Yeni düzenlemede, çocuk suçlulara ceza artırımı yerine rehabilitasyon ve toplumsal destek mekanizmalarının güçlendirilmesi, çocukları kullanan çetelere yaptırımların ağırlaştırılması öngörülüyor.

Ancak adam öldürme suçlarında 15-18 yaş grubu için ceza üst sınırının artırılması gündemde.

Türk Ceza Yasası ve Medeni Kanun'a göre Türkiye'de 18 yaş altı kişiler çocuk olarak tanımlanıyor ve ceza infaz sistemi de buna göre düzenleniyor.

Ancak 14 yaşındaki Mattia Ahmet Minguzzi, 22 yaşındaki Hakan Çakır, 15 yaşındaki Fatih Acacı'nın 18 yaş altı çocuklar tarafından öldürülmesi, Türkiye'de suça sürüklenen çocuklara ilişkin yeni yasal düzenlemeyi gündeme taşıdı.

Büyük tepki çeken bu cinayetlerin ardından, Adalet Bakanlığı yeni yasal düzenleme için harekete geçti.

11. Yargı paketi içinde yer alması beklenen düzenlemeye son biçimini ise AK Parti Meclis grubu verecek.

AK Parti'nin hukukçu kurmaylarını üzerinde çalıştığı ve önümüzdeki haftalarda TBMM Başkanlığı'na sunulması planlanan düzenlemenin ayrıntıları da netleşmeye başladı.

'Ceza artırımı çözüm değil'

Parti kaynaklarına göre, düzenlemenin amacı çocuk suçluluğunun artışına cezai önlemlerle değil, sosyal destek ve eğitim politikalarıyla karşılık vermek.

BBC Türkçe'ye konuşan bir AK Parti yöneticisi, yasa teklifine yaklaşımlarını şöyle anlattı:

"Cezaevindeki insan sayısını artırmak değil, suçun yeniden işlenmemesi için önlem almak istiyoruz.

"Ceza vermek tek başına çözüm değil: Önemli olan o çocukların yeniden topluma kazandırılması. Bu çocukların çoğu, parçalanmış ailelerden geliyor, belki akran zorbalığına uğramışlar.

"Yapacağımız düzenleme çocukların gelişimine katkı sağlamalı, suça sürüklenme ortamını minimize etmeli. Onun için öncelikle ıslah edici önlemlerin, idari mekanizmayla çözümün devreye sokulacağı yöntemleri önceleyeceğiz."

Çocuklara değil, çetelere verilen cezalar artırılacak

Suça sürüklenen çocuklarla ilgili Türk Ceza Yasası'nın yaş küçüklüğü başlıklı 31. maddesinde değişikliğe gidilmesi planlanıyor.

Yeni düzenlemeyle ilgili farklı seçenekler değerlendirilse de AK Parti grubunda ağırlıklı görüş "ceza artırımı" yerine rehabilitasyon, topluma kazandırma, eğitim gibi önleyici düzenlemelerin artırılması ve sıkılaştırılması yönünde.

Yapılan çalışmada, özellikle çeteler tarafından kullanılan çocuklara ceza vermek yerine, çetelere örgütlü suç kapsamında verilen cezanın iki katına çıkarılarak uygulanması öngörülüyor.

İlk kez suç işleyen çocuklar rehabilitasyona tabi tutulacak, psikolojik ve sosyal destek programlarına yönlendirilecek.

Ayrıca suça ilk kez karışan çocuklar için izleme sistemi geliştirilecek.

Adam öldürme suçunda ceza üst sınırı artırılacak

Buna karşın bazı yaş gruplarına dönük ceza üst sınırının yükseltilmesi de gündemde.

Türk Ceza Kanunu'nda suç işleyen çocuklar üç yaş aralığına göre değerlendiriliyor. 0-12 yaş arasındaki çocukların cezai sorumluluğu olmadığı için haklarında herhangi bir kovuşturma yapılamıyor, sadece çocuklara özgü güvenlik önlemi alınabiliyor.

Yeni düzenlemede bu hükmün aynen korunması planlanıyor.

12-15 yaş arasındaki çocuklara, ağırlaştırılmış müebbet cezası gerektiren suçlarda 12 yıldan 15 yıla kadar; müebbet hapis cezası gerektiren suçlarda 9 yıldan 11 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor.

15-18 yaş grubunda ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası gerektiren suçlarda 18 yıldan 24 yıla, müebbet hapis cezası gerektiren suçlarda ise 12 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor.

Yeni yapılacak düzenlemede, cezai ehliyeti olduğuna karar verilen yaş grupları için ceza üst sınırının artırılması seçeneği üzerinde duruluyor. Bu çerçevede, 15-18 yaş grubu için ceza üst sınırının artırılması suçunun adam öldürme suçu ile sınırlandırılması görüşü ağırlık kazandı.

Bu durumda öldürme suçu nedeniyle ağırlaştırılmış müebbet cezası alanlarda ceza üst sınırının 27 yıl, müebbet hapis için verilen ceza üst sınırı da 18 yıla çıkarılması öngörülüyor.

Ayrıca suçun işleniş biçimi veya çocuğun sabıka kaydına göre, ceza indirimi yapılmaması ve cezaların kapalı cezaevinde infaz edilmesi seçeneği üzerinde de duruluyor.

Ailelerin sorumluluğu artırılacak

Yasa teklifi taslağı, ailelerin sorumluluğunun da artırılmasını öngörüyor.

Çocuk ilk suç işlediğinde ailelerle iletişime geçilmesi, rehabilitasyon ve psikolojik destek için işbirliğinin sağlanması hedefleniyor.

Ancak çocuklarına karşı kötü muamelede bulunan ebeveynlere dönük cezai yaptırımların artırılması da planlanıyor.

Bu çerçevede çocuğun güvenliğini tehlikeye atan anne veya babaya altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilmesi seçeneği üzerinde duruluyor.

Ayşe SAYIN