Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), Türkiye'deki kira balonuna ilişkin bir çalışma yaptı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 2010 Ocak-2025 Mart arasında bölge düzeyinde yayınladığı konut fiyat endekslerini enflasyondan arındırıp incelenen çalışmada, Türkiye'de konut balonu olup olmadığına dair değerlendirmelerde bulundu.
Ortaya çıkan sonuçlara göre, pandemi sonrasında ülkenin her bölgesinde konut balonu oluştuğu ve bu balonların önemli bir kısmının sıkı para politikası ile sönmeye başladığının görüldüğü kaydedildi.
"Türkiye'de konut fiyat değişimi çok daha belirgin"
"Türkiye’de konutta fiyat balonları" ismiyle Gökhan Şahin Güneş tarafından hazırlanan raporda, Türkiye'deki konut fiyat değişimlerinin diğer ülkelere kıyasla çok daha belirgin olduğuna vurgu yapıldı.
TCMB’nin takip ettiği 19 bölgenin verilerine göre sadece Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan (TRA) içeren ve Malatya, Elâzığ, Bingöl, Tunceli, Van, Muş, Bitlis ve Hakkâri (TRB) içeren bölgelerde konut balonunun devam ettiği, diğer bölgelerde ve ülke genelinde ise konut balonlarının söndüğü kaydedildi.
15 senede 23 kez balon oluştu!
Raporda, 2010 Ocak-2025 Mart arasında toplam 23 kez balon oluştuğunu kaydedildi.
En fazla balonun İstanbul (TR10) (3 kez), Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ (TR21) ve Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye (TR63) (2 kez) bölgelerinde olduğu, diğer bölgelerde ise birer adet konut balonu gözlemlendiği aktarıldı.
Bazı bölgelerde konut balonları devam ediyor
Raporda, pandemiden sonra bütün bölgelerde ve ülke genelinde balon oluştuğunu kaydedilerek, şu açıklamalar yapıldı:
Bu dönemde konut balonları farklı zamanlarda ortaya çıkmış ve sönmüştür. En erken balonlar 2021 Nisan’da Antalya, Burdur ve Isparta bölgesi (TR61) ve Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak, Siirt bölgesinde (TRC) ortaya çıkmıştır.
Balonlar en erken 2023 Ağustos’ta İstanbul (TR10), Bolu, Kocaeli, Sakarya, Yalova ve Düzce bölgesi (TR42) ve Adana ve Mersin bölgesinde (TR62) sönmüştür. Ancak, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan (TRA) ve Malatya, Elâzığ, Bingöl, Tunceli, Van, Muş, Bitlis, Hakkâri (TRB) bölgelerinde konut balonları hala devam etmektedir."
En uzun süren balonlar hangi bölgelerde görüldü?
Rapora göre, en uzun süren balonlar Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da ortaya çıktı:
"En uzun süren konut balonları 35 aylık süre ile 2022 Mayıs-2025 Mart arasında Malatya, Elâzığ, Bingöl, Tunceli, Van, Muş, Bitlis, Hakkâri (TRB) bölgesinde ve 2021 Nisan-2024 Mart arasında Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak, Siirt (TRC) bölgesinde görülmüştür.
2021 Eylül-2024 Temmuz arasında Konya, Karaman (TR52), 2021 Nisan-2024 Şubat arasında Antalya, Burdur, Isparta (TR61) ve 2022 Haziran-2025 Mart arasında Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan (TRA) bölgelerinde 34 aylık döneme yayılan konut balonları tespit edilmiştir."
En büyük kira balonunun Adana ve Mersin'de görüldüğü de eklendi:
"Buradaki sonuçlara göre en büyük beş konut balonu sırasıyla 2021 Ağustos-2023 Ağustos arasında Adana ve Mersin’de (TR62) (yüzde 112,7), 2021 Kasım-2023 Kasım arasında Ankara’da (TR51) (yüzde 111,8), 2021 Haziran-2024 Ocak arasında Aydın, Denizli ve Muğla (TR32) (yüzde 110,4), 2021 Eylül-2024 Temmuz arasında Konya ve Karaman’da (TR52) (yüzde 105,3) ve 2022 Şubat-2024 Ocak arasında Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ (TR21) (yüzde 100,2) görülmüştür."