Kira ilişkilerinde en çok tartışılan konulardan biri, hangi masrafın kime ait olduğudur. Birçok kiracı, evin kullanımını ilgilendirmeyen ve büyük onarım niteliğindeki bazı giderleri kendi sorumluluğu sanarak cebinden karşılıyor.

Ancak Türk Borçlar Kanunu’na (TBK) göre bu tür masraflar ev sahibine aittir. Dolayısıyla kiracının yaptığı ödeme “zorunlu harcama” sayılır ve ev sahibinden geri istenebilir. Uzmanlar, bu durumun hem kiracı hem ev sahibi tarafından doğru bilinmesi gerektiğini vurguluyor.

EV SAHİBİNİN SORUMLULUĞUNDAKİ MASRAFLAR

TBK’ye göre ev sahibinin temel görevi, kiralananı “kullanıma elverişli” durumda bulundurmaktır. Bu kapsamda:

• Tesisat arızaları
• Kombi veya kalorifer kazanı değişimi
• Çatı ve dış cephe onarımları
• Asansörün kapsamlı bakımları
• Yıllanmış elektrik veya su tesisatının yenilenmesi

gibi yüksek maliyetli ve yapısal işlemler ev sahibinin sorumluluğundadır.

KİRACI ZORUNLU MASRAFLARI KARŞILARSA

Uygulamada bazı ev sahipleri tadilatı geciktirebiliyor veya masrafı karşılamayı reddedebiliyor. Bu durumda kiracı, yaşam güvenliği veya evin kullanılabilirliği için zorunlu bir gider yapmak zorunda kalırsa, ödediği tutarı ev sahibinden talep edebilir. TBK uyarınca bu giderler “zorunlu harcama” olarak kabul edilir ve kiracının yaptığı ödeme hukuken iade edilmelidir.

YARGITAY KARARLARI ÖRNEK TEŞKİL EDİYOR

Yargıtay kararlarında şu hususlara dikkat çekiliyor:

• Kiralananın ayıbı giderilmeden ev sahibinin sorumluluktan kaçamayacağı
• Kiracının kendi bütçesiyle yaptığı zorunlu tamiratın bedelinin ev sahibi tarafından ödenmesi gerektiği
• Kiracının bu tutarı kira bedelinden mahsup etme hakkının bulunduğu

Örnek durumlar arasında; çatının akması nedeniyle kiracının ustaya ödeme yapması, elektrik tesisatının tamamen yenilenmesi, kombinin bozulması ve binanın zorunlu güvenlik veya kullanım onarımının ertelenmesi yer alıyor. Bu masraflar ev sahibinin yükümlülüğünde olduğu için, kiracı tarafından ödenirse geri ödeme zorunluluğu doğuyor.

KİRACILARIN HAKLARINI BİLMESİ ÖNEMLİ

Kira ilişkilerinde kanun, kiracıyı koruyacak açık hükümler içeriyor. Kiracı, ev sahibinin yapması gereken bir masrafı kendi cebinden karşılarsa, ödediği tutarı iade alma hakkına sahiptir. Uzmanlar, kiracıların ödeme yaptıklarında fatura ve makbuzları saklamalarını ve gerekiyorsa noter aracılığıyla ihtar çekmelerini öneriyor.

Kısacası, ev sahibi kendi sorumluluğundaki onarım masrafını kiracıya yükleyemez. Kiracı zorunlu gideri karşıladıysa, ev sahibi bunu geri ödemek zorundadır.