Sayıştay’ın Et ve Süt Kurumu (ESK) Genel Müdürlüğü 2024 Denetim Raporu’nda et ithalatının kurumun kârlılığını artırdığına dikkat çekildi.

2024 yılını 11 milyar 17 milyon 971,7 bin TL net kâr ile kapatan ESK’nin mal alımlarının yüzde 6,5’ini yurt içi alım, yüzde 93,5’ini yurt dışı alımları oluşturdu.

ESK tarafından 2024 yılında 66 bin 81 ton karkas et, 10 bin 740 ton kemiksiz et ve 70 bin 562 baş kasaplık, 478 bin 314 baş besilik, 10 bin 462 baş damızlık büyükbaş hayvan ithalatı gerçekleştirildi.

Kurumun 2024 yılı faaliyet döneminde, toplam 55,6 milyar TL tutarında net satış hâsılatı elde ettiği belirtildi.

Önceki yıla göre satışları yüzde 314,6 oranında arttığına dikkat çekilirken satışlarının yüzde 56,1’ini canlı hayvan satışları, yüzde 28,1’ini gövde et satışları, yüzde 11,5’ini parça et satışları, yüzde 3,1’ini şarküteri ürünlerin, yüzde 1,2’sini yan ürün satışları oluşturduğu kaydedildi.

Raporda piyasa regülasyonu amacıyla yapılan ithalatın kârlılığa olumlu etkisi olduğu kaydedildi.

YERLİ ÜRETİCİ DİKKATE ALINMADI

Raporda kırmızı et piyasasında oluşan arz açığını kapatmak amacıyla ithal edilen karkas etlerin satış fiyatları belirlenirken yurtiçi üretici maliyetlerinin dikkate alınmadığı tespit edildi. Yurtiçinde hayvan varlığının azalmasıyla başlayan ithalat sonucunda 2023 yılında 42 bin 933 ton, 2024 yılında 76 bin 821 ton taze gövde ve parça et ithalatı gerçekleştirildi.

Et ve Süt Kurumu ithal ettiği taze kırmızı etleri ithal fiyatları üzerinden bir miktar kârla sattığı ancak bu satış fiyatının belirlenmesinde yurtiçi üretici maliyetleri dikkate alınmadığına vurgu yapıldı. Etin yurtiçi maliyetlerin altında bir bedelle satıldığı ifade edildi.

İthal karkas et satış fiyatı belirlenirken yurtiçi üreticilerin maliyetlerinin dikkate alınmasının yurtiçi üretimin devamlılığı açısından önem arz ettiği kaydedilen raporda, üreticilerin maliyetin altında zararına kesim yaptığı, kısa dönemde arz fazlası oluşmuş gibi görünse de orta ve uzun dönemde sektörden üreticilerin ayrılması nedeniyle daha büyük fiyat ve arz şoklarının yaşandığı hatırlatıldı.

2024 yılında üretici maliyeti 313 liraya ulaşmasına rağmen ithal etin satış fiyatı 260 lira düzeyinde kaldı.

Havva Gümüşkaya / Birgün