İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun 19 Mart’ta gözaltına alınıp tutuklanmasıyla başlayan finansal sarsıntının etkileri nisan ayı ödemeler dengesi verilerinde de kendini gösterdi. Türkiye’nin cari işlemler hesabı nisanda 7 milyar 864 milyon dolar açık verdi. Beklentiler 7.5 milyar dolar seviyesinde açık verilmesi yönündeydi. Nisanda 7.86 milyar dolarlık açık Şubat 2023’ten bu yana kaydedilen en yüksek cari açık olurken yine 19 Mart sonrası hızlanan portföy çıkışları dikkat çekti. 19 Mart sonrası Merkez Bankası’nın döviz satışlarının etkisiyle nisanda 24 milyar 988 milyon dolar rezerv kaybı yaşandı. Uzmanlar bu gerilemenin tarihin en sert düşüşlerinden biri olduğunu belirtti.
Seyahat gelirleri 3.1 milyar dolar
Merkez Bankası verilerine göre nisanda altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı 1 milyar 938 milyon dolar açık verdi. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 9 milyar 891 milyon dolar olurken geçen yıl nisanda dış ticaret açığı 7 milyar 695 milyon dolar seviyesindeydi.
Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler nisanda 3 milyar 903 milyon dolar olurken, bu kalem altında taşımacılık hizmetleri ve seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler sırasıyla 1.6 milyar dolar ve 3.1 milyar dolar gerçekleşti. Nisan ayında doğrudan yatırımlar kaynaklı net çıkışlar 268 milyon dolar kaydedildi. Yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’ye toplam doğrudan yatırımları 408 milyon dolar, yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımları 676 milyon dolar arttı. Gayrimenkul yatırımları incelendiğinde, yurt içi yerleşiklerin yurt dışında 232 milyon dolar gayrimenkul alımı ve yurt dışı yerleşiklerin ise Türkiye’de 140 milyon doları net gayrimenkul alımı yaptığı görüldü.
Yabancıdan tahvilde 6.43 milyar dolar satış
Verilere göre yabancı yatırımcılar hisse senedi piyasasında 147 milyon dolar ve DİBS piyasasında 6.43 milyar dolar net satış yaptı nisanda. Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak; yurt dışı yerleşiklerin bankalar, Genel Hükümet ve diğer sektör ihraçlarında sırasıyla 578 milyon dolar, 2 milyar 139 milyon dolar ve 17 milyon dolar net satış yaptı. Yurt dışından kredi kullanımlarında bu ay bankalar 10.83 milyar dolar geri ödeme gerçekleştirmişken, genel hükümet ve diğer sektörler sırasıyla 3 milyon dolar ve 625 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi.
Yabancı para mevduata yönelim
Mevduat tarafında da nisanda yabancı paraya yönelme yaşandı. Yurtdışı bankalar TL mevduatta 327 milyon dolar çıkış yaparken yabancı para cinsi mevduatları 861 milyon dolar arttı. Böylece nette yabancı para mevduatta toplam 534 milyon dolar artış gerçekleşti.
Resmi rezervlerde bu ay 24 milyar 988 milyon dolar net azalış yaşandı. Bu düşüş tarihi en yüksek rezerv kaybı olarak nitelendirildi. Nisanda net hata noksan kaleminden 230 milyon dolarlık giriş yaşanırken ilk dört ayda bu kalemden 6.6 milyar dolar, yıllıklandırılmış olarak ise 11.79 milyar dolar çıkış gerçekleşti.
12 aylık cari açık 15.8 milyar dolar
Yıllıklandırılmış verilere göre, nisanda cari açık yaklaşık 15.8 milyar dolara yükseldi geçen yıl aynı dönemde 12.8 milyar dolar seviyesinde bulunuyordu. Yıllıklandırılmış dış ticaret dengesi açığı 60.4 milyar dolara çıktı, geçen yıl 58.17 milyar dolar idi. Nisanda yıllıklandırılmış cari açığın finansmanına net doğrudan yatırımlar 4.3 milyar dolar, net portföy yatırımları 0.8 milyar dolar, krediler 25 milyar dolar ve ticari krediler 3.8 milyar dolar katkı verirken; net efektif ve mevduatlar 17.1 milyar dolar negatif yönlü etki etti. Merkez Bankası döviz cinsinden net rezerv azalışı 10.9 milyar doları oldu. Yılın ilk dört ayında cari denge 20.3 milyar dolar açık verirken aynı dönemde dış ticaret açığı 25.77 milyar dolar hesaplandı. Bu dönemde Merkez Bankası rezervleri 36 milyar 583 milyon dolar azaldı bu miktarın 25 milyar doları sadece nisanda kaybedilen rezervlerden kaynaklandı.
EKONOMİM