Gazete Memur

Birçok ekonomik sorunun sebebi RANT!

İktisatçı Mahfi Eğilmez, ekonomideki bozuklukların temelinde rant arayışının yattığını ifade etti. Eğilmez yazısında, kentsel dönüşüm ve siyasi çıkarların süreci olumsuz etkilediğini belirtti.

Giriş:
Güncelleme:

Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, ‘Rant Çeşitleri ve Türkiye’ başlıklı yazısında rant kavramını tanımlayarak “Türkiye’de Kentleşme ve dolayısıyla konut talebi arttıkça kentsel rant ve buna dayalı rant yaratma, rant dağıtımı, rant arayışı hızla artış gösteriyor” diye yazdı. Kamu kuruluşlarının bazılarının, kararları ve uygulamalarıyla rant yaratılmasına yol açtığını belirten Eğilmez, rant arayışının artmasıyla siyasetçiler ve kamu görevlilerinin de çeşitli kazançlar elde ettiğini yazdı.  Eğilmez ekonomideki bozulmanın nedenlerini kaleme aldığı yazıda şunları ifade etti: “Türkiye’de rant çeşitlerinin tümü görülmektedir. Özellikle kentsel rant ve rant arayışı hızla artmakta, ekonomik ve sosyal sorunların temelinde yer almaktadır.  Enflasyon, yolsuzluk gibi meselelerin temelinde rant sorunları yatar. Bu sorunlar çözülmeden kentlerin bozulmasının, haksız kazançların önlenmesinin, ahlak erozyonunun giderilmesinin ve enflasyonun kalıcı olarak kontrol altına alınmasının mümkün olmadığı açıktır.” Rantın Fransızca, kira, faiz getirisi anlamına gelen rente sözcüğünden türediğini yazan Eğilmez, rant çeşitlerinden kentsel rantın tanımını ise şöyle açıkladı:

5 DAİRE ÖRNEĞİ

“Kentleşmenin, kentlere nüfus göçünün yarattığı bir rant çeşididir. Konut talebinin artması ve buna bağlı olarak fiyatların yükselmesi sonucunda iki katlı bir evi yıkarak on katlı yirmi daireli bir bina yapmayı hedefleyen müteahhidin babadan kalma bu evde oturan ev sahibine beş daire vermesi buna örnek olarak verilebilir.”

Devlet çıkar avantajı sağlıyor

Mahfi Eğilmez, ekonomik rant kavramını ilk gündeme getiren kişinin David Ricardo olduğunu belirtti. Ricardo, rantı, toprağın kullanımı için toprak sahibine ödenen bedel olarak tanımladığını yazdı. Eğilmez, Korkut Boratav’ın da rant tanımlamasına yazısında yer verdi. Boratav’ın ise rantı, “devletin çeşitli uygulamalarla bireysel, endüstriyel veya sektörel olarak özel teşebbüs lehine herhangi bir çıkar avantajı yaratması ve bu avantajın paylaşımı” olarak tanımladığını ifade etti.