Türkiye, ihracat ürünlerinde tespit edilen yüksek düzeydeki pestisit (zirai ilaç) ve aflatoksin (küf hastalığı) kalıntıları nedeniyle Avrupa Birliği (AB) tarafından en çok uyarı alan ülke konumuna geldi. AB’nin Hızlı Gıda ve Yem Uyarı Sistemi (RASFF) verilerine göre, Türkiye, 2025’in ilk dokuz ayında 384 bildirimle listenin zirvesine otururken, onu 223 bildirimle Çin takip etti.

EN ÇOK SORUN MEYVE VE SEBZELERDE

Nefes Gazetesi'nin haberine göre, Türkiye’den AB’ye ihraç edilen ürünlerde en çok ihlal tespit edilen kategori 169 bildirimle meyve ve sebze grubu oldu. Bunu; kuruyemiş, çekirdek ve tohumlar (89 bildirim) ile baharatlar ve otlar (30 bildirim) izledi.

•     Kuru İncir: Aflatoksin ve okratoksin A nedeniyle 70’ten fazla bildirimle listenin zirvesine oturdu.
•     Biber: Çeşitli pestisit kalıntıları sebebiyle 20’den fazla bildirim aldı.
•     Diğer Ürünler: Üzüm yaprağı, armut, kayısı, domates ve nar da riskli ürünler arasında yer aldı.

Türkiye menşeli ürünlerle ilgili en çok bildirimi yapan ülkeler ise sırasıyla Almanya (99 bildirim), Bulgaristan (49) ve İtalya (48) oldu.

UZMANLARDAN İÇ PAZAR VE DENETİM UYARISI

Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Baki Remzi Suiçmez, bu durumun iç piyasa için büyük bir endişe kaynağı olduğunu vurguladı. Suiçmez, üretilen sebze ve meyvenin yüzde 85’inin iç pazarda tüketildiğini belirterek, sağlığı tehdit eden bu ürünlerin tezgâha gelmeden tespit edilmesi gerektiğini söyledi.

Suiçmez, denetim sisteminde köklü bir değişikliğe gidilmesi çağrısında bulunarak, şunları talep etti:

“Denetim tarlada başlamalıdır. Kalıntı laboratuvarları kurulmalı, hallerde ve zincir marketlerde tüketiciye ulaşmadan analiz edilmelidir. Geç yapılan denetim denetim değildir.”

Suiçmez ayrıca, gıdada taklit ve tağşiş yapan firmalar gibi, geri dönen ürünlere sebep olan aşırı ilaç kullanan firmaların isimlerinin de kamuoyuna açıklanması (ifşa edilmesi) gerektiğini belirtti. Sorunun temelinde yasaklı, kaçak ve ruhsatlı ilaçların yanlış kullanımının yattığı kaydedildi.