan öğretim görevlisi alım ilanında “Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar konularında çalışmalar yapmış olmak” özel şartına yer verildiğini, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Rektörlüğünce 05/01/2023 tarihinde ilan edilen öğretim elemanı alımına ilişkin ön değerlendirme sonuçlarına göre bir kişi hariç diğer tüm adayların bu özel şart nedeniyle başvurularının uygun bulunmadığını, kendisinin de söz konusu şartı sağlamasına rağmen başvurusunun dikkate alınmadığını, belirli bir adayı tanımlayan söz konusu özel şartın kişiye özel nitelikte bulunduğunu belirterek, ön değerlendirme sonuçlarının iptal edilerek yaşanan mağduriyetin giderilmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Başvuruya konu iddialar hakkında bilgi ve belge talebimize istinaden Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Rektörlüğü Sakarya Meslek Yüksekokulu Müdürlüğünün 03/03/2023 tarihli ve E- - - sayılı cevabi yazı ve eklerinde özetle,
2.1. Başvuranın başvuru dosyasında belirtmiş olduğu yayınlardan “ ” başlıklı çalışmanın 14-17 Ocak 2023 tarihleri arasında 3rd International Conference On Engineering And Applied Sciences (ICEANS 2023) adlı sempozyumda sunumu yapılacak bir bildiri olduğu, bu çalışmanın Öğretim Görevlisi alımı son başvuru tarihi olan 29/12/2022 tarihinden sonraki bir çalışma olduğundan değerlendirme dışında tutulduğu, diğer çalışmaların ise Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar kapsamında olmadığının tespit edildiği,
2.2. Söz konusu ilanda “Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar konularında çalışmalar yapmış olmak” özel şartı yer verildiği, burada ifade edilen “otonom mimariler” ve “programlanabilir yapılar” kelimelerinin elektrik-elektronik ve mekatronik alanı ile ilgili genel anahtar kelimeler olduğu, ilaveten ilan metninde yer alan diğer özel koşulların; “Mekatronik Mühendisliği lisans mezunu olmak”, “Mekatronik Mühendisliği Anabilim Dalında tezli yüksek lisans yapmış olmak” ve “lisans sonrası Mekatronik alanında iş deneyimine sahip olmak” şeklinde olduğu, tüm bu özel koşullar göz önüne alındığında belirli bir adayı tanımlayan niteliklerin bulunmadığı,
2.3. Sakarya Meslek Yüksekokulu Elektronik ve Otomasyon Bölümü Mekatronik Programı ders planında yer alan “MEP 306 MİKRO KONTROLLER”, “ESD 225 ROBOT TEKNOLOJİSİ”, “SD 203 AKILLI FABRİKA SİSTEMLERİ” derslerinin “Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar konularında çalışmalar yapmış olmak” şartını gerekli kılan dersler olarak sıralanabileceği, bu derslerin müfredatına güncel konular kapsamada özellikle otonom sistemleri de içerecek şekilde güncellenmesinin planlandığı, bu kapsamda ilanda bahsedilen şartların arandığı belirtilmiş olup, başvuruya ilişkin bilgi ve belgeler ek olarak Kurumumuza gönderilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
....
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
6. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; hazırlanan Tavsiye Karar Önerisi Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
7. Başvuran, 15/12/2022 tarihli ve 32044 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan OE-2022.20 kodlu Elektronik ve Otomasyon Bölümü Mekatronik Programı Öğretim Görevlisi kadrosu ilanında yer verilen “Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar konularında çalışmalar yapmış olmak” niteliğinin belirli bir adayı tarif etmesi nedeniyle ilgili mevzuata aykırılık teşkil ettiğini ve kendisinin ilgili şartı taşımasına rağmen sınava girmeye hak kazanamadığını belirterek hukuka aykırı olan ilan kapsamında yapılan işlemlerin geri alınmasını talep etmektedir.
8. Bu kapsamda Kurumumuza sunulan bilgi ve belgelerde, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Rektörlüğü Sakarya Meslek Yüksekokulu Elektronik ve Otomasyon Bölümü Mekatronik Programı Öğretim Görevlisi alım ilanında, “Mekatronik Mühendisliği lisans mezunu olmak. Mekatronik Mühendisliği Anabilim Dalında tezli yüksek lisans yapmış olmak. Lisans sonrası Mekatronik alanında iş deneyimine sahip olmak” niteliklerinin arandığı, Sakarya Meslek Yüksekokulu Elektronik ve Otomasyon Bölümü Mekatronik Programı ders planında yer alan “MEP 306 MİKRO KONTROLLER”, “ESD 225 ROBOT TEKNOLOJİSİ”, “SD 203 AKILLI FABRİKA SİSTEMLERİ” derslerinin “Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar konularında çalışmalar yapmış olmak” şartını gerekli kılan dersler olarak sıralanabileceği, bu derslerin müfredatına güncel konular kapsamada özellikle otonom sistemleri de içerecek şekilde güncellenmesinin planlanması nedeniyle ilanda bahsedilen şartların arandığı belirtilmiş olup, ilan sonucunda başvuran adaylara ilişkin bilgiler sunulmuştur. Söz konusu bilgiler incelendiğinde, ilgili ilan için 5 kişinin başvuruda bulunduğu, üç adayın “Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar Konularında Çalışmalar Yapmış Olmak” şartını sağlayamadığı, bir adayın “Mekatronik Mühendisliği Anabilim Dalında Tezli Yüksek Lisans yanmış olmak” şartını sağlayamadığı gerekçesiyle sınava girmeye hak kazanamadıkları, 1 adayın ise gerekli şartları taşıdığından sınava girmeye hak kazandığı anlaşılmıştır.
9. Başvuru konusuna ilişkin mevzuat hükümlerinde, öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanı kadrolarına yapılacak atamalarda aranacak şartların belirlenmesi ve bu kapsamda ilana çıkılmasına ilişkin yetki, yükseköğretim kuruluşlarına verilmiş olmakla birlikte, kadro ilanlarında lisans veya lisansüstü mezuniyet alanları ile ilan edilen alana ait bilimsel, nesnel ve denetlenebilir koşullar dışında belirli bir adayı tanımlayan özel şartların koyulamayacağı ve bu ilanlarda, alanında tecrübe sahibi olmak şartının hangi öğrenim düzeyinden sonrasına ait olduğu ve belirli bir adayı tanımlamayacak şekilde belirtilmemesi gerektiği de hüküm altına alınmıştır.
10. Ayrıca, YÖK Başkanlığının resmi internet sitesinde tüm üniversitelere yönelik yayımlanan “Akademik Kadro İlanlarında Aranan Ek Koşullara İlişkin Bilgi Notu”nda da, “Yapılan inceleme ve soruşturmalarda Üniversiteler tarafından çıkılan bazı ilanlarda yer alan ek koşulların belirli bir adayı tanımlamaya yönelik olarak ve akademik rekabeti engelleyecek biçimde belirlenebildiği, ataması yapılan kişilerin yayınları ile belirlenen ek koşul arasında büyük benzerlikler bulunduğu ve hatta bazı atamalar için doğrudan ataması yapılan kişilerin yüksek lisans ya da doktora tez başlıklarının ek koşul olarak belirlendiği, bazı ilanlarda bilimsel kalite ve bilim disiplinleri arasındaki farklılıklarla açıklanamayacak ölçüde kısıtlayıcı ve rekabeti engelleyici koşullar belirlendiği görülmüştür.” açıklamalarına yer verilmiştir.
11. Başvuranın, Sakarya Meslek Yüksek Okulu Elektronik ve Otomasyon Bölümü Mekatronik Programı için yayınlanan öğretim görevlisi alım ilanında “Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar konularında çalışmalar yapmış olmak” özel şartını yerine getirdiğini ve söz konusu ilanın kişiye özel nitelik taşıdığını iddia ettiği anlaşıldığından, Kurumumuzca bilirkişi görevlendirmesi yoluna gidilmiştir. Konuyla ilgili alanında uzman Öğretim Üyesince hazırlanan bilirkişi raporunda; müracaatı kabul edilmeyen başvuranın ilandaki şartı sağlayamadığı, bu alanda çalışmaları olduğunu kanıtlamak için sunmuş olduğu “Hibrit Chaotic A* Search Algorithm for Unmanned Autonomous Vehicles” başlıklı 4 sayfalık eserinin Conlusion bölümünde ise belirgin bir şekilde ilana referans gösterircesine ilan ile ilgili cümlelerin sarf edildiği, ancak ilgili çalışmanın yayınlandığı belirtilen konferansın 14/01/2023-17/01/2023 tarihleri arasında Konya'da düzenlendiği, dolayısı ile müracaatın son tarihi olan 29/12/2022 tarihinden 15 gün sonra başlayan bir konferans makalesinin müracaat süresi içerisinde yayınlanarak akademik değer kazanmış olmasının mümkün olmadığı, bununla birlikte Üniversite için aynı sayı ve tarihli ve hatta aynı sayfada yer alan farklı birimler için verilen ilanın özel şartlarında asgari “4 yıl, 5 yıl veya 10 yıl gibi farklı sürelerde öğretim deneyimine sahip olmak.” şartları koyulmuşken bahsi geçen Mekatronik Programında böyle bir şartın aranmadığı, mekatronik alanında doktora yapmış ancak doktora tez başlığında ilanda geçen yapılar konusunda çalışmaları olmasa bile belirtilen alanda Meslek Yüksek Okulunda, Fakültede veya Enstitüde Dr. Öğretim Üyesi olarak her seviyede ders verme yeterliliğine sahip olmasının beklendiği, böyle bir alanda doktora yapmış bir adayın bile yüksek lisans değil doktora yaptığı için bu ilandaki müracaat şartlarını sağlayamadığı, doktoranın akademik anlamda dünyadaki her üniversitede ve bölümde yeterliliği sorgulanmayan ve kabul gören bir akademik unvan olduğu, sonuç olarak bahsi geçen ilanın kişiye özel bir ilan olarak yayınlandığı, başvuranın ise ilanda belirtilen şartları sağlamadığı belirtilmiştir.
12. Bilindiği üzere, idarelerin, atama yapacağı kadrolar için ifa edilecek görevin ve görev yerinin özelliği dikkate alınarak hangi nitelik ve şartlarda personel alınması konusunda takdir yetkisi bulunmakla birlikte; idarelere tanınan bu takdir yetkisi, hukuken kabul edilebilir koşulların varlığı halinde tanınmış bir karar alma serbestisidir.
13. Diğer taraftan, ilgili idare tarafından söz konusu ilan şartının güncel gereksinimler çerçevesinde belirlendiği ifade edilmekle birlikte, “Otonom Mimariler ve Programlanabilir Yapılar konularında çalışmalar yapmış olmak” niteliğinin ilgili akademik birimin ihtiyaçlarının karşılanması amacına yönelik olarak belirlendiğine dair herhangi bir somut bilgi ve belge sunulamadığı, ayrıca söz konusu niteliğin ilan edilen kadroya özgü bir nitelik olarak da değerlendirilemeyeceği, yukarıda yer verilen alanında yetkin bir kişi olan bilirkişi tarafından ortaya konulan değerlendirmelerden de görüleceği üzere, söz konusu niteliğin ilgili Yönetmeliğe aykırılık teşkil edecek şekilde belirli bir adayı tanımlar nitelikte olduğu değerlendirilmiş olup, başvuruya konu ilanın ve bu ilan sonucunda yapılan atamanın hukuken yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır.
14. Yukarı anlatılan hususlar, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Sakarya Meslek Yüksek Okulu Elektronik ve Otomasyon Bölümü Mekatronik Programı için yayınlanan öğretim görevlisi alım ilanında yer verilen bahse konu niteliğin, ihtiyaç ve hizmet gereği getirildiğine dair somut bilgi ve belgelerin sunulamaması ve belirli bir adayı tanımlar nitelikte olması nedenleriyle söz konusu ilanın ve bu kapsamda yapılan atamanın hukuka ve hakkaniyet ilkelerine aykırı olduğu değerlendirildiğinden, idareye söz konusu atamanın geri alınması ve hukuka uygun olarak yeniden ilana çıkılması yönünde tavsiyede bulunulması gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
B.İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
15. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi yönetim ilkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; idarenin ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde ilana çıkmadığı, başvuruya konu ilana ilişkin yeterli gerekçeleri sunmadığı ve başvurana verdiği cevaplarda ise hangi sürede hangi mercilere başvurabileceğini göstermediği bu nedenlerle “kanunlara uygunluk”, “kararların gerekçeli olması”, “hesap verilebilirlik”, “şeffaflık” ve “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkelerine uymadığı anlaşılmış olup, idareden bundan böyle bu ilkelere uyması beklenmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
16.6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup Sakarya İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Yukarıda açıklanan gerekçe ve dosya kapsamına göre BAŞVURUNUN KABULÜ ile
Başvuru konusu öğretim görevlisi ilanının hukuka aykırı olması nedeniyle ilan gereğince yapılan atamanın geri alınarak hukuka uygun olarak yeniden ilana çıkılması yönünde SAKARYA UYGULAMALI BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE TAVSİYEDE BULUNULMASINA
6328 sayılı Kanunun 20 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, ilgili idare tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
Kararın BAŞVURANA ve SAKARYA UYGULAMALI BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE tebliğine;
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi