Anayasa Mahkemesi kariyer öğretmenlik sınavını iptal edemez

Anayasa Mahkemesi 13 Temmuz 2023 tarihi itibariyle 7354 sayılı Kanunun "Öğretmenlik Meslek Kanunu"nun bazı maddelerinin iptal istemini görüşecek. CHP'nin açtığı davada geçen hafta sendikalar sözlü açıklamalarda bulunmuştu.

CHP'nin açtığı davada, mesleğin aday öğretmenlik döneminden sonra "öğretmen", "uzman öğretmen" ve "başöğretmen" olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılması, aday öğretmenlik ve aday öğretmenliğe atama usullerine ilişkin düzenlemeler ile bunun yönetmelikle belirlenmesine ilişkin hükümler yer alıyor. CHP söz konusu düzenlemelerin yönetmeliğe bırakılmasının Anayasa'ya aykırı olduğunu iddia eden bir dilekçe ile dava açmıştı.

- Kariyer öğretmenlik sınavı iptal edilemez, çünkü

Dava dilekçesinde kanunda yer alan yazılı sınavın iptali talebi yer almıyor.

Sendikalar, CHP'nin Öğretmenlik Meslek Kanunu’ndaki sınav şartının kaldırılması için bir başvuru yapmamış olmasına da tepki gösterdi.

Eğitim-Bir-Sen Genel Sekreteri Talat Yavuz, yaptığı sözlü açıklamada, "CHP, açmış olduğu bu davada, öğretmenlerin beklentileri ve talepleri, mesleki tecrübenin yazılı sınavla ölçülemeyeceğinden hareketle sınavsız bir kariyer basamakları sürecinin hayata geçirilmesi olmasına rağmen, yazılı sınav şartının iptalini istememiştir" demişti.

7354 sayılı Kanunun "Öğretmenlik Meslek Kanunu"nun tartışma yaratan maddesi şu şekilde:

"Madde 6 - (1) Aday öğretmenlik dahil öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunanlardan;

a) Mesleki gelişime yönelik 180 saatten az olmamak üzere düzenlenen Uzman Öğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olan,

b) Mesleki gelişim alanlarında uzman öğretmenlik için öngörülen asgari çalışmaları tamamlamış olan,

c) Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan,

öğretmenler uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı sınava başvuruda bulunabilir. Uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı sınavda 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılır. Yazılı sınavda başarılı olanlara uzman öğretmen sertifikası düzenlenir.

(2) Uzman öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunan ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan uzman öğretmenlerden mesleki gelişime yönelik 240 saatten az olmamak üzere düzenlenen Başöğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olan ve mesleki gelişim alanlarında başöğretmenlik için öngörülen çalışmaları tamamlayanlar başöğretmen unvanı için yapılan yazılı sınava başvuruda bulunabilir. Yazılı sınavda 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılır. Yazılı sınavda başarılı olanlara başöğretmen sertifikası düzenlenir.

(3) Yüksek lisans eğitimini tamamlayanlar uzman öğretmen unvanı için öngörülen, doktora eğitimini tamamlayanlar ise başöğretmen unvanı için öngörülen yazılı sınavdan muaf tutulur.

(4) Eğitim kurumu yöneticiliği ve sözleşmeli öğretmenlikte geçen süreler öğretmenlik süresinin hesabında dikkate alınır.

(5) Öğretmen unvanından, bu göreve atanmanın atamaya yetkili amir tarafından onaylandığı tarihten, uzman öğretmen veya başöğretmen unvanından ise uzman öğretmen/başöğretmen sertifikasının düzenlendiği tarihten itibaren yararlanılır. Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanını kazandıktan sonra alan değiştiren ya da ilgili düzenlemelerle alanı kaldırılan veya alanının adı değiştirilen öğretmenler kazandıkları unvanları kullanmaya devam eder.

(6) Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı alanlara her unvan için ayrı ayrı olmak üzere bir derece verilir.

(7) Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanlar, cezaları özlük dosyasından silindikten sonra uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı için başvuruda bulunabilir.

(8) Öğretmenlik mesleği kariyer basamaklarında ilerlemeye ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir."

CHP'nin kanunun 6. maddesinin birinci fıkrasında yer alan yazılı sınav şartının iptalini istemediği belirtiliyor. Öğretmenlerin beklentileri ve talepleri, mesleki tecrübenin yazılı sınavla ölçülemeyeceğinden hareketle sınavsız bir kariyer basamakları sürecinin hayata geçirilmesinden oluşuyor.

Anayasa Mahkemesinin kariyer öğretmenlik kararı

Anayasa Mahkemesinin 13 Temmuz 2023 tarihli kararında kariyer öğretmenlik sınavının iptaline dair bir karar verilmemiştir. Aşağıda yer verilen kararda da görüleceği üzere sadece bazı hususların yönetmeliğe bırakılması iptal edilmiştir.

İptal edilenler arasında, aday öğretmenlerin Adaylık Değerlendirme Komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucu mesleğe atanması, Aday Öğretmen Yetiştirme Programı'na mazeretsiz olarak katılmayanlar ile bu program sonunda Adaylık Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmede başarısız olanların atanamayacağına ilişkin hükümler yer aldı.

Öğretmenlerin adaylık sürecinde yetiştirilmelerine esas Aday Öğretmen Yetiştirme Programı ve Adaylık Değerlendirme Komisyonunun oluşumu ile aday öğretmenlik sürecine ilişkin diğer usul ve esasların yönetmelikle düzenlenmesi ile öğretmenlik mesleği kariyer basamaklarında ilerlemeye ilişkin usul ve esasların yönetmelikle düzenlenmesine ilişkin hükümler de iptal edildi.

Yüksek Mahkeme ayrıca, Kanun'un 6. maddesinin 1 numaralı fıkrasının b bendinde yer alan uzman öğretmenlere yönelik "mesleki gelişim alanlarında uzman öğretmenlik için öngörülen asgari çalışmaları tamamlamış olan" ifadesi ile aynı Kanun'un 6. maddesinin 2 numaralı fıkrasında yer alan başöğretmenlere yönelik "ve mesleki gelişim alanlarında başöğretmenlik için öngörülen çalışmaları tamamlayanlar" ibaresinin iptaline karar verdi.

Anayasa Mahkemesinin aldığı kararların gerekçesi daha sonra yazılacak.