Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Konseyi, 2014 yılında Ukrayna üzerinde düşürülen Malezya Havayolları’na ait MH17 sefer sayılı uçağın vurulmasından Rusya’nın sorumlu olduğunu karara bağladı. Karar, 298 kişinin hayatını kaybettiği trajedi sonrası mağdur ailelerin tazminat alma ihtimalini gündeme taşıdı.

HOLLANDA VE AVUSTRALYA’NIN BAŞVURUSU SONUÇ VERDİ

Hollanda ve Avustralya tarafından 2022 yılında Montreal merkezli ICAO’ya yapılan başvuru sonucunda açıklanan kararda, Rusya’nın sivil uçaklara karşı silah kullanılmasını yasaklayan Chicago Sözleşmesi’ni ihlal ettiği belirtildi.

Uçağın, 17 Temmuz 2014 tarihinde Amsterdam’dan Kuala Lumpur’a giderken, Ukrayna’daki Rusya yanlısı ayrılıkçılar tarafından kullanılan Rus yapımı Buk hava savunma sistemiyle vurulduğu, 2016 yılında Hollanda öncülüğünde yürütülen uluslararası bir soruşturmada tespit edilmişti. Rusya ise bugüne kadar olayla ilgisi olduğunu reddetmeyi sürdürüyordu.

ULUSLARARASI HUKUKTA YENİ BİR ADIM

Karar, 193 ülkeyi temsil eden ICAO Konseyi’nin ilk kez iki ülke arasındaki bir anlaşmazlıkta sorumluluk kararı alması açısından da bir ilke imza attı.

Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, kararın ardından yaptığı açıklamada, "ICAO Konseyi, önümüzdeki haftalarda tazminat konusunu ele alacak. Hollanda ve Avustralya olarak Rusya’nın bizimle müzakerelere başlamasını ve bu sürecin şeffaf ve takvime bağlı şekilde yürütülmesini talep ediyoruz" dedi.

Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong ise Rusya’ya seslenerek, “Bu vahim eylemin sorumluluğunu artık üstlenin. Uluslararası hukukun gerektirdiği gibi tazminat ödemeye hazır olun” ifadelerini kullandı.

TAZMİNAT SÜRECİ BAŞLAYABİLİR

Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden uluslararası hukuk uzmanı Prof. Don Rothwell, konseyin gerekçeli kararını henüz yayımlamadığını ancak önümüzdeki süreçte “reparasyon” (tazminat) sürecine geçilebileceğini belirtti. Rothwell, "Rusya’nın uluslararası hukuku ihlal etmesi nedeniyle zararları karşılaması ICAO tarafından önerilebilir. Bunu zamanla göreceğiz" dedi.

Rusya’nın Lahey merkezli Uluslararası Adalet Divanı’nın yetkisini tanımaması nedeniyle dava bu mahkemeye taşınamamıştı. Bu nedenle karar, ICAO gibi uluslararası platformların inisiyatifiyle alınabiliyor.

KARAR