Eğitim fiilen paralı! Okuluna göre istenen bağış tutarı 10-100 bin lira

Yeni öğretim yılı başlarken öğrenci ve veliler okul heyecanı yaşamak yerine masrafları nasıl karşılayacağını düşünüyor. Formadan kırtasiyeye eğitim masrafları için en az 12 bin TL gerekirken şimdi de yasak olmasına rağmen devlet okullarından istenen 10-100 bin TL arasındaki bağışla karşı karşıya.

Eğitimciler ve veliler fahiş fiyat artışları ve bağış sisteminin nitelikli ve eşit eğitim hakkına tehdit oluşturduğunu savundu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Temmuz 2025 verilerine göre, geçtiğimiz yıla kıyasla en yüksek fiyat artışı yüzde 75.54 ile eğitim harcamalarında kaydedildi.

Milli Eğitim Bakanlığı’nın takvimine göre okulöncesi eğitim ile ilkokul 1’inci sınıfa başlayacak öğrenciler için 1-5 Eylül tarihleri arsında uyum eğitimleri düzenlenecek, diğer kademeler içinse ders zili 8 Eylül’de çalacak.

İHTİYAÇLAR CEP YAKIYOR

En ucuz okul çantası 650, beslenme çantası 200, kalem çantası 100 TL. Sadece temel kırtasiye ihtiyaçlarını içeren bir sepet en az 4 bin lira tutuyor. Üniforma zorunluluğu geri geldi, aileler forma için en az 1000 TL ödeyecek. Yeni bir çift ayakkabı en az 1200 TL. Öte yandan okul servislerinde kısa mesafe tarifesi Ankara’da 21 bin 745 TL’ye yükselirken, İstanbul’da yüzde 50 zam talebi kabul edilirse 5 bin 274 TL olacak.

Vatandaş, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken’in “En az 10-12 bin lira gerekiyor” dediği masrafları karşılamaya çalışırken şimdi de önemli bir sorunla karşı karşıya. Kayıtlar devam ederken devlet okullarının “bağış” adı altındaki kayıt ücretleri yeniden gündemde. Okulun kayıt alanı içerisinde olan velilerden 10-20 bin TL; kayıt alanı dışında kalan mahallelerdeki velilerden 100 bin TL’ye kadar bağış isteniyor.

‘ACİL ÖNLEM ŞART’

Veli-Der Başkanı Yılmaz, “Bir kaleme 200 TL denen yerde silginin kaç lira olduğu sorulmaz bile” diyor, masrafların yılda bir olmadığına da dikkat çekiyor. Üstelik araç gereçleri temin etmekle sorunlar bitmiyor. Yılmaz, şöyle konuşuyor:

“Bu sıcakta okullar açılacak. Bahçesinde koşuşturan çocuklarımızın kana kana su içeceği çeşmesi olmayan on binlerce okul var. Parası yoksa kantinden alamadığı suyu ya tuvaletten ya da arkadaşının suluğundan içmesi normalleştirilmiş. Çocuk, ailesi yoksulsa sağlıklı besine de erişemiyor.”

ÜCRETSİZ BESLENME ŞART

Velilerin çoğunun asgari ücret civarında maaşlar aldığını, okul terklerinin arttığını hatırlatan Yılmaz, ücretsiz bir öğün yemek ve su verilmesini, kırtasiye ürünlerinde KDV’nin kalkmasını talep ederken “Eşit ve nitelikli eğitimin devletin topluma karşı sorumluluğu olduğu unutulmamalı” diyor.

Eğitim-Sen Genel Sekreteri Zülküf Güneş de bakanlığı acilen önlem almaya; kırtasiye, ulaşım, yemek ve barınma desteği vermeye çağırırken şunları söylüyor:

“Devlet okulları ve ders kitapları kâğıt üzerinde ücretsiz görünse de, eğitimin gerçek maliyeti velilerin sırtında. Bağış adı altında toplanan zorunlu katkılar, teknoloji ve sosyal etkinlik giderleri bütçeleri zorlamakta. Öğretmen açığı, kalabalık sınıflar gibi yapısal sorunlar, velileri özel kurslara yöneltmekte; yardımcı kaynak kitaplarını zorunlu hale getirmekte. Bu da eğitimin fiilen paralı hale gelmesi demek.

Elif Özge YALÇIN