Güvenli olmayan sağlık hizmeti, dünya çapında milyonlarca hastayı etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunu ve her 10 hastadan birinden fazlasını etkiliyor. Son tahminler, güvenli olmayan bakımın (hasta güvenliğinin sağlanamadığı durumları içerir), dünya çapında her yıl 3 milyondan fazla ölüme neden olduğunu ve güvenli olmayan bakımdan kaynaklanan tüm zararların yaklaşık yarısının önlenebilir olduğunu gösteriyor. Ülkemizde kullanılan Ulusal Güvenlik Raporlama Sistemi verilerine göre, 2016 yılında gerçekleşen toplam hata bildirimi sayısının 74 bin 380 ve 2017 yılında 101 bin 841.

Güvenli olmayan sağlık hizmeti nedeniyle hastaya verilen zararın sağlık sistemlerinde geri dönüşü olmayan itibar kaybına da yol açtığını söyleyen CHP Milletvekili Prof. Dr. Kayıhan Pala, Sağlık Bakanlığı’na hasta güvenliğinin sağlanması çağrısı yaptı.

ÖLÜM VE SAKATLIK NEDENİ

17 Eylül Dünya Hasta Güvenliği Günü. Hasta güvenliği, “sağlık hizmetlerinde riskleri sürekli ve sürdürülebilir bir şekilde azaltan, önlenebilir zararların oluşumunu azaltan, hata olasılığını düşüren ve zarar oluştuğunda etkisini azaltan işlemler, süreçler, davranışlar, kültürler, teknolojiler ve ortamlar yaratan organize faaliyetler çerçevesi” olarak tanımlanıyor. Güvenli olmayan sağlık hizmeti, dünya çapında milyonlarca hastayı etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunu.

Güvenli olmayan bakım nedeniyle hastaya verilen zarar, dünya çapında ölüm ve sakatlığın önde gelen nedenlerinden biri. Bu zararların çoğu aslında önlenebilir. İlaçlar ve tedavi seçeneklerinden kaynaklanan zarar, tıbbi bakımdaki genel önlenebilir zararın ise yaklaşık yüzde 50’sini oluşturduğu belirtiliyor. Sağlık Bakanlığı tarafından güvensiz sağlık hizmetlerinin etkisine ilişkin kapsamlı ve güncel bir veri yayınlanmaması ise dikkat çekti.

YOĞUNLUK ETKİLİYOR

Bu yılkı Dünya Hasta Güvenliği Günü’nün temasının “Her yeni doğan ve her çocuk için güvenli bakım” olduğunu anımsatan CHP’li Pala, Türkiye’deki hasta güvenliği politikalarına dikkat çekti. Pala, çocuk hasta güvenliği açısından Türkiye’nin hâlen Avrupa’nın çok gerisinde olduğuna dikkat çekerek “Türkiye’de bebek ölüm hızı DSÖ istatistiklerine göre 2023 yılında binde 9,1 ile ne yazık ki çok yüksek. Benzer şekilde binde 4,9 olan yenidoğan ölüm hızı da binde 4,1’lik DSÖ Avrupa ortalamasının üzerinde" dedi.

Erişkinlerde olduğu gibi, çocuk acil servisleri ve polikliniklerinde de çok yüksek bir yoğunluk yaşandığını söyleyen Pala, bazı servislerde randevu sürelerinin 5 dakikaya kadar indiğini, bunun da hekimlerin etkili ve güvenli bir sağlık hizmeti sunmasını olanaksız hale getirdiğini vurguladı. “DSÖ, yayınladığı hedef listesinde çocukların hasta güvenliğini artırmak için ilk basamağın çocuk–aile–hekim arasındaki ilişkinin güçlendirilmesi olduğunu açıklamıştır. Türkiye’deki sağlık sistemi, hekimlerin çoğu zaman ailelerin şikâyetlerini ayrıntılı olarak dinlemesine bile olanak tanımıyor” diyen Pala, bazı bilimsel çalışmalarda her 8 çocuktan 1’ine ilaç yazımında hata yapıldığının tespit edildiğini, bu durumun sağlık hizmeti kalitesi açısından kabul edilemez bir hasta güvenliği sorunu olduğunu söyledi. Prof. Dr. Pala, Türkiye’de hasta güvenliği konusunda şeffaflığın olmadığını, Bakanlığın topladığı verileri güncel ve sistematik olarak yayınlamadığını vurguladı.

BİRGÜN