Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM), yabancı bir gazetede "Türkiye, 'sıfır atık' bir ülke olacağını söyledi. Bunun yerine Avrupa'nın çöplüğü haline geldi" başlığıyla yayımlanan haberin, kasıtlı manipülasyon ve propaganda içerdiğini bildirdi. DMM'nin sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, İngiltere merkezli "The Guardian" gazetesinde yer alan "Türkiye, 'sıfır atık' bir ülke olacağını söyledi. Bunun yerine Avrupa'nın çöplüğü haline geldi" başlıklı haberin algı amaçlı manipülasyon içerdiğinin tespit edildiği belirtildi.
Türkiye'nin Geri Dönüşüm Politikaları ve Sıfır Atık Hareketi
Haberde, Türkiye'nin "Sıfır Atık" projesinin ardından, yurt dışından çok fazla plastik atık aldığı, ithal edilen çoğu plastik malzemenin geri dönüştürülememesi ve geri dönüşümün kontrol altında olmaması nedeniyle büyük bir çevresel kriz yaşandığının iddia edildiği aktarılan açıklamada, "Türkiye'nin geri dönüştürülebilir atıklarla ilgili mevzuatı ve Sıfır Atık Hareketi'nin kazanımları ile uluslararası alandaki ödülleri, bahse konu haberdeki kasıtlı manipülasyon ve propagandayı ortaya koymaktadır." denildi.
Adana'da Çöp İddiaları ve Geri Dönüşümün Önemi
İlgili haberde, "Adana'daki verimli toprakların çöp yığınına dönüştüğü, plastik atıkların geri dönüşüme uygun olmayan şekillerde yakıldığı"nın ileri sürüldüğü bildirilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
- Türkiye, ekonomik getirisi, geri dönüşüm sektörü ve ham madde temini açısından önem arz eden plastik ithalatı yapmaktadır.
- Türkiye'de geri dönüşüm tesisleri, yeterli yerli ham maddeye ulaşmakta zorlandıkları için ithal edilen plastik atıkları işlemektedirler. Bu, üretim süreçlerinin devamlılığı için önemlidir.
- İthal edilen plastik atıkların geri dönüştürülmesiyle elde edilen ham maddeler, çeşitli ürünlerin üretiminde kullanılmakta ve bu ürünler yurt dışına ihraç edilmektedir. Bu süreç, Türkiye'nin dış ticaret dengesine olumlu katkı sağlamaktadır.
- Geri dönüşüm sektörü, ithal edilen atıkların işlenmesiyle istihdam olanakları sunmaktadır. Bu, özellikle geri dönüşüm tesislerinde ve ilgili lojistik sektörlerinde iş imkanları yaratmaktadır.
Türkiye'nin İthalat Politikaları ve Sıkı Denetimler
Açıklamada, Türkiye'nin, sadece temiz ve geri dönüşüm verimi yüksek plastik atıkların ithalatına izin verdiği belirtilerek, karışık atıkların ithalatının mümkün olmadığı, ithal edilecek geri dönüştürülebilir atıkta yüzde 1'den fazla yabancı malzeme bulunmaması gerektiği ifade edildi.
Sıfır Atık Projesinin Başarıları ve Uluslararası Ödüller
Ortaya atılan iddialarla birlikte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın isminin ve Sıfır Atık Hareketi'nin de zikredildiği, projenin ilgisiz bir şekilde hedef alındığının tespit edildiği belirtilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
2018 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) 'Sıfır Atık, Sıfır Açlık' ödülünü almıştır.
2021'de Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından 'UNDP Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Ödülü' ve Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı (UN-Habitat) tarafından 'Waste Wise Cities Global Champion Ödülü'ne değer görülen proje, 2022'de 'Akdeniz Parlamenterler Asamblesi Ödülü' (PAW Awards) ve Dünya Bankası tarafından takdim edilen 'İklim ve Kalkınma Liderliği Ödülü'nü almıştır.
Açıklamada, BM Genel Kurulu'nda 14 Aralık 2022'de Türkiye'nin ana sunucusu, 105 ülkenin de ortak sunucu olduğu "sıfır atık" kararının oylamayla kabul edildiği ve 30 Mart'ın "Uluslararası Sıfır Atık Günü" ilan edildiği anımsatılarak, 30 Mart 2023'te BM'nin New York'taki Genel Kurul Salonu'nda ilk kez kutlanan "Uluslararası Sıfır Atık Günü"nde BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in, "BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu" kurulacağını ifade ettiği hatırlatıldı.
Sıfır Atık Hareketinin Ekonomiye Katkıları
Açıklamada, Sıfır Atık projesiyle ilgili şu bilgilere yer verildi:
- Sıfır Atık Hareketi kapsamında Eylül 2024 verilerine göre, 29,3 milyon ton kağıt-karton, 7,8 milyon ton plastik, 2,9 milyon ton cam, 3,7 milyon ton metal, 16,2 milyon ton organik ve diğer geri dönüştürülebilir atıklar olmak üzere toplam 59,9 milyon ton geri dönüştürülebilir atık ekonomiye kazandırılmıştır.
- Projenin uygulanmasıyla 498 milyon ağaç kesilmekten kurtarılırken, 819 milyon metreküp su tasarrufu sağlanmış, 127 milyon varil petrolden tasarruf edilirken, 5,9 milyon ton sera gazı salımı önlenmiştir.
- Öte yandan, 2,6 milyar kilovatsaat enerji tasarrufu sağlanmasının yanı sıra 104 milyon metreküp depolama alanından tasarruf edilmiş ve geri dönüşümle 185 milyar lira ekonomiye geri kazandırılmıştır.
Böylesine faydalı bir projenin 'çevre hassasiyeti' algısıyla hedef alınması, kasıtlı manipülasyon ve propaganda kampanyasını ortaya koymaktadır.