Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu’nun (KESK) araştırmasında kamu emekçilerinin en temel sorunu “geçinememe, hayat pahalılığı” çıktı. İkinci sırada anti-demokratik politikalar, üçüncü sırada da liyakatsiz idareciler var. Kamu emekçileri devam edecen toplu sözleşme görüşmelerinden de olumlu bir sonuç beklemiyor. Araştırmaya katılanların yüzde 99’u hak kayıplarının devam edeceğini vurguladı.   

KESK, “2026-2027 Toplu İş Sözleşmesi Sürecine Giderken Mevcut Durum ve Beklentiler Araştırması”nın sonuçlarını yayınladı. Araştırmada ortaya çıkan tablo özetle şöyle:

. Araştırmaya Türkiye’nin dört bir yanından 4 bin 778 kamu emekçisi katıldı. Katılımcıların yüzde 65’i 15 bin lira ile 30 bin lira arasında kira ödüyor. 30 bin liranın üzerinde kira ödeyenlerin oranı yüzde 5.
Kira zorluyor.

. Kamu emekçilerinin ortalama kiraları İstanbul’da 24 bin 174 lira, İzmir’de 21 bin 470 lira, Ankara’da 20 bin 147 lira. En düşük kira ortalaması 12 bin 100 lira ile Mardin’de. 

.  3 büyük kentten, İstanbul’da 10 bin TL’nin altında kiralık ev yok. Kiraların büyük bir bölümü 20 bin lira ile 25 bin lira arasında. Ankara’da ev kiralarının yüzde 84’ü, İzmir’de ise yüzde 86’sı 15 bin lira ve üzerinde.

. Katılımcıların yüzde 57’si evin geçimini iki ya da daha fazla kişinin sağladığını belirtirken, yüzde 43’ü tek başına geçim yükünü üstlendiğini ifade etti. 

. Katılımcıların yüzde 23’ü hem “tek başına geçimini sağlıyor” hem de “kiracı” olduğunu belirtti. Bunların içerisinde yüzde 62 oranında 15 bin lira ile 30 bin lira arasında kira ödeyenler var. 

. “Geçmiş dönemde yapılan 7 toplu sözleşme sürecinden kamu emekçilerinin ve emeklilerinin kazançlı çıktığını düşünüyor musunuz” sorusuna katılımcılardan yüzde 95’in üzerinde “hayır” yanıtı geldi. 

. Geçen toplu sözleşmelerden neden kazançlı çıkılamadığı konusunda ise katılımcıların yüzde 69’u “yetkili sendika ve konfederasyonların görev ve sorumluluklarını yerine getirmediğini” düşünüyor. 

. Katılımcıların yüzde 98’i memurların önceki sözleşmelerde kayıp yaşadığını ifade etti. 

. Araştırmada katılımcılara, geçen sözleşmelerde kamu emekçilerinin ve emeklilerinin kazançlı çıkmamasının nedenleri de soruldu. Yanıtlarda KESK de dahil olmak üzere konfederasyon ve sendikalara ağır eleştiriler gelmesi dikkat çekti. 

. Memur maaşının enflasyon karşısında korunup korunmadığı sorusuna katılımcılardan yüzde 95’in üzerinde “hayır” yanıtı geldi. 

TÜİK rakamları

. Katılımcıların ortalama yüzde 98’i TÜİK’in enflasyon rakamlarını gerçekçi bulmadığını dile getirdi. Özellikle lisans ve lisansüstü eğitim düzeyine sahip katılımcılarda bu oran yüzde 99’a ulaştı.
Emekçi umutsuz

. Katılımcıların yüzde 77’si, bu toplu sözleşmede de kamu emekçilerinin hak ettikleri özlük ve maaş haklarına ulaşamayacaklarını düşünüyor. Yetkili sendikaların etkili olmadığından yine hak kaybı yaşanacağı belirtildi. Yüzde 22’si iktidarın kamu emekçilerinin haklarını yine kısıtlayacağı görüşünde. Yetkili sendikalar ve iktidarın gereken tutumu göstereceğini söyleyenlerin oranı ise sadece yüzde 1. Yani katılımcıların yüzde 99’u bu toplu sözleşmeden de kazanım beklemiyor. 

TEMEL SORUN ‘GEÇİNEMEME’

. Kamu emekçilerinin en temel sorunu konusunda katılımcıların yüzde 75’i “geçinememe ve hayat pahalılığını” gösterdi. Yüzde 57’si “anti demokratik politikalar” derken, yüzde 49’u ise “liyakatsiz idareciler” yanıtını verdi.